KAMATI ya Seneti kuhusu Nishati hatimaye imeingilia kati tatizo ambalo limeathiri wakazi kadhaa wa Wadi ya Thange, Kaunti ya Makueni kwa miaka 10, huku ripoti ikionyesha kuwa wengi wamegunduliwa kuwa na saratani.

Mnamo Juni 2015, vifaa vya KPC vilishindwa kufanya kazi na kusababisha maelfu ya lita za mafuta ghafi kumwagika kwenye Mto Thange ambao familia zilitegemea kwa matumizi ya maji ya kunywa, kupika na kilimo.

Kulingana na matokeo yaliyowasilishwa mbele ya kamati hiyo Ijumaa iliyopita, wakazi kadhaa wamegunduliwa kuwa na saratani huku wengine wakiendelea kuwazika wapendwa wao.

Ripoti hiyo inaonyesha kuwa zaidi ya familia 200 zinaishi kwa hofu, maisha yao yakiwa yamevurugwa kabisa.

Kamati hiyo imeingilia kati kusaidia kutatua janga hili la kimazingira lililogeuka kuwa janga la kibinadamu.

Lakini kwa wengi, hatua hiyo huenda imechelewa na haitoshi.

Ziara ya kubaini ukweli ilithibitisha kuwa angalau familia 242 zinakumbwa na athari za muda mrefu za kuathiriwa na mafuta hayo, na wanakabiliwa na hatari kubwa za kiafya kutokana na uchafuzi wa maji na udongo.

Mwenyekiti wa Kamati hiyo, Seneta Oburu Odinga, alisema kuwa kumwagika kwa mafuta kuliathiri sana maji na udongo na akahimiza ushirikiano wa haraka kati ya Serikali ya Kaunti ya Makueni, Mamlaka ya Kitaifa ya Usimamizi wa Mazingira (NEMA), na Kampuni ya Mabomba ya Mafuta ya Kenya (KPC) ili kutatua tatizo hilo.

“Hii si mara ya kwanza suala hili kujadiliwa bungeni, lakini hakuna hatua madhubuti zilizochukuliwa licha ya wakazi kuendelea kusumbuliwa na saratani na gharama kubwa za matibabu zinazohusishwa na kemikali hatari zinazopatikana kwenye mafuta ghafi katika maji na udongo wao,” ripoti hiyo inasema.

Maseneta waliotumwa na Spika wa wakati wa janga hilo, Ekwee Ethuro, walichunguza uchafuzi huo na kuandaa ripoti ya kushtua.

Lakini miaka kumi baadaye, wakazi bado wanakabiliwa na matatizo makubwa ya kiafya, bili kubwa za matibabu na mazishi ya mara kwa mara, Gavana wa Makueni Mutula Kilonzo Junior aliambia kamati hiyo.

Bw Kilonzo aliongeza kuwa uchafuzi huo haukuathiri tu wale waliokuwepo mwaka 2015, bali hata watoto waliozaliwa baada ya kisa hicho wanateseka, jambo ambalo linazidisha mzigo wa matibabu na mazishi kwa kaunti.

“Tumechoka kutumia pesa nyingi kwa dawa na mazishi. Kumwagika kwa mafuta hakukuua waliokuwepo tu, bali kunaendelea kuua hata watoto waliozaliwa baada ya tukio hilo,” alisema gavana huyo.

Matokeo ya kisayansi kutoka eneo hilo yalionyesha viwango vya juu sana vya benzini, kemikali inayohusishwa moja kwa moja na saratani katika maji na udongo.

Seneta wa Kakamega, Dkt Boni Khalwale, alieleza kuwa benzini ni ngumu sana kutibiwa. Ikiingia mwilini na kubaki hata kwa mwaka mmoja, inaweza kufikia uboho wa mifupa na kusababisha aina mbalimbali za saratani.