SERIKALI imeongeza rasmi umri wa chini wa kisheria wa kununua na kunywa pombe kutoka miaka 18 hadi 21 katika hatua thabiti ya kupambana na ongezeko la matumizi ya pombe na dawa za kulevya miongoni mwa vijana.

Pia, sasa ni marufuku kununua, kupatikana na kuunywa pombe kupitia mashine za kuuza, kwenye fukwe za umma, vituo vya burudani, supamaketi, maduka ya bidhaa za watoto, mtandaoni, na usafiri wa umma. Pia, kunywa pombe katika mikahawa, vilabu na taasisi za elimu ni marufuku kabisa.

Mabadiliko haya ya sera, mojawapo ya marekebisho makali zaidi ya sheria katika vita dhidi ya uraibu, yametangazwa kupitia Sera Mpya ya Kitaifa ya Kuzuia, Kudhibiti na Kusimamia Matumizi ya Pombe na Dawa za Kulevya  inayolenga kukabili changamoto za matumizi ya dawa na pombe miongoni mwa vijana.

Sera hiyo ilizinduliwa rasmi jana jijini Nairobi na Waziri wa Usalama wa Ndani na Utawala wa Taifa, Kipchumba Murkomen, katika hafla iliyoshirikisha maafisa wa serikali, wawakilishi wa jamii, walimu, wataalamu wa afya na viongozi wa dini.

Akizungumza wakati wa uzinduzi, Bw Murkomen alisema ongezeko la matumizi ya pombe na dawa za kulevya linaharibu wafanyakazi wa taifa na misingi ya jamii, na akaagiza wakuu wa vijiji na Makamanda wa Polisi washiriki kikamilifu katika mapambano haya.

“Matumizi ya pombe na dawa yanaharibu jamii zetu na kuathiri uzalishaji wa vijana wetu. Lazima tuchukue hatua kali na za haraka. Kila mkuu wa kijiji au Kamanda wa Polisi atakayepatikana eneo lake likiwa ni sehemu ya biashara ya dawa atafutwa kazi bila msamaha,” alisema.

Hali hii inatokana na takwimu za utafiti wa kitaifa uliofanywa na Shirika la Kitaifa la Kupambana na Dawa za Kulevya na Vileo (NACADA) kwa ushirikiano na Shirika la Kitaifa la Takwimu Kenya (KNBS).

Utafiti huo unaonyesha watoto nchini Kenya wanaanza kutumia pombe wakiwa na umri wa miaka saba, sigara kuanzia miaka sita, dawa za kulevya kama bangi kuanzia miaka minane, na miraa kuanzia miaka tisa.

Cha kushangaza, watu milioni 1.36 nchini Kenya sasa wameathirika na uraibu wa pombe, na kila mmoja kati ya sita kati ya watu wenye umri wa miaka 15 hadi 65 hutumia angalau dawa moja ya kulevya. Utafiti pia umeonyesha ongezeko la asilimia 90 katika matumizi ya bangi katika kipindi cha miaka mitano iliyopita, huku matumizi ya dawa mchanganyiko  yakiendelea kuenea miongoni mwa makundi yote ya umri.

Miongoni mwa hatua mpya ni kuwekwa kwa umbali wa mita 300 kati ya duka la kuuza pombe na shule za chekechea, msingi, sekondari na vyuo. Aidha, pombe hawezi kuuziwa au kutumiwa wakati wa matukio yanayohudhuriwa na watoto au watu wazima wakiwa na watoto.

Sera hiyo pia inalenga kwa makusudi sekta ya pombe kwa kuanzisha kanuni ambayo inalazimisha wazalishaji na wauzaji wa pombe kuchangia kifedha matibabu na urejeshaji wa watu wanaokumbwa na madhara ya bidhaa zao.

Serikali inasisitiza kuwa afya ya umma ni kipaumbele zaidi kuliko maslahi ya kibiashara, na wadau katika sekta wanapaswa kuwajibika kwa madhara ya kijamii na kiuchumi yanayotokana na biashara zao.

Kanuni hizo zinasema wazi serikali itachukua hatua zinazofaa kulinda afya ya binadamu hata kama hakutakuwa na uhakika wa kisayansi kamili.

Waziri Murkomen alikiri sera hiyo itakumbana na upinzani, lakini aliashiria kuwa serikali ina nia thabiti ya kisiasa kuhakikisha sheria inatekelezwa kikamilifu.

“Kenya haiwezi kuendelea kupuuza changamoto za uraibu. Tunachukua hatua kuhakikisha afya, uzalishaji na hadhi ya maisha ya vizazi vijavyo inalindwa,” alisema.

Mkurugenzi Mtendaji wa NACADA, Dkt Antony Omerikwa, pia alisema sera hii si tu hati ya kisheria bali ni mkataba wa kijamii unaolenga kuboresha maisha ya Wakenya na kurejesha matumaini na hadhi iliyopotea.

Alibainisha pia kuwa ongezeko la umri wa kisheria wa kunywa pombe hadi miaka 21 halibadilishi umri wa kisheria wa kuwa mtu mzima nchini Kenya ambao bado ni miaka 18.

“Kanuni hii ni kwa ajili ya kununua, kuuza na kunywa pombe tu. Haibadilishi umri wa kisheria  ambao unabaki miaka 18,” alieleza.

Sera hiyo ni pana na inaleta usawa na viwango vya kimataifa vya kudhibiti dawa za kulevya na mikakati ya afya ya umma ya dunia ikiwemo Malengo ya Maendeleo Endelevu na Mfumo wa Jumuiya ya Afrika Mashariki wa Kudhibiti Dawa za Kulevya.

Nchini, sera hiyo inaleta mfumo wa sheria na utendaji unaoeleweka kwa serikali za kitaifa na za kaunti kuendesha juhudi za kudhibiti dawa na pombe. Kaunti zitakuwa na jukumu muhimu katika kusimamia sheria na kutekeleza programu za kurekebisha waathiriwa na elimu chini ya usimamizi wa NACADA.