SHIRIKA moja lenye makao yake makuu mjini Mombasa, limewasilisha kortini kesi likitaka kusitishwa kwa mpango wa serikali wa kutoa kandarasi ya mabilioni ya pesa ya laini za kusambaza umeme kwa kampuni ya Adani Solutions Limited, ambayo ni sehemu ya kampuni ya India, Adani Group.

Shirika hilo limesema mradi huo wa ushirikiano kati ya Sekta ya Umma na Sekta ya Kibinafsi ulioanzishwa na kampuni ya Adani Energy Solutions ulifanyika bila kufuata taratibu na ushirikishaji wa wananchi na hivyo kuufanya kuwa kinyume cha sheria.

Tume ya Haki za Kibinadamu na Haki inaitaka mahakama kulazimisha Kampuni ya Usambazaji Umeme ya Kenya (Ketraco) kufichua masharti ya makubaliano ambayo ilitia saini na Adani Solutions Ltd.

Shirika hilo linasema kuwa ushirikishaji wa umma ni hitaji la msingi katika mchakato wa kutunga sheria, na unapaswa kuwa wa kina na sio utaratibu wa kitaratibu tu unaopaswa kupuuzwa na serikali baada ya kukusanya maoni ya umma.

“Kwamba ni muhimu mahakama hii itumie mamlaka yake ya kutoa ushauri, maagizo na amri kuhusiana na majukumu ya kikatiba na kisheria na wajibu wa wahusika wakuu katika sekta ya umma na hasa washtakiwa hapa ili kuepusha kupuuza utawala wa sheria,” shirika lililowasilishwa.

Kampuni ya Adani Energy Solutions Ltd na Benki ya Maendeleo ya Afrika zimepatiwa kandarasi kupitia ushirikiano wa sekta ya umma na sekta kibinafsi ili kujenga laini ya kusambaza umeme kwa gharama ya Sh167.7 bilioni.

Kampuni hizo zinatarajiwa kurejesha uwekezaji wao kupitia ada zitakazotozwa bili za kila mwezi za wateja, zilisema duru katika Ketraco, shirika la Serikali linalohusika na utoaji wa kandarasi hiyo.

Bw Julius Ogogoh, mkurugenzi mkuu wa shirika hilo alisema kwenye hati ya kiapo kwamba uamuzi wa kupatia Adani Energy Solutions kandarasi hiyo bila kufuata utaratibu ulihujumu kanuni za uwazi, uwajibikaji na ushirikishaji wa umma inavyotakiwa na sheria na katiba.

Anaitaka mahakama kutoa agizo la kushurutisha Ketraco kushirikisha kwa kina umma kuhusiana na makubaliano yoyote ya ushirikiano yanayotarajiwa, kwa kufuata kikamilifu Sheria ya Ushirikiano kati ya Sekta ya Umma na Sekta ya kibinafsi na Sheria ya Ununuzi na Uuzaji ya wa Mali ya Umma ya 2015.

Bw Ogogoh alisema ni wazi kutokana na barua kutoka kwa Mamlaka ya Kudhibiti Kawi na Petroli (Epra) mnamo Julai 18, 2024 kwa kamati yake ya kiufundi kuhusu ombi la Ketraco la Kuidhinisha Ushuru wa Muda kwamba mradi huo ulianzishwa na Adani.

Alisema pia kwamba iliibuka kuwa  mnamo Januari 2024 maafisa kutoka Wizara ya Fedha walifanya ziara Ahmedabad, India, ili kushiriki katika majadiliano na Adani kuhusu utekelezaji wa mradi huo

“Mdhibiti wa Bajeti alifichua kuhusu ziara hiyo katika ripoti yake Bungeni mwishoni mwa Septemba 2024, alibaini kuwa walipakodi walilipa gharama ya safari hiyo, ambayo ni Sh1.25 milioni kwa maafisa wawili,” alisema.