AFYA YA AKILI: Jinsi ya kuepuka msongo wa mawazo na matatizo mengine ya athari hasi za kisaikolojia

Na MARGARET MAINA

KUTUNZA afya yako ya kihisia ni muhimu kama kutunza mwili wako.

Ikiwa afya yako ya kihisia haiko sawa, unaweza kupata shinikizo la damu, vidonda vya tumbo, maumivu ya kifua, au dalili nyingine nyingi za kimwili.

Jua ni marafiki wa aina gani wanaokuzunguka

Ni muhimu sana kuwa na kikundi cha marafiki na watu wa familia wanaoweza kukusaidia au mnaweza kubadilishana mawazo kwa uwazi hata unapokuwa una matatizo. Hao ni watu ambao watakusikiliza unapohitaji kuondoa mambo kifuani mwako – ili ujue hauko peke yako katika chochote.

Jifunze zaidi ili kupunguza hofu juu ya kisichojulikana

Maarifa ni nguvu. Ikiwa una tatizo, jifunze chochote unachoweza kuhusu suala hilo au hali ya afya inayokukabili. Kadiri unavyojua zaidi, ndivyo utaogopa kidogo kinachoweza kutokea.

Fanya mazoezi ili kuboresha hali na kupunguza wasiwasi

Aina yoyote ya mazoezi ambayo unafurahia itafanya.

Mazoezi ya mara kwa mara hufanya kazi kama mshirika mzuri kwa watu wanaotumia dawa. Mazoezi pia yanafanya kazi vizuri kwa watu walio na unyogovu mdogo au wastani na hawahitaji kutumia dawa. Fikiria mazoezi kama zana nzuri ya kudhibiti mafadhaiko.

Wekeza muda katika kitu unachopenda kufanya

Kila mtu anapaswa kuwa na angalau kitu kimoja unachopenda kufanya, iwe ni kutunza mimea, kukusanya vitu vya kale, au kusikiliza muziki. Unapaswa kufanya kitu ambacho kinakuletea furaha ya kweli – shauku ambayo ni yako tu na ambayo hakuna mtu anayeweza kuchukua kutoka kwako.

Kula na kunywa chakula na vinywaji vyenye manufaa kiafya tena kwa kiasi

Unaweza kula unachotaka na kukifurahia mradi tu unakula sehemu ndogo na kufanya mazoezi ya kawaida. Kudumisha uzito wenye afya ni muhimu kwa afya yako ya kimwili na kihisia.

Pata usingizi wa kutosha ili kudumisha nishati

Watu wanaopata usingizi mzuri wa usiku huamka wakiwa na nguvu zaidi na huwa na tija zaidi. Ikiwa umechoka kupita kiasi, kila kazi na jukumu linaweza kuonekana kuwa la kupita kiasi, na hata ukiwa na shida ndogo utahisi ni kubwa mno.

Jifunze kusema hapana na epuka kujitanua kupita kiasi

Ukijaribu kufanya zaidi ya uwezo wako, utaishia tu kuchanganyikiwa na kufadhaika. Mtu akikuuliza ufanye kitu ambacho huwezi kabisa kukifanya, sema hapana. Angalau, omba msaada. Na ikiwa huwezi kufanya hivyo, eleza kwa nini kwa upole lakini kwa uthabiti.

Kulea akili yako ni muhimu kama vile kuutunza mwili wako na kutakufanya uwe na uwezo wa kustahimili chochote kile ambacho maisha hutupa.

Hata hivyo, ikiwa matatizo yako ya kihisia ni makubwa na huwezi kuyatikisa wewe mwenyewe, au ikiwa una matatizo ya wasiwasi au unyogovu, ni muhimu sana kuonana na mtaalamu wa afya ya akili na kupata usaidizi.