KICHAPO ambacho muungano wa upinzani ulipata katika chaguzi ndogo wa Novemba 27 kimeibua maswali mazito kuhusu mwelekeo na mustakabali wa mrengo huo kabla ya uchaguzi mkuu wa 2027.

Ingawa viongozi wake wanajitetea na kuonyesha matumaini, sauti za ndani na nje ya muungano huo zinatilia shaka uwezo wa baadhi ya vinara kuhimili kichapo hicho.

Muungano huo unaosukwa na aliyekuwa Naibu Rais Rigathi Gachagua, Kalonzo Musyoka wa Wiper, aliyekuwa Waziri wa Usalama wa Ndani Fred Matiang’i, Kiongozi wa DAP-K Eugene Wamalwa, Martha Karua wa PLP na Spika wa zamani wa Bunge la Taifa Justin Muturi, ulilenga kutumia chaguzi hizo kama kipimo cha nguvu.

Lakini matokeo yakawa kinyume cha matarajio.

Akizungumza baada ya matokeo kutangazwa, Bw Rigathi Gachagua alikiri kuwepo changamoto, lakini akapinga madai kwamba muungano wao umedhoofika.

Hata hivyo, alionekana kulenga zaidi kuimarisha chama chake nje ya Mlima Kenya hasa Pwani ambako mgombeaji wake aliibuka wa pili katika uchaguzi mdogo wa eneobunge la Magarini.

“Kwa chama kipya kama DCP kisicho na mizizi Pwani, kupata nafasi ya pili ni ishara kwamba tunakua. Huu si mwisho, ni mwanzo,” alisema Bw Gachagua, akiongeza kuwa atatumia msimu wa Desemba kuimarisha ushawishi wake katika eneo hilo.

Hata hivyo, alitilia shaka uhalali wa matokeo ya Novemba 27, 2025 akisema Serikali ilitumia pesa, polisi na makundi ya wahuni kupindua matakwa ya wananchi.

Dkt Fred Matiang’i, ambaye ni mgombeaji wa urais wa chama cha Jubilee, aliungana na Gachagua kulalamikia vitisho kutoka kwa serikali.

“Haki ya kupiga kura haifai kufanyiwa mzaha. Tuliona vitisho, tuliona rushwa, tuliona mbinu za kuvunja moyo wapigakura. Haya mambo yakiachwa yaendelee, 2027 hali itakuwa mbaya,” alisema katika taarifa yake kwa vyombo vya habari Novemba 28, 2025.

Kiongozi wa Wiper Kalonzo Musyoka, alisisitiza kuwa muungano wao unaendelea kupigania mabadiliko.

“Safari ya kukomboa na kuponya taifa haijasimama. Uchaguzi huu haukuwa kuhusu kushinda tu, ulikuwa kipimo cha mwamko wetu. Tutajipanga upya,” akasema Bw Kalonzo.

Kiongozi wa DAP-K Eugene Wamalwa alionekana mkali zaidi, akishutumu serikali ya Kenya Kwanza kwa kile alichokitaja kuwa njama ya kudhibiti siasa kwa mabavu.

“Kile kilichotokea Malava na Mbeere Kaskazini ni onyo. Serikali hii imegeuka tishio halisi kwa demokrasia,” alisema, akidai kuwa muungano wao utachukua hatua za kisheria kupinga udhaifu uliojitokeza.

Bw Muturi aliongeza kwamba matokeo hayo hayapaswi kutumiwa kutabiri hatima ya upinzani ya 2027.

“Hatujavunjika moyo. Uchaguzi mdogo huwa wenye mazingira ya kipekee ambapo serikali hutumia kila kitu ilicho nacho. Uchaguzi mkuu huwa na upepo tofauti kabisa,” alisema katika mahojiano.

Licha ya matamshi haya ya viongozi, wachanganuzi wa kisiasa wanaona hali kuwa tofauti.

“Tatizo la msingi si ushindi au kushindwa. Ni kwamba muungano huu haujaamua kama unataka kuwa wa mageuzi, wa kulipiza kisasi, au wa kupinga serikali tu. Bila falsafa moja na kuwa na mgombea urais wa pamoja, baadhi ya vinara wanaweza kuingia baridi baada ya kuona nguvu za serikali,” asema mchanganuzi wa siasa Eva Wangui.

Anasisitiza kuwa matokeo ya chaguzi ndogo yameonyesha kwamba upinzani ukijipanga vyema unaweza kuipa serikali upinzani mkali katika uchaguzi mkuu ujao.

“Walitoa jasho serikali licha ya kuwa hawana hata mgombea urais wa pamoja kwa sasa. Walionyesha nia ya kusimamisha mgombea mmoja katika kila eneo na wakidumu pamoja hadi 2027, kitakuwa kibarua kwa serikali,” alisema.

“Upinzani una uwezo wa kupata nguvu mpya lakini si kwa hali ilivyo sasa. Wanahitaji kufanya maamuzi magumu kuhusu nani atauongoza”, asema Dkt Abdalla Wafula.

Kwa mujibu wa wachanganuzi, muungano huo unaweza kuwa thabiti zaidi ikiwa vinara wake watatangaza ajenda ya pamoja iliyo wazi, bali si kulalamika tu kuhusu serikali.

Kukubaliana kuhusu mgombea mmoja, kuunganisha nguvu na vijana, na kujenga miundo kuanzia mashinani kinafaa kuwa kipau mbele.

“Vinara wanaweza kusema bado wako pamoja lakini kuna hatari ya washirika wao kuingiwa na baridi baada ya kilichotokea katika chaguzi ndogo na kujitenga nao. Hata hivyo , bado kuna muda wa kubadili mambo. Siasa hubadilika haraka mno. Na ikiwa upinzani utatumia chaguzi hizo kujipanga, basi unaweza kurejea kwenye ulingo 2027 kwa nguvu mpya,” asema Wafula.