JESHI nchini Chad limetangaza Jumanne kwamba Rais Idriss Deby Itno aliyeibuka mshindi wa uchaguzi wa Urais, Aprili 11, 2021, akitafuta awamu ya sita Deby Itno, amefariki akiwa mstari wa mbele wa makabiliano baina ya wanajeshi na kundi la waasi.
Taarifa ya msemaji wa jeshi Jenerali Azem Bermandoa Agouna imesema alifariki akipigania usalama wa taifa hilo ambalo ameliongoza kwa muda wa miaka 30.
Deby amekumbana na kifo akiwa na umri wa miaka 68.
Kwa mujibu wa jeshi, baraza la kijeshi linaloongozwa na mwanawe ambaye ni Mahamat Idriss Deby Itno, 37, linasimamia nchi hiyo kipindi hicho cha msiba.
HALMASHAURI ya Usimamizi wa Turathi za Kitaifa nchini (NMK) imeanzisha mikakati ya kutafuta fedha zipatazo Sh 50 milioni ili kutekeleza ukarabati wa misikiti miwili mikuu zaidi Lamu na Kenya kwa jumla.
Misikiti hiyo, ikiwemo ule wa Pwani na Siyu imedumu eneo hilo kwa kati ya miaka 300 na miaka 700 lakini kwa sasa iko kwenye hatari ya kuanguka na kuangamia.
Akizungumza wakati alipoongoza hafla ya kusafisha msikiti wa Pwani ulioko kwenye kisiwa cha Lamu, Afisa Msimamizi wa turathi za kitaifa, Kaunti ya Lamu, Mohamed Mwenje, alisema eneo hilo liko na zaidi ya misikiti 10 ya kale na ambayo ni ya kihistoria.
Bw Mwenje alisema ni misikiti mitatu pekee ya kihistoria, ikiwemo Pwani, Siyu na ule wa Jamia ulioko mjini Shella ambayo bado imesimama na ingali kutumika na waumini wa dini ya kiislamu hadi sasa.
Msikiti wa Pwani ulioko Lamu. Picha/ Kalume Kazungu
Bw Mwenje alisema licha ya misikiti hiyo kuorodheshwa kwenye gazeti rasmi la serikali kuwa miongoni mwa turathi za kitaifa nchini, jamii ya Lamu ndiyo imepewa jukumu la kusimamia misikiti hiyo.
Alisema kutokana na kukosekana kwa fedha kutoka kwa jamii ili kutekelezea ukarabati wa misikiti hiyo, NMK kwa ushirikiano na jamii imeafikia kutafuta msaada wa kifedha kutoka kwa wahisani na serikali ili kutekelezea ukarabati wa misikiti hiyo.
“Tuko na msikiti wa Pwani hapa kisiwa cha Lamu ambao umedumu kwa zaidi ya miaka 700. Pia tuko na msikiti wa Siyu ulioko kisiwa cha Pate ambao umedumu kwa zaidi ya miaka 300. Misikiti hii bado inatumiwa na jamii kuendeleza maombi. Kwa sababu ya hali yake mbovu, NMK na jamii tumeamua kutafuta fedha kutoka kwa wahisani na serikali ili kutekeleza ukarabati na kudhibiti misikiti hiyo isianguke na kupotea. Tunahitaji angalau Sh 50 milioni,” akasema Bw Mwenje.
Imamu wa msikiti wa kale wa Pwani, Abdullah Swaleh Abdulrahman alisema yuko tayari kushirikiana na NMK na wafadhili wengine katika kuukarabati msikiti wa kale wa Pwani na pia misikiti mingine ya kihistoria kote Lamu.
“Sisi kama jamii hatuna uwezo wa kutekeleza ukarabati wa misikiti hii ya zamani kutokana na ughali wa zoezi hilo. Naunga mkono NMK na wahisani wote ambao wako tayari kutusaidia kukarabati hii misikiti ili isipotee,” akasema Bw Abdulrahman.
Mbali na misikiti mitatu ya Pwani, Siyu na Shella-Jamia, misikiti mingine ya kihistoria ni kama vile Takwa, Shanga, Mwenye Kombo ulioko kisiwa cha Pate, Ishakani, Manda, Ungwana na ule wa Shalafatani ulioko kisiwa cha Faza.
Misikiti yote ni kiungo muhimu kwa historia ya Lamu ambayo mji wake wa kale uliorodheshwa miongoni mwa maeneo yanayotambulika zaidi ulimwenguni kwa kuhifadhi tamaduni zake-yaani Unesco World Heritage Site.
TIMU ya taifa ya raga ya wachezaji saba kila upande ya Kenya maarufu kama Shujaa inaingia kambi ya mazoezi ya timu ya Olimpiki ya Kenya uwanjani Kasarani hii leo.
Kocha mkuu Innocent “Namcos” Simiyu ameeleza Taifa Leokuwa vijana wake wataelekea nchini Afrika Kusini kushiriki shindano la mwaliko mnamo Mei 8-9.
“Wachezaji na maafisa wa timu ya Shujaa wote walipokea chanjo dhidi ya corona ya AstraZeneca,” Simiyu aliambia Taifa Leohapo Aprili 19.
Mabingwa hao wa Raga ya Dunia duru ya Singapore mwaka 2016 wameshiriki mashindano manne tangu Februari. Walimaliza katika nafasi ya pili nyuma ya Argentina mjini Madrid nchini Uhispania mnamo Februari 20-21 na Februari 27-28. Walitupwa hadi nambari ya tatu mjini Dubai mnamo Aprili 2-3 na katika nafasi ya tano mnamo Aprili 8-9.
Katika ziara za Uhispania na Dubai, Shujaa waliandamana na timu ya taifa ya kinadada ya Kenya maarufu kama Lionesses. Vipusa wa kocha Felix Oloo walivuta mkia Februari 20-21, Aprili 2-3 na Aprili 8-9 na nambari mbili mnamo Februari 27-28.
Shujaa na Lionesses wameratibiwa kuelekea mjini Los Angeles, Amerika kwa shindano la mwisho la kujipima nguvu baada ya ziara ya Afrika Kusini. Timu hizi zinajiandaa kwa Michezo ya Olimpiki itakayofanyika mjini Tokyo, Japan kutoka Julai 23 hadi Agosti 8.
MBUNGE wa Mathira Bw Rigathi Gachagua, Jumanne ametangaza kuwa mkataba wa ‘Tangatanga’ Mlima Kenya na Naibu Rais Dkt William Ruto kuhusu azma yake ya kuwania Urais 2022 kwa sasa umeafikia makubaliano ya asilimia 85.
Alisema kuwa kwa sasa wameelewana kupitia vinara wateule wa Kaunti 11 kuhusu masuala muhimu ya kiuchumi ambayo yanafaa kupewa kipaumbele iwapo Dkt Ruto ataibuka mshindi katika uchaguzi mkuu na awe rais wa tano wa nchi hii.
Alisema kuwa vinara hao ni Seneta Mithika Linturi (Meru), Seneta Kithure Kindiki (Tharaka Nithi), Mbunge Mwakilishi wa Wanawake wa Meru katika Bunge la Kitaifa Bi Beatrice Nkatha ambaye atasaidiana na Bw Linturi kisha mbunge maalum Bi Cecily Mbarire (Embu).
Wengine ni mbunge wa Kandara Bi Alice Wahome (Murang’a), Mbunge Mwakilishi wa Wanawake wa Nyandarua katika Bunge Faith Gitau akiwa sauti upande huo, mbunge wa Bahati Kimani Ngunjiri (Nakuru), Gachagua mwenyewe (Nyeri) na Seneta wa Laikipia Joseph Kinyua akiwa ndiye kusema upande huo na Mbunge wa Embakasi Kusini James Gakuya (Nairobi) huku Purity Ngirici akiwakilisha Kirinyaga. Kiambu kuna Moses Kuria ambaye ni mbunge wa Gatundu Kusini.
Bw Rigathi akiwa katika runinga ya Inooro asubuhi alisema kuwa wameafikiana kuhusu kufufua sekta za kiuchumi eneo la Mlima Kenya na kile kimebakia sasa ni kuibuka na jarida litakalojumuisha masuala hayo yote kabla ya kuwasilishwa kwa Dkt Ruto na baadaye masharti ya kupambana na janga la Covid 19 yatakapolegezwa, yawasilishwe kwa umma kupitia mikutano mikubwa ya hadhara.
“Jarida hilo litaandaliwa na jopo la wawakilishi sita wa Mlima Kenya na ambao kazi yao ni ya kukutana na wadau wote katika sekta za kiuchumi ili yale yatakayotangazwa katika mikutano hiyo yawe na uwiano wa mashauriano,” akasema.
Bw Rigathi alisema kuwa ile asilimia 15 inayobakia ni kuhusu nyadhifa ambazo Mlima Kenya watapata katika serikali inayopendekezwa ya Dkt Ruto.
“Kwa sasa hatuwezi tukajadiliana kuhusu nyadhifa kwa kuwa kuna mchakato wa BBI ambao unaendelea na ambao unapendekeza kuundwa kwa nafasi zaidi kama za Waziri Mkuu na manaibu wake wawili. Kuna pia pendekezo kuwa baadhi ya mawaziri wawe wakiteuliwa kutoka kwa safu ya wabunge waliochaguliwa hivyo basi kutushinikiza tuahirishe harakati hizo hadi tuone mwelekeo wa BBI,” akasema.
Alisema kuwa Mlima Kenya kwa sasa kumejaa mirengo ya kisiasa “ambapo kuna sisi Tangatanga, kuna Kieleweke ambao humpendekeza kiongozi wa ODM Raila Odinga awe rais wa tano, kuna wanaomsaka Seneta wa Baringo Bw Gideon Moi kuwa mwaniaji wao wa Urais na pia kukiwa na baadhi wanaopendekeza kiongozi wa ANC Bw Musalia Mudavadi.”
Bw Rigathi aliitaka mirengo hiyo yote ya kisiasa “ifanye kampeni zao kwa Amani bila ya kurushiana cheche za maneno na kujaribu kusambaratisha wengine.”
Alisema kuwa “sisi tukikutana na Dkt Ruto, wao wakutane na wanaopendekeza kisha mwishowe tutaenda kwa kura ya 2022 na wapigakura wataamua ni wapi imani yao ya kisiasa iko.”
Aliwasuta, mbunge wa Kieni Bw Kanini Kega na mwenzake wa Nyeri Mjini Bw Ngunjiri Wambugu, kwa kile alichokitaja kuwa “kujihusisha na harakati za kupinga mikutano ya ‘Tangatanga’ ilihali wao huwa wanakutana na Bw Odinga na huwa hatuwaulizi” akiwataka “wakome kuwashwa na pilipili wasiyoila.”
WAKAZI watanufaika na mpango wa kuweka umeme katika mitaa yote Thika na vitongoji vyake.
Kaunti ya Kiambu imejitolea kuona ya kwamba wakazi wa maeneo hayo wanapata umeme ili kuendesha biashara zao bila shida.
Gavana wa Kiambu Dkt James Nyoro, alitoa hakikisho hivi majuzi kuwa miradi yote inayoendelea maeneo tofauti itakamilika jinsi ilivyopangwa.
“Tutafanya juhudi kuona ya kwamba tunakamilisha miradi yote iliyopendekezwa katika kaunti nzima ya Kiambu. Kila mfanyakazi aliyepewa jukumu la kutekeleza wajibu wake ni sharti afanye bila kusita,” alisema Dkt Nyoro.
Alisema wakati huu hakuna haja ya kuhubiri siasa chafu bali ni kuchapa kazi kwani “tumesalia na mwaka mmoja na nusu uchaguzi ufike”.
Aliyasema hayo wiki jana alipozuru mji wa Thika ili kujionea mwenyewe jinsi umeme katika mitaa unavyosambazwa.
Alitoa changamoto kwa madiwani wafanye juhudi kuona ya kwamba wanawatumikia wananchi walioko mashinani.
“Wakati wa kuzozana ulikwisha na sasa wananchi wanataka kuona maendeleo ili waridhike na kazi tunayofanya,” alisema Dkt Nyoro.
Alisema wakati huu wa kupambana na janga la Covid-19, wananchi wanastahili kuwa makini na kufuata maagizo yote yaliyowekwa na Wizara ya Afya.
Mwenyekiti wa wafanyabiashara mjini Thika Bw Alfred Wanyoike alipongeza juhudi zilizochukuliwa na Kaunti ya Kiambu kwa sababu wafanyabiashara wanaendesha biashara yao kwa utulivu huku pia uhalifu ukiwa umepungua kwa sababu ya umeme.
“Tunajua sisi kama wafanyabiashara ni sharti tufanye kazi kwa utaratibu na serikali ya kaunti ili biashara ziweze kuimarika. Pia tutazidi kushirikiana nao ili kufanikisha malengo yetu ya kibiashara,” alisema Bw Wanyoike.
Alisema siku chache zijazo atafanya mkutano na washika dau wote wa kibiashara ili kuelewa matakwa yao ni yapi.
“Naelewa kwa muda mrefu kumekuwa na maswala mengi ambayo hayakuwa yametatuliwa kwa ushirikiano na kaunti ya Kiambu. Sasa tutaweza kulainisha mambo,” akasema.
MAHAKAMA ya Thika imeamuru mshukiwa Evans Karani azuiliwe katika kituo cha polisi cha Juja kwa siku 14 zaidi ili uchunguzi wa mauaji ya mpenziwe ukamilishwe.
Inadaiwa kuwa mnamo Aprili, 14, 2021, katika kijiji cha Witeithie mshukiwa alimuua Catherine Nyokabi baada ya kutofautiana kuhusu mapenzi.
Hakimu mkuu wa Thika Bw Oscar Wanyanga, aliamuru mshukiwa azuiliwe katika kituo cha polisi cha Juja kwa siku 14 ili uchunguzi ukamilishwe.
Hakimu pia aliamuru mshukiwa afanyiwe uchunguzi wa kiakili ili kubainisha iwapo ana akili timamu.
Aliongeza kusema kuwa mawasiliano ya simu yatafuatiliwa kupitia kampuni ya mawasiliano ya Safaricom ili kupata maelezo kamili ya “ni watu gani waliwasiliana nao kabla na baada ya mauaji hayo”.
Mshukiwa alipoulizwa iwapo ana jambo lolote la kusema kuhusiana na uamuzi huo alisema angetamani kesi hiyo iharakishwe ili aanze kutumikia kifungo chake mapema.
Kesi hiyo iliendeshwa kwa njia ya mtandao huku mshukiwa akijibu mashtaka akiwa katika kituo cha polisi cha Juja.
Kesi hiyo itatajwa tena mnamo Mei, 3, 2021, baada ya mshukiwa kufanyiwa uchunguzi wa akili.
Mwili wa marehemu Catherine Nyokabi, ulihifadhiwa katika chumba cha maiti cha City jijini Nairobi.
SIKU 10 baada ya familia, jamaa, marafiki na mashabiki wa mwandishi mashuhuri marehemu Ken Walibora kuadhimisha mwaka mmoja baada ya kifo chake, maseneta wameondolea Hospitali ya Kitaifa ya Kenyatta (KNH) lawama kuhusu kifo chake.
Kwenye ripoti yake ya uchunguzi kuhusu kiini cha kifo cha mwandishi huyo, Kamati ya Seneti kuhusu Afya inasema haikuweza kuthibitisha kuwa Walibora alifariki kutokana na “utepetevu wa KNH”.
Kamati hiyo inayoongozwa na Seneta wa Trans-Nzoia, inasema kuwa marehemu Walibora alipokea huduma za kimatibabu hitajika alipofikishwa KNH “baada ya kugongwa na gari katika barabara ya Landhies, Nairobi, mnamo Aprili 10, 2020.”
“Alipewa huduma za dharura katika kitengo cha kuwahudumia wagonjwa mahututi katika idara ya kuwahudumia majeruhi wa ajali,” sehemu ya ripoti hiyo ikasema.
Maseneta pia wanasema kuwa marehemu Walibora ambaye alikuwa mwanahabari mtajika, aliandikishwa KNH kama “Mwanamume Mwafrika asiyejulikana” kwa sababu stakabadhi za kumtambua hazikupatikana.
“Marehemu alisalia hospitalini kwa siku tatu baada ya kifo chake kwa sababu hakukuwa na stakabadhi za kumtambua. Endapo angejulikana mapema, Walibora angehamishwa katika hospitali ya kibinafsi kwa sababu alikuwa na bima ya matibabu,” ripoti hiyo inaeleza.
Maseneta wanachama wa Kamati hiyo wanasema hata ingawa hospitali ya KNH haikuwa na lawama kwa kumtelekeza marehemu Prof Walibora, majeruhi wengi wa ajali za barabarani hufa katika hospitali hiyo ya rufaa kwa kukosa kuhudumiwa haraka.
Katika wasilisho lake mbele ya Kamati hiyo mnamo Aprili 15, 2020, Afisa Mkuu Mtendaji wa KNH Dkt Evans Kamuri alisema “Walibora aliletwa hospitalini mwendo wa saa tatu na nusu asubuhi (9.30am) mnamo Aprili 10, 2020, akipumua kwa ugumu”.
Wakati huo, Dkt Kamuri alisema, chumba cha kuwahudumia wagonjwa mahututi (ICU) katika hospitali hiyo hakikuwa kimelemewa na idadi kubwa ya wagonjwa, ilivyodaiwa awali.
“Alipelekwa katika chumba B ambapo madaktari walijaribu kuokoa maisha yake kwa kumwongezea hewa ya oksijeni kwa kutumia mtambo maalum,” Dkt Kamuri akawaambia maseneta wakati huo.
Japo maseneta wametoa ripoti yao ya uchunguzi kuhusu kifo hicho cha Prof Walibora, polisi hawajatoa ripoti yao kuhusu kisa hicho kilichowaacha wengi na maswali chungu nzima.
Maelezo ya awali yalisema kuwa Prof Walibora aligongwa na gari alipokuwa akivuka barabara ya Landhies kwa mbio, akifukuzwa na wahuni Aprili 10, 2020 asubuhi.
Hata hivyo, haikujulikana ni shughuli zipi zilimpeleka katika maeneo ya kituo cha mabasi cha Machakos asubuhi ilhali alikuwa ameegesha gari lake katika barabara ya Kijabe, umbali wa kilomita mbili kutoka eneo la tukio.
Maafisa wa polisi hawajategua kitendawili kuhusu kifo cha Prof Walibora mwaka mmoja baadaye.
Marehemu ni mwandishi wa kazi nyingi za fasihi, maarufu miongoni mwazo ikiwa ni riwaya ya ‘Siku Njema’ iliyotahiniwa katika shule za upili kwa miaka mingi.
PENDEKEZO ya kupania ushiriki wa kipute cha Klabu Bingwa Ulaya (UEFA) kutoka timu 32 hadi 36 limeidhinishwa.
Kuidhinishwa kwa pendekezo hilo kunajiri siku moja baada ya vikosi 12, vikiwemo sita vya Ligi Kuu ya Uingereza (EPL) kutangaza mpango wa kujiunga na kivumbi kipya cha European Super League (ESL).
Kwa mujibu wa vinara wa Shirikisho la Soka la bara Ulaya (Uefa), mfumo mpya wa kipute kilichopanuliwa cha UEFA utaanza kutekelezwa mnamo 2024 na utaendeshwa hadi 2033.
Kabla ya kujiuzulu wadhifa wake mnamo Machi, aliyekuwa mwenyekiti wa Shirikisho la Klabu za bara Ulaya (ECA), Andrea Agnelli, alisema mwafaka kuhusu jinsi nafasi nne za ziada zitakavyogawanywa miongoni mwa mataifa wanachama utafichuliwa chini ya “kipindi cha wiki chache zijazo”.
Kupanuliwa kwa ushiriki wa UEFA kunatarajiwa kuzima mchakato wa kutekelezwa kwa kipute kipya cha European Super League (ESL) ambacho kimepingwa vikali na mashabiki wa soka ya Ligi Kuu ya Uingereza (EPL), Katibu Mkuu wa Uefa, Giorgio Marchetti pamoja na vinara wa Euro na Shirikisho la Soka Duniani (FIFA).
“Umoja wetu utasambaratishwa iwapo baadhi ya mawazo yatakumbatiwa kwa misingi potoshi ya kuvumisha maendeleo ya soka na kufanya mchezo huo kuwa kiwanda cha ajira na kitega-uchumi kwa wachezaji wa mataifa mbalimbali,” akasema Marchetti.
Ingawa hivyo, maoni yake yalitofautiana pakubwa nay a Agnelli ambaye pia ni mwenyekiti wa kikosi cha Juventus kinachoshiriki Ligi Kuu ya Italia (Serie A).
Mpango wa kupanuliwa kwa ushiriki wa kipute cha UEFA ni wazo asili la aliyekuwa kipa matata wa Manchester United, Edwin van der Sar ambaye kwa sasa ni Afisa Mkuu Mtendaji wa kikosi cha Ajax nchini Uholanzi.
Iwapo mfumo mpya utaidhinishwa, basi badala ya makundi manane ya awali yaliyojumuisha vikosi vinne vya kila kundi vikisakata mechi sita, sasa timu zote zitatandaza mechi 10 dhidi ya nyingine baada ya kupangwa kulingana na uwezo, nguvu na msimamo wao kwenye orodha ya viwango bora vya Uefa.
Matokeo ya mechi hizo zote yataamua msimamo wa jedwali ambapo sasa mechi za mikondo miwili zitapigwa na kila kikosi kuamua washindi watakaofuzu kwa hatua ya mchujo itakayoandaliwa kila baada ya Krismasi.
WAKILI Fred Ngatia ametetea vikali kauli yake ya kutokuwa na akaunti yoyote ya mitandao ya kijamii kipindi hiki ambapo idara ya mahakama inajikakamua kukumbatia mfumo wa teknolojia ya kisasa kuimarisha utendakazi.
Mapema Jumanne, wakili huyo mwenye tajriba ya takribani muda wa miaka 41 katika masuala ya uanasheria wakati akihojiwa na jopo la tume ya kuajiri watumishi katika idara ya mahakama (JSC) kuwania wadhifa wa Jaji Mkuu (CJ), alisema hana akaunti yoyote ya mitandao ya kijamii.
Bw Ngatia alisema ni uamuzi wa kibinafsi, kuyafanya maisha yake kuwa ya faragha.
Hata hivyo alipotakiwa kueleza jinsi atakavyoweza kufanikisha uimarishaji wa huduma za mahakama kupitia mifumo ya teknolojia ya kisasa, alisema hapingi mkondo huo.
“Idara ya Mahakama Uingereza ina tovuti inayofanya kazi bora; jukwaa ambalo unaweza kufuatilia kila hatua ya jaji na mawasilisho ya mawakili,” Bw Ngatia akasema, akieleza kwamba endapo atateuliwa kuwa Jaji Mkuu ataiga nyayo za Uingereza.
Wakili huyo alisema amekwepa kuwa mitandaoni kwa sababu ya visa vya watu kushambuliwa wangachiaji mitandao.
Kiti cha Jaji Mkuu kilisalia wazi kufuatia kustaafu kwa CJ David Maraga mwishoni mwa 2020.
Kesi ya kupinga matokeo ya kura za urais
Amesema kesi ya kupinga kuchaguliwa kwa Rais na naibu wake inastahili kusikilizwa na mahakama ya juu zaidi.
Bw Ngatia amesema hayo Jumanne mbele ya makamishna wa kamati ya tume ya huduma za mahakama (JSC), inayoendeleza zoezi la kuwahoji wanaowania wadhifa wa Jaji Mkuu (CJ).
Kiti hicho kilisalia wazi kufuatia kustaafu kwa CJ David Maraga, mwishoni mwa mwaka uliopita, 2020 baada ya kukamilisha kipindi chake cha muda wa miaka 4.
“Wakili Ngatia, ningependa ueleze makamishna kesi ya kupinga kuchaguliwa kwa rais pingamizi inapoibuka inapaswa kusikilizwa na korti ipi?” akauliza Naibu Jaji Mkuu, Bi Philomena Mwilu na ambaye ni kaimu Jaji Mkuu.
Bw Ngatia alijibu, inapaswa kusikilizwa na mahakama ya juu zaidi, akisema kesi ya aina hiyo ikiwasilishwa kwa korti za chini rufaa nyingi zitachipuka.
“Mahakama ya juu zaidi ndiyo inapaswa kusikiliza kesi ya aina hiyo. Ikiwasilishwa kwa korti za chini rufaa nyingi zitaibuka,” wakili Ngatia akasema.
Bw Ngatia ni kati ya wanaomezea mate kiti cha CJ, na Jumanne ilikuwa zamu yake kuhojiwa na kupigwa msasa.
Kufuatia uchaguzi tata wa 2017, wakili huyo alikuwa miongoni mwa waliomwakilisha Rais Uhuru Kenyatta na Naibu wake Dkt William Ruto, baada ya kiongozi wa ODM, Bw Raila Odinga chini ya muungano wa Nasa kupinga katika mahakama ya juu zaidi kuchaguliwa kwa wawili hao.
Mahakama hiyo ilifutilia mbali ushindi wao, baada ya kikosi cha Bw Odinga kuishawishi kupitia ushahidi wa kutosha uchaguzi ulisheheni udanganyifu.
Mahakama hiyo iliamuru Tume Huru ya Uchaguzi na Mipaka (IEBC) kuandaa marudio ya uchaguzi wa kiti cha urais. Bw Odinga hata hivyo hakushiriki.
Kwa sasa kiongozi huyo wa upinzani anashirikiano kwa karibu na Rais Kenyatta, baada ya wawili hao kutangaza Machi 2018 kuzika tofauti zao za kisiasa kupitia salamu za maridhiano maarufu kama Handisheki.
MKENYA Angella Okutoyi ameteremka nafasi sita kwenye viwango bora vya Shirikisho la Kimataifa la Tenisi (ITF) vya chipukizi ambavyo vilitolewa Aprili 19.
Mchezaji huyo wa tenisi, ambaye sasa anashikilia nafasi ya 161 duniani, alishuka kwenye viwango hivyo kutokana na kuondolewa mapema katika mashindano ya daraja ya tatu ya J3 Megrine.
Okutoyi,17, alilemewa na Liisa Varul (Estonia) kwa seti 2-1 za 6-0, 4-6, 6-2 katika raundi ya pili mjini Megrine, Tunisia.
Akiorodheshwa wa kwanza kabla ya mashindano, Okutoyi alianza kampeni yake mjini Megrine kwa kubwaga Mmoroko Manal Ennaciri japo kwa jasho 6-4, 7-6 mnamo Aprili 13 kabla ya kubanduliwa na Varul.
Okutoyi alishirikiana na Celine Siminyu kutoka Ireland katika mchezo wa wachezaji wawili kila upande. Walilima timu ya Ennaciri na Ubelgiji Romane Longueville 6-2, 6-3 katika raundi ya kwanza kabla ya kuzimwa na Waitaliano Carlotta Moccia na Emma Valleta 4-0, 2-4, 10-2 katika raundi ya pili.
Okutoyi aliingia shindano la Megrine akiorodheshwa nambari 155 duniani, nao Ennaciri na Varul walikamata nafasi ya 559 na 496, mtawalia. Varul amepaa nafasi 39 na kutulia katika nafasi ya 457 baada ya kufika nusu-fainali naye Ennaciri amerushwa chini nafasi tatu.
“Mchezo wake mjini Megrine hauwezi kutiliwa shaka kutokana na usumbufu huu wote uliosababishwa na janga la virusi vya corona,” alisema Francis Rogoi alipoulizwa kuhusu matokeo ya Okutoyi. Rogoi alikuwa kocha wa Okutoyi alipozoa mataji mawili ya daraja ya nne jijini Nairobi mwezi Januari.
Okutoyi alipaa nafasi 59 na kukalia nafasi ya 127 duniani baada ya mafanikio ya Nairobi. Alielekea katika kituo cha kukuza talanta cha Casablanca nchini Morocco mwezi Februari. Katika shindano lake la kwanza tangu Januari, Okutoyi aliduwazwa na kinda wa miaka 13 kutoka Morocco Amina Zeghlouli kwa seti mbili bila jibu katika raundi ya kwanza ya J5 Sfax mnamo Aprili 6.
MSHAMBULIAJI chipukizi Benson Omala wa Gor Mahia sasa amepata kibali rasmi cha kuanza kuchezea klabu ya Linkoping City nchini Uswidi.
Omala ambaye alikuwa miongoni mwa wanafunzi waliomaliza mtihani wao wa Kidato cha Nee ameeleza furaha yake baada ya kupata cheti cha kufanya kazi nchini Uswidi.
Mchezaji huyo wa zamani wa klabu ya Western Stima amejiunga na klabu hiyo ya Daraja la Kwanza kwa mkataba wa miezi sita. Mkataba huo utamalizika Disemba 21, atakaporejea katika klabu yake ya Gor Mahia.
Nyota huyo mwenye umri wa miaka 18 alisema tayari ameanza mipango ya kuondoka nchini kuelekea Uswidi.
“Cheti changu cha kusafiria kipo tayari, na sasa nitaondoka wakati wowote. Jukumu langu kwa sasa ni kusakata soka ya kulipwa barani Ulaya huku nikingojea matokeo ya mtihani,” alisema Omala.
“Nimekuwa nikifuatilia mechi za Linkoping na kufikia sasa wamecheza mechi tatu. Katika umri wangu mdogo, ningependa nifaulu katika soka ya kulipwa kama watangulizi wangu kama Victor Wanyama na Michael Olunga,” aliongeza.
Lonkping wamepoteza mechi zote tatu za kwanza- dhidi ya Varnesborg, Torns na Utsikten- katika Daraja la Kwanza ligini.
Omala ambaye alikuwa mwanafunzi katika shule ya upili ya Kisumu Day, alisema hakuweza kucheza mechi nyingi kutokana na shughuli za masomo.
“Nawatakia Gor Mahia kila la heri katika mechi zao, huku nikiwapongeza kwa kunipa nafasi kucheza mechi za Klabu Bingwa barani Afrika dhidi ya APR ya Rwanda.”
Katibu wa Gor Mahia, Sam Ochola alithibitisha kwamba Omala atarejea nyumbani mapema mwaka 2022 mara tu mkataba wake utakapomalizika mwezi Disemba.
“MUME wangu anahanya” ni kauli ambayo utasikia kutoka kwa vinywa vya wanawake wengi walio katika ndoa.
Rosey, 25, ni mwanadada mrembo ambaye pamoja na mumewe Paul, wamejaliwa mtoto mmoja wa kiume.
Kipusa huyo anamlaumu mumewe na kumchukia kwa tabia yake ya kuchepuka.
Ingawa si tabia nzuri kidini na kijamii, kuna sababu nyingi zinazoweza kumfanya mwanamume achepuke.
Unaweza ukawa wewe ni mwanamke mrembo kupindukia kama Rosey lakini unashindwa kwa nini mume wako anakuendea kinyume.
Wakati vitendo vya kuchepuka ni vya kulaaniwa, ukweli ni kuwa baadhi ya wanawake hawawajibiki jinsi ipasavyo wakiwa katika ndoa.
Mwanamke hafai kuwa yeye ndiye sehemu ya tatizo huku anamlaumu mume eti ana jicho la nje.
Ukweli ni kwamba baadhi ya wanawake wenyewe wamekuwa chanzo cha waume kurambwa miguu na mbwa.
Wakati wa kuchumbiana, utamuona mwanadada ni malaika, hana shida wala dosari. Mwanamume anashawishika “bila shaka huyu ni mchumba mzuri” na kuanza kuharakisha pilkapilka za kufunga pingu za maisha na kipusa huyo.
Kitumbua kinaingia mchanga wakati mke wa huyo mwanamume anaamua kuwa ‘yeye’ ambapo anatoa rangi yake kamili. Kumbe alikuwa kinyonga sasa amebadilika!
“Simwelewi kabisa mume wangu Paul kwa sababu zamani akinijali na kunifurahisha kipindi tunachumbiana. Sasa amekuwa kigeugeu, simtambui kamwe,” Rosey analalamika.
Rosey anamshuku mumewe kuwa ana ‘mpango wa kando’ ila yeye mwanamke mwenyewe hajajichunguza kutathmini kinachoweza kusababisha mumewe kuwa katika uhusiano wa kimahaba na mwanamke mwingine.
Kuna vijisababu vingi vinavyoweza kuwafanya wanaume kuwa walaghai na kuanza kutoka kimapenzi na wanawake wengine mbali na wake.
Mwanamke pindi tu anapojifungua, analegeza kamba ya usafi na kushughulikia mwili na urembo wake. Anasema kuwa ‘tayari ashapatikana’ ila hajui kuwa wanaume ni viumbe wanaovutiwa na wanachoona au wanayemuona.
Kazi yake katika nyumba ni kumshughulikia mtoto na nyumba, utadhani aliolewa “kuridhisha tu kazi za nyumba” huku akimpuuza mume.
Usilaze damu mwanamke wewe. Mpe mumeo muda mwingi, ukae karibu naye na umdekeze jinsi inavyofaa.
Mtayarishie chakula katika mazingira safi, mpe chakula kwa njia ya utaratibu. Usimtupie chakula kana kwamba yeye ni mbwa. Hata mbwa wa matajiri hawatupiwi chakula! Ukarimu wako utamtoa ‘ulafi wa fisi’ na kumfanya kuwa na roho ya kutosheka, hata akiwaona warembo wengine nje hana haja.
Unapojitunza kama mwanamke, utampa mume wako hamu ya kutaka kuwa kando yako kila wakati. Hatakuwa na tamaa anapowaona wanawake wengine huko nje.
Mpumbaze na umfunike na blanketi ya mapenzi. Yaani atazama katika bahari ya mapenzi akiona raha ajabu!
Akirejea nyumbani asikutane na nguo zimetapakaa kila mahali, nyumba imechakaa, watoto ni wachafu ilhali wewe kazi yako ni umbea na kurandaranda tu.
Jishughulishe mwanamke ili uweze kuilinda ndoa yako.
MARADHI ya Covid 19 yalipochipuka, mataifa mengi, Kenya miongoni mwao, yalipiga marufuku usafiri kutoka sehemu moja hadi nyingine, kama mbinu ya kudhibiti ugonjwa huu.
Amri hii iliathiri watu wanaokumbwa na matatizo mbali mbali ya kiafya. Wagonjwa wa maradhi ya kifua kikuu (TB) nchini, hawakusazwa.
Mbali na huduma za hospitali kuathirika, baadhi ya vituo vya kimatibabu vilibadilishwa na kutengewa waathiriwa wa Covid-19. Aidha, baadhi ya wagonjwa wa TB walikumbwa na hofu ya kuambukizwa maradhi ya Covid-19, na hivyo wakaamua kususia kwenda hospitalini.
Kwa baadhi yao, matatizo ya kiuchumi — kama vile kukosa pesa za kununua chakula, na nauli ya hospitalini – yaliyosababishwa na athari zilizoambatana na maradhi ya Covid-19, yalifanya maisha kwao kuwa magumu sana.
Isitoshe, kuna baadhi ya wagonjwa wa TB waliokumbwa na wasiwasi wa unyanyapaa, vile vile maradhi ya kifua kikuu kudhaniwa kuwa Covid-19, huku wengine wakihofia kutengwa au kulazwa hospitalini.
Caroline Kathure, 52, ni mmoja wao. Yeye ni mkazi wa eneo la Chogoria, Kaunti ya Tharaka Nithi. Aligundulika kuugua TB Februari 2020.
Bi Caroline Kathure. Picha/ Pauline Ongaji
“Mwanzoni, sikujua kwamba nilikuwa na maradhi hayo kwani sikuonyesha dalili. Kwa mfano, sikuwa nakohoa,” aeleza.
Lakini kama ada, baada ya kugundulika kuugua maradhi haya, Kathure alianzishiwa matibabu, ambayo yalitarajiwa kuendelea kwa muda wa miezi sita.
“Nilienda hospitalini na kupokea matibabu yangu, ambapo nilifuata masharti vilivyo,” asema.
Lakini mambo yalibadilika ghafla mwezi Machi, baada ya mkurupuko wa virusi vya corona kutangazwa kuwa dharura ya kiafya hapa nchini Kenya, hatua iliyoambatana na marufuku ya usafiri kutoka sehemu moja hadi nyingine.
Hali ngumu ya kiuchumi ilimkabili Kathure, ambapo alilazimika kufunga duka lake la mboga mjini Chogoria. Kabla ya Covid-19 alikuwa akipata dawa zake za TB na huduma katika hospitali ya Chuka General, takriban kilomita 20 kutoka nyumbani kwake.
“Nilifanya uamuzi wa kutochukua dawa karibu na nyumbani kwangu kutokana na unyanyapaa. Nilikuwa nahofia kwamba endapo ningeonekana na mtu au watu wanaonifahamu nikipokea dawa hizi, basi wangenitenga,” aeleza.
Nauli ilikuwa Sh200, lakini alimudu kwa sababu biashara yake ilikuwa inanawiri.
Hata hivyo, hali ngumu ya kiuchumi iliyofuatana na marufuku ilimlazimu kufunga biashara yake. Aidha, pia kutokana na athari za Covid-19, gharama ya usafiri iliongezeka maradufu, na hivyo kufanya iwe vigumu hata zaidi kusafiri hadi hospitalini.
Akasalia na uamuzi wa kuchukua dawa zake katika kituo chochote cha kiafya cha serikali eneo la Chogoria, lakini kutokana na unyanyapaa aliokuwa akihofia, alilazimika kususia matibabu.
Aliacha kutumia dawa za TB kwa miezi miwili, kabla ya kurejea mwezi Juni, wakati ambapo masharti ya udhibiti wa Covid-19 kidogo yalikuwa yamelegezwa.
“Niliporejea niliwekwa katika matibabu ya miezi minane, lakini nililazimika kuanza tena. Kwa sasa nimesalia na mwezi mmoja kabla ya kukamilisha matibabu,” aongeza.
Kulingana na Pamela Njeru, mwanaharakati dhidi ya maradhi ya TB katika Kaunti ya Tharaka Nithi, huu tu ni mfano wa jinsi waathiriwa wa maradhi haya walivyoteseka katika eneo hili kutokana na athari za Covid-19.
Bi Pamela Njeru. Picha/ Pauline Ongaji
“Unyanyapaa ulichangia pakubwa tatizo la kukatiza matibabu kwa sababu kwa kawaida, wagonjwa wengi hupokea matibabu mbali na wanakoishi,” aongeza.
Kwa John Mutua, 65, kutoka eneo la Kitheini, Kaunti ya Makueni, ambaye pia matibabu yake ya kifua kikuu yalikatizwa kutokana na athari za Covid-19, hali ilikuwa tofauti kidogo. Aligundulika kuugua maradhi ya kifua kikuu Januari 2020, lakini miezi minne tu baada ya kuanza kupokea matibabu, alitoweka.
Bw John Mutua. Picha/ Pauline Ongaji
“Huo ulikuwa mwezi wa Mei mwaka jana, wakati ambapo maradhi ya Covid-19 yalikuwa yamechacha. Katika sehemu zingine za kaunti yetu, tulisikia hadithi za watu waliopelekwa katika vituo vya kutenga wagonjwa wa Covid 19, baada ya kupatikana wakikohoa. Hii kama mojawapo ya ishara za TB, singeweza hatarisha usalama wangu kwa kwenda hospitalini. Aidha, nilihofia kuambukizwa maradhi ya Covid-19,” alisema.
Mzee Mutua alitoweka kwa takriban mwaka mmoja, hadi Februari 2021, aliporejeshwa kwa matibabu.
“Wakati huo, alikuwa amedhoofika sana ambapo tulilazimkika kumbeba hadi hospitalini,” aongeza Stanslaus Mulatia, mwanaharakati dhidi ya TB na mhudumu wa kiafya wa kujitolea kutoka eneo la Wote, Kaunti ya Makueni.
Simulizi za Kathure na mzee Mutua zinatofautiana, lakini la wazi ni kwamba mkurupuko wa maradhi ya Covid-19 ulikatiza pakubwa matibabu yao, athari ambazo huenda zingeishia kuwa janga, huku mojawapo ya majanga makuu yakiwa kukumbwa na TB sugu (DRTB).
Keneti Nthitu, 40, kutoka eneo la Tononoka, kaunti ndogo ya Mvita, Kaunti ya Mombasa anajongea takwimu hiyo pia. Kulingana naye, alianza kukohoa mapema mwaka 2020.
Bw Keneti Nthitu. Picha/ Pauline Ongaji
Alienda katika hospitali tofauti eneo hilo katika harakati za kupimwa, lakini maradhi hayo hayakutambuliwa.
“Kwanza kabisa kufikia huduma hospitalini ilikuwa changamoto, sababu ikiwa kwamba kwanza niliogopa kuambukizwa maradhi virusi vya corona,” asema Nthitu.
Anne Nyambura, mwanaharakati wa maradhi ya kifua kikuu katika Kaunti ya Mombasa asema hospitali zilikuwa zinajaribu kuchukua tahadhari dhidi ya maradhi ya Covid-19, huku sehemu zingine za kutoa huduma za matibabu zikibadilishwa na kuwa vituo vya Covid-19.
“Wakati huo pia, ndipo madaktari walikuwa wamegoma kulalamikia mazingira ya utendakazi hospitalini, kutokana na athari za Covid-19,” aongeza.
Nthitu alipopimwa mwezi Mei, aligundulika kuugua TB sugu.
“Mara moja niliwekwa kwenye matibabu ya miezi 18 ambapo nililazimika kuanza upya matibabu,” aliongeza.
Kulingana na Shirika la Afya Duniani WHO, kukatizwa kwa matibabu ya kifua kikuu hasa kutokana na athari za Covid-19, kumerejesha nyuma maafikio ya vita dhidi ya TB. Takwimu zilizokusanywa na WHO kutoka mataifa 84, zinaonyesha kwamba kulikuwa na upungufu wa takriban watu milioni 1.4, waliopokea matibabu ya TB mwaka wa 2020, ikilinganishwa na 2019. Upungufu huu ni wa 21%. Katika kikundi cha mataifa 10 yenye mzigo mkubwa wa TB, upungufu huu ulikuwa 28%.
Lakini japo wataalamu wanahoji kwamba ni mapema kufikia uamuzi kuhusu uwezekano wa kuongezeka kwa visa vya TB sugu miongoni mwa wagonjwa wanaougua kifua kikuu, kutokana na tatizo la kukatizwa kwa matibabu miongoni mwa baadhi ya wagonjwa hawa, uwezekano huu hauwezi puuzwa.
Kulingana na Wizara ya Afya, mwaka wa 2020 kulikuwa na visa 962 vya TB sugu inayokinzana na dawa kadhaa (MDR-TB), ikilinganishwa na 692, idadi ya wagonjwa wa aina hii ya TB waliopokea matibabu mwaka wa 2019, angaa kuambatana na WHO. Hilo ni ongezeko la 39%.
“Viwango vya chini vya utambuzi wa TB, wahudumu wanaoshughulikia wagonjwa wa TB kuelekezwa katika sehemu zingine, kutozingatia masharti ya matibabu kutokana na hofu ya kuambukizwa maradhi ya TB, na vituo vya matibabu ya TB kubadilishwa na kuwa wodi za Covid-19. Huenda haya yote yakawa na athari mbaya katikka ubora wa huduma ya matibabu ya TB sugu,” asema Dkt George Oballa, Mshauri wa kiufundi – Idara ya udhibiti wa TB sugu, Mpango wa Kitaifa wa TB katika Wizara ya Afya.
Kulingana na Dkt Oballa, kuna njia tatu zinazoweza kumsababisha mtu kukumbwa na TB sugu: Viwango duni vya dawa, masuala yanayohusiana na huduma ya afya, kama vile kukosa kushughulikiwa kwa wagonjwa wa TB, na hasa, masuala yanayohusiana na mgonjwa kama vile kukosa kufuatilia au kukatizwa kwa matibabu ya maradhi ya TB kutokana na sababu mbalimbali (sababu hii ndio inachangia 60% ya visa vya TB sugu).
James Irungu Karanja, 43, ni mwanamume asiye na ajira wala makao katika eneo la Godown Simanzi, Kaunti ya Mombasa. Katika kipindi cha miaka kumi, Karanja alikumbwa TB mara mbili, akapokea matibabu na kupona. Lakini Septemba 2020, alipatikana kuugua maradhi ya TB sugu.
Alirejeshwa kwa matibabu ambayo amekuwa akipokea sasa kwa miezi saba.
Lakini tatizo ni kwamba anakumbwa na hatari ya kutoendelea na matibabu kutokana na ukosefu wa chakula.
“Nilipokea mara moja tu Sh7,500, pesa zinazotolea na serikali kwa wagonjwa wa TB ili kukidhi mahitaji. Mimi humeza tembe nane kila siku, na siwezi kuendelea kutumia dawa hizi bila chakula kwani mwili wangu hauwezi stahimili,” asema.
Je, kusitisha kwake kwa matumizi ya dawa kutamaanisha nini sio tu kwa matibabu yake, bali pia kwa wenzake wasio na makao anaojumuika nao mitaani?
“Kukosa kutumia dawa za kutibu TB sugu huenda kukasababisha mgonjwa kukumbwa na aina sugu zaidi ya TB (extensively drug-resistant XDR-TB) ambayo ni ngumu kutibu kwa kutumia dawa za TB sugu,” aeleza Dkt Oballa.
Hii pia yaweza maanisha kwamba ikiwa mgonjwa atarejelea matibabu, atalazimika kuanza kumeza dawa upya, na hii pia ina hatari zake.
Ni suala ambalo Nicholas Maghanga, 44, kutoka eneo la Salaita, Kaunti ya Taita Taveta, alikumbana nalo.
Bw Nicholas Maghanga. Picha/ Pauline Ongaji
Maghanga alitambulika kuugua maradhi ya TB kwanza miaka michache iliyopita, ambapo kama ada aliwekwa kwa matibabu ya miezi sita.
Hata hivyo, baada ya matukio kadha wa kadha yaliyomsababisha kukatiza matibabu yake, maradhi haya yalichipuka mara mbili, kabla ya hatimaye kugundulika kuugua TB sugu.
Kufikia sasa amekuwa akipokea matibabu kwa miezi 15 ambapo anatarajiwa kukamilisha matibabu mwezi Juni.
Hata hivyo, kukatizwa kwa matibabu yake mara kadhaa kumemsababishia hasara kubwa. Kwanza, aliambukiza jamaa zake watatu. Pia, kulingana naye, matumizi ya dawa hizi yameathiri uwezo wake wa kusikia.
“Siwezi kusikia vyema kupitia sikio langu la kulia. Lazima uzungumze kwa sauti ya juu ili nisikie unachosema,” aongeza.
Japo hakuna ushahidi kwamba tatizo analokumbana nalo ni kutokana na matumizi ya dawa za kutibu TB sugu, kulingana na Dkt Oballa kuna athari za kiafya zinazohusishwa na matumizi ya dawa za TB sugu.
“Hatari za kiafya zaweza kuwa chache, wastani au kali kiasi cha kuwa tishio kwa maisha. Baadhi ya athari hizi ni uharibifu wa ogani muhimu mwilini hasa ikiwa matibabu hayatafuatiliwa,” aongeza.
Aidha, asema, wagonjwa hawa wanaweza kusambaza maradhi haya. Hii ina athari zaidi kwa mfumo wa afya, hasa ikizingatiwa kwamba gharama ya matibabu ya maradhi haya ni ghali mno.
Shirika la WHO linakadiriwa kwamba gharama ya matibabu ya TB sugu ni takriban US$4500, ikijumuisha pia uwezekano wa mgonjwa kulazwa kwa muda wa miezi sita.
Ili kukabiliana na tatizo hili, Dkt Oballa asema kwamba matibabu ya TB sugu sharti yafuatiliwe kwa karibu katika viwango vyote vya utawala.
Dkt Oballa, aidha anasema kwamba Wizara ya Afya kupitia washirika wa kimataifa katika vita dhidi ya TB, imepokea vifaa vya kutambua TB (GXP diagnostic) katika hospitali zote za kaunti na kadhaa za rufaa.
“Hii imenuiwa kufanya iwe rahisi kufuatilia visa vya TB sugu, vile vile kusaidia shughuli ya utambuzi wa TB sugu iwe thabiti.”
Hatua zingine ambazo serikali imechukua, asema, ni pamoja na kutumia vyombo vya habari na taasisi zingine kuhamasisha watu kuhusiana na maradhi ya TB, vile vile kupima kwa wingi jamii za wafugaji wanaohama hama.
“Na kwa mwongozo wa WHO, wataalam katika mpango wa kitaifa wa udhibiti wa TB sugu, wamekagua upya, kuunda na kusambaza miongozo mipya kuhusiana na TB sugu nchini,” aongeza.
Makala haya yameandikwa kama sehemu ya mpango wa ukuzaji ujuzi wa uanahabari, mafunzo yaliyotolewa na Hazina ya Thomson Reuters Foundation. Yaliyomo ni wajibu wa mwandishi na mchapishaji pekee.
Jonkopings Sodra anayochezea Mkenya Erick Johana Omondi imetupwa kutoka juu ya jedwali ya Ligi ya Daraja ya Pili Uswidi hadi nambari sita.
Hii ni baada ya kuchabangwa na wenyeji Norrby 2-0 Jumatatu.
Mabao ya Norrby yalifungwa na Bubacarr Jobe na Nicklas Savolainen mapema katika kila kipindi. Ulikuwa ushindi wa kwanza wa Norrby dhidi ya Jonkopings nyumbani na pia katika mechi tatu.
Vasalunds anayochezea beki Mkenya Anthony Wambani ilisalia bila ushindi katika mechi zake mbili za kwanza baada ya kutoka sare ta 2-2 dhidi ya wageni Trelleborgs. Mai Traore aliweka Vasalunds kifua mbele dakika ya 55, lakini timu hiyo ikajipata chini 2-1 baada ya Abdul Safiu Fatawu na Johan Blomberg kufunga dakika ya 62 na 70, mtawalia.
Wambani aliokoa timu yake kupoteza mchuano wa pili mfululizo aliposawazisha 2-2 dakika ya 73. Bao la Wambani lilikuwa lake la kwanza katika mechi 10.
Jonkopings ni ya sita kwa alama tatu nayo Vasalunds inapatikana katika nafasi ya 15 kwa alama moja kwenye ligi hiyo ya klabu 16.
Timu ya Jonkopings itaalika nambari 10 Helsingborg mnamo Aprili 27 nayo Vasalunds izuru nambari 13 Vasteras mnamo Aprili 26 katika mechi zao zijazo. GAIS iko kileleni kwa alama sita.
DIEGO Llorente alifungia Leeds United bao la dakika za mwisho na kuwanyima mabingwa watetezi Liverpool fursa ya kutua ndani ya mduara nne-bora kwenye Ligi Kuu ya Uingereza (EPL) mnamo Jumatatu usiku.
Liverpool walisajili sare hiyo wakati ambapo suitafahamu inazingira vikosi sita kuu vya EPL ambavyo vimekubali kushiriki kipute kipya cha European Super League (ESL).
Liverpool ya kocha Jurgen Klopp ni miongoni mwa klabu 12 ambazo huenda zikapiga marufuku ya Shirikisho la Soka la bara Ulaya (Uefa) baada ya kutia saini makubaliano ya kunogesha kampeni za ESL.
Kabla ya Liverpool na Leeds United kushuka dimbani, mashabiki wa baadhi ya mashabiki wa Leeds walikusanyika nje ya uwanja wa Elland Road ambapo jezi za Liverpool ziliteketezwa huku ndege ikipaa angani ikiwa na mabango ya kupinga maamuzi ya kuundwa kwa kipute cha ESL.
Ndani ya uwanja, wanasoka wa Leeds United walivalia jezi zenye maandishi “Soka ni ya mashabiki”, ujumbe uliolenga kuashiria kwamba kiini cha kuanzishwa kwa ESL ni msukumo wa wadau kutaka kujinufaisha kifedha.
Liverpool walitamalaki kipindi cha kwanza cha mchezo na wakawekwa kifua mbele na fowadi Sadio Mane aliyeshirikiana vilivyo na beki Trent Alexander-Arnold pamoja na Diogo Jota.
Bao hilo lilikuwa la kwanza kwa Mane kufunga katika EPL tangu Januari 2021 baada ya kushuhudia ukame wa magoli kwenye jumla ya michuano 10.
Chini ya kocha Marcelo Bielsa, Leeds United waliimarika katika kipindi cha pili huku Patrick Bamford akishuhudia kombora lake likigonga mwamba wa goli la Liverpool kabla ya Llorente kumwacha hoi kipa Alisson Becker.
Matokeo ya mechi hiyo yalisaza Liverpool katika nafasi ya sita kwa alama 53, mbili nyuma ya West Ham United wanaofunga orodha ya nne-bora. Leeds United kwa upande wao wanakamata nafasi ya 10 kwa alama 46 sawa na Arsenal.
Iwapo Liverpool watakamilisha kampeni za EPL msimu huu katika nafasi hiyo ya sita, basi huenda wakose hata kufuzu kwa soka ya bara Ulaya muhula ujao iwapo Arsenal wanaofukuzia taji la Europa League au Chelsea wanaowania ubingwa wa Kombe la FA watakosa kuingia ndani ya mduara wa tano-bora kwenye EPL.
Hata hivyo, huenda Liverpool wasihitajike kuhofia chochote iwapo mapendekezo ya kuanzishwa kwa kivumbi cha ESL yataidhinishwa.
Mbali na Jota aliyesajiliwa na Liverpool kutoka Wolves mwanzoni mwa msimu huu, wanasoka wengine waliotatiza ngome ya Leeds United ni Thiago Alcantara na Roberto Firmino waliomwelekezea kipa Illan Meslier makombora mazito.
Ingawa ujio wa Mohamed Salah na Alex Oxlade-Chamberlain uliimarisha kasi ya mchezo kwa upande wa Liverpool, masogora wa Bielsa walisalia imara na wakavuruga kabisa mfumo wa mchezo wa wageni wao.
Leeds United walijizolea alama moja muhimu dhidi ya Liverpool siku saba baada ya kuwakomoa viongozi wa jedwali la EPL, Manchester City kwa mabao 2-1 uwanjani Etihad. Awali, Leeds United walikuwa wamesajili sare ya 1-1 dhidi ya Man-City katika mchuano wa mkondo wa kwanza wa EPL mnamo Oktoba 3, 2020 ugani Elland Road.
Kibarua kijacho cha Leeds United ni gozi dhidi ya Manchester United ambao wanalenga kujituma maradufu katika mechi zilizosalia ili kuwafikia Man-United kileleni. Chini ya kocha Ole Gunnar Solskjaer, Man-United kwa sasa wanashikilia nafasi ya pili jedwalini kwa alama 66 na pengo la pointi 10 linatamalaki kati yao na nambari tatu Leicester City.
Liverpool kwa sasa wanajiandaa kualika Newcastle United uwanjani Anfield kwa ajili ya mchuano wao ujao wa EPL mnamo Aprili 24, 2021.
MBUNGE wa Kandara Alice Wahome amedokeza mgombea mwenza wa Naibu Rais William Ruto atatoka katika jamii ya Mlima Kenya.
Dkt Ruto ni kati ya viongozi na wanasiasa walioeleza azma yao kumrithi Rais Uhuru Kenyatta mwaka 2022 na kulingana na Bi Wahome atakayesaidia Dkt Ruto kupeperusha bendera ya urais atatoka eneo la Kati ya Kenya.
“Jamii ya Mlima Kenya ina idadi ya juu ya wapigakura, si siri ninahakikishia taifa Dkt Ruto atateua mgombea mwenza kutoka eneo hilo,” akasema mbunge huyo.
Alisema hayo kwenye mahojiano na runinga moja inayopeperusha matangazo yake kwa lugha ya Gikuyu (Inooro).
Kauli ya Wahome imejiri kipindi ambacho imekuwa ikisemekana yapo mazungumzo na kiongozi wa ODM Raila Odinga kupitia Gavana wa Kakamega Wycliffe Oparanya ya kujadili uwezekanao wao kuunda mrengo wa kisiasa.
Naibu Rais hata hivyo alipuuzilia mbali madai hayo, akisema si mara ya kwanza yeye kukutana na Bw Oparanya kuzungumzia miradi ya maendeleo.
“Dkt Ruto ndiye Naibu Rais Kenya na ana haki kujadili mikakati ya kuboresha nchi na viongozi wenye maono. Ninachoelewa kumhusu hana haja na miungano ya kikabila, ila muungano utakaoleta Wakenya na mahasla pamoja, waimarike kimaisha na kimaendeleo,” Bi Wahome akasema.
Itakumbukwa kwamba katika uchaguzi mkuu wa 2007, Dkt Ruto na Bw Odinga walikuwa kwenye mrengo mmoja wa kisiasa, ambapo kiongozi huyo wa ODM alitoana kijasho na Rais (Mstaafu) Mwai Kibaki.
Machi 2018 Rais Kenyatta na Bw Odinga walitangaza kuzika tofauti zao za kisiasa, kupitia salamu za maridhiano maarufu kama Handisheki.
Kiongozi huyo wa ODM amekuwa akishirikiana kwa karibu na serikali tawala ya Jubilee, hatua ambayo imeonekana kufungia nje Naibu wa Rais, Dkt Ruto katika maamuzi muhimu.
Ripoti ya Mpango wa Maridhiano (BBI) iliyoasisiwa na Rais Kenyatta na Bw Odinga na inayopendekeza Katiba ya sasa kufanyiwa marekebisho, imekuwa ikikosolewa na Dkt Ruto.
Wandani wa Odinga wamedai kuna njama ya kumfungia nje katika Mswada wa BBI, hatua ambayo imeonekana kuchangia kudorora kwa uhusiano kati ya kiongozi huyo wa ODM na Rais Kenyatta.
KUNA uwezekano wa Rais Uhuru Kenyatta kumuunga mkono kiongozi wa ODM, Bw Raila Odinga, kuwania urais 2022, licha ya tashwishi ambazo zimeonekana kukumba handisheki katika siku za hivi karibuni.
Kulingana na Naibu Mwenyekiti wa Jubilee, Bw David Murathe, Bw Odinga ndiye mwanasiasa pekee mwenye uwezo, ushawishi na ufuasi mkubwa kisiasa kumkabili Naibu Rais William Ruto, kwenye uchaguzi mkuu wa mwaka ujao.
Bw Murathe ni miongoni mwa washirika wa karibu zaidi wa Rais Uhuru Kenyatta na kauli zake zimekuwa zikifasiriwa kuwa “sauti” ya rais.
Kwenye mahojiano na kituo kimoja cha televisheni Jumapili usiku, Bw Murathe alipuuzilia mbali muungano wa One Kenya Alliance (OKA), akisema wanachama wake hawana ushawishi ufaao kisiasa kumkabili Dkt Ruto.
Muungano huo unawashirikisha kiongozi wa ANC, Bw Musalia Mudavadi, Kalonzo Musyoka (Wiper), Maseneta Moses Wetang’ula (Ford-Kenya) na Gideon Moi (Kanu).
“Lengo letu ni kuhakikisha (Dkt Ruto) hashindi urais hata kidogo 2022. Kwa mkakati huo, mwanasiasa pekee mwenye uwezo kutimiza hilo ni Bw Odinga. Ana ufuasi katika karibu nusu ya nchi. Huwezi kumpuuza kisiasa hata kidogo,” akasema.
Kauli yake inajiri wakati kumekuwa na tashwishi miongoni mwa washirika wa Bw Odinga katika ODM, kuhusu ikiwa huenda Rais Kenyatta na waandani wake wanamfunga macho kisiasa kupitia handisheki.
Hofu hiyo iliibuliwa na Seneta wa Siaya, Bw James Orengo mwezi uliopita, alipodai kwamba baadhi ya washirika wa Rais Kenyatta walikuwa wakijaribu kumzima kisiasa Bw Odinga, kwa kupanga kisiri kuhusu mchakato wa urithi wake.
“Inasikitisha wakati Rais Kenyatta na Bw Odinga wanaendelea na mikakati ya kuipigia debe ripoti ya Mpango wa Maridhiano (BBI), kuna kundi la maafisa wakuu serikalini wanaopanga kuhusu namna Kenya itatawaliwa baada ya rais kung’atuka,” akasema Bw Orengo.
Kauli hiyo ilifuatwa na uvumi kuhusu uwezekano wa Bw Odinga na Dkt Ruto kubuni muungano wa kisiasa, hali inayotajwa kuzua wasiwasi wa kisiasa katika kambi ya Rais Kenyatta.
Hayo yanatajwa pia kuchangiwa na madai kuwa Rais Kenyatta anaupendelea muungano wa OKA kuliko ushirikiano uliopo baina yake na Bw Odinga.
Ni hali iliyowafanya washirika wa Rais Kenyatta kufanya msururu wa mikutano, kumhakikishia Bw Odinga kwamba handisheki ingali thabiti.
Hata hivyo, Bw Murathe alisisitiza kuwa kando na umaarufu wake, Bw Odinga ndiye anayefaa zaidi kuwa rais, kwani ameonyesha uzalendo na uvumilivu mkubwa hata baada ya tofauti za kisiasa kuibuka kati yake na Rais Kenyatta na Rais Mstaafu Mwai Kibaki.
“Bw Odinga ni mwanasiasa ambaye ameonyesha uzalendo wa kweli. Alikubali kubuni serikali ya muungano na Bw Kibaki ili kuleta uthabiti wa kisiasa nchini baada ya ghasia za 2007. Vile vile, alikubali kubuni handisheki na Rais Kenyatta 2018 baada ya utata uliokumba uchaguzi wa 2017 ili kurejesha amani nchini,” akasema.
Wakati huo huo, alieleza mchakato wa vyama vya Jubilee na United Democratic Alliance (UDA) kutengana rasmi kisiasa utafanyika wiki hii.
UDA ilikuwa miongoni mwa vyama washirika vya Jubilee kama Party for Reforms and Development (PDR), lakini ikabadilishwa jina na waandani wa Dkt Ruto.
RAIS wa Tanzania Samia Suluhu Hassan Jumapili alibuni kamati ya wataalamu ili imshauri kuhusu hali ya Covid-19 nchini humo na hatua ambazo anapaswa kuchukua kupambana na janga hilo.
Kiongozi huyo alitoa wito kwa viongozi wa kidini kutoa hamasisho kuhusu ugonjwa huo ili waumini wao wachukue tahadhari za kujikinga kama vile kunawa mikono kwa sabuni kwa maji yanayotiririka, kutumia sanitaiza, kuvalia barakoa na kutokaribiana sana.
Alisema hayo jijini Dodoma wakati wa kongamano la kitaifa lililoandaliwa na viongozi wa kidini kumkumbuka rais wa zamani Hayati John Pombe Magufuli na kuombea viongozi wapya akiwemo yeye na mwenzake wa Zanzibar Dkt Hussein Ali Mwinyi.
Rais Hassan alisema kuwa ugonjwa huo umekuwa ukisaambaa na aina mpya ya virusi vya corona kuripotiwa sehemu mbalimbali duniani.
“Nilivyoahidi wakati wa kuapishwa kwa makatibu wa wizara na manaibu wao, tayari nimebuni kamati ya wataalamu kuhusu Covid-19. Natarajia kukutana na wanachama wake na wawakilishi kutoka Wizara ya Afya na Wizara ya Fedha ili kutoa mwelekeo,” akasema.
Rais huyo alisema kuwa ingawa athari za ugonjwa huo sio kubwa nchini Tanzania, sio vizuri kupuuzilia uwepo wa ugonjwa huo nchini humo.
“Ningependa kuahidi kuwa nitakuwa nikipokea habari za kila siku kuhusu ugonjwa huo kutoka kwa kamati hiyo ili kuokoa taifa dhidi ya raia kufariki na kuwalinda wale wanaokabiliwa na hatari ya kuambukizwa Covid-19,” Bi Hassan akaeleza.
MAKALAMENI kadhaa waliwashangaza wengi walipovamia mkutano wa wahubiri wa eneo hili wakidai wake wao wamepotelea makanisani.
Duru zinasema kwamba makalameni hao walevi waliweka wazi changamoto ambazo wanapitia wafikapo nyumbani na kuwakosa wake wao.
“Kila wakati nikifika kwangu huwa simpati mke wangu. Nikiuliza alikoenda naambiwa yuko kanisani. Huduma gani inafanywa hadi jioni,” polo mmoja alifoka.
Mapasta waliohudhuria walisikiliza malalamishi ya majamaa hao kwa makini. Jamaa hao walidai kwamba wakati mwingine wanalazimika kushinda kwa mamapima hadi usiku kwa sababu wake wao wamepotelea makanisani.
“Sisi sote tulioitisha mkutano huu tunajuana. Baada ya hapa tunaenda kwa mamapima kupewa roborobo. Mamapima ndio wanaotushughulikia kila kitu,” polo alifoka.
Mapasta waliwaahidi makalameni hao kwamba watashughulikia madai yao.
“Tumesikia tetesi zenu. Tutawashauri wake zenu wawe wakirudi mapema,” pasta mmoja alieleza.
Duru zinadai makalameni hao hawakuridhika na maelezo ya pasta.
“Mimi nimechoka kukaa njaa na nina mke. Nyinyi mapasta ninaona vitambi mnazidi kujaza. Wake zenu wanawahudumia lakini wetu wanaishi makanisani mwenu,” mlevi mwingine alifoka.
Inadaiwa jamaa hao waliwaamru mapasta kutowaruhusu wake wao kushinda kanisani kwa muda mrefu.
“Hatusemi wasiombe lakini msikae nao sana. Wakishawahudumia waamrisheni waje watuhudumie sisi pia la sivyo tutafungua makanisa yetu,” mlevi mwingine alifoka.
Penyenye zinasema baada ya kikao makalameni walifuatana hadi kwa mamapima huku mapasta wakienda zao.
“Nikirudi jioni nimkose mke wangu walahi Jumapili nitavuruga shughuli katika kanisa analoshiriki. Hii tabia imezidi,” polo mmoja alifoka na kuungwa mkono na wenzake.
Haikujulikana iwapo mapasta waliwashauri wanawake kuwa wakirudi makwao mapema au walipuuza vilio na vitisho vya makalameni hao.
WAKENYA wamekuwa wakifuatilia kwa makini shughuli ya kumteua Jaji Mkuu mpya ambayo ilianza mapema wiki iliyopita.
Mchakato huo wa kuwapiga msasa wagombea 10 wanaojumuisha wanaume 7 na wanawake watatu, umeibua masuala mengi muhimu kando na kumsaka bosi mpya wa Idara ya Mahakama (JSC) nchini.
Jopo la makamishna tisa wa JSC limekuwa likiwatoa kijasho na hata kuwafanya baadhi ya wahojiwa kutiririkwa na machozi kwa maswali yao makali.
Sehemu kubwa ya mchakato huo imekuwa ikitathmini ujuzi kielimu, kitaaluma, tajriba, uelewa wa masuala ya kisheria na hata baadhi ya maamuzi katika kesi za awali.
Huku shughuli ya kumsaka mrithi wake jaji mkuu mstaafu David Maraga ikiendelea wiki hii, suala tata linalojitokeza ni kuhusu nia hasa ya mchakato huo.
Je, unalenga kuboresha maslahi ya raia au ni njama nyingine tu za vyombo vya dola kukidhi na kulinda maslahi ya kisiasa?
Huku ikiwa imesalia miezi kadhaa tu kabla ya Uchaguzi Mkuu 2022, ni vigumu kubaini lengo halisi la mchakato huo huku kumbukumbu za uhusiano tata kati ya aliyekuwa jaji mkuu na serikali zikisalia.
Hii ni baada ya Maraga kufutilia mbali uchaguzi mkuu wa 2017 katika uamuzi wa kwanza wa aina hiyo kuwahi kufanyika Kenya.
Jaji mkuu huyo mstaafu atakumbukwa mno kwa ujasiri wake wa kuikosoa serikali hadharani jambo lililozorotesha zaidi uhusiano kati yake na utawala.
Ni kwa sababu hiyo ambapo mchakato huu wa kumteua jaji mkuu mpya unajitokeza kama mchezo wa karata ambapo wahusika wakuu wanatathmini kwa makini kila hatua wanazochukua.
Katika mchakato huu vilevile, kuna uwezekano wa mwanamke wa kwanza kuwa jaji mkuu nchini Kenya.
Kwa mara ya kwanza kihistoria, wanawake watatu wenye ujuzi na tajriba ya kujivunia wamejitokeza kukabiliana na wanaume katika kinyang’anyiro cha wadhifa huo nchini.
Bila shaka, umma unasubiri kwa hamu kuona atakayechaguliwa katika afisi hiyo inayomezewa mate ambapo nusu ya wagombea kufikia sasa, tayari wamepigwa msasa.
Umuhimu wa afisi ya jaji mkuu hauwezi ukasisitizwa vya kutosha hasa ikizingatiwa kuwa JSC ni kiambajengo kikuu katika utawala na kudumisha demokrasia nchini.
Kando na kulinda uhuru wa Idara ya Mahakama ili kuhakikisha majaji wanatoa maamuzi huru, jaji mkuu ana wajibu wa kuweka kanuni za kitaaluma zinazotoa mwongozo kuhusu utendakazi wa Idara hiyo.
Shughuli ya kudumisha viwango bora vya utendakazi katika taasisi yoyote ile ni wajibu muhimu unaopaswa kuchukuliwa kwa uzito unaostahili.
Ni sharti JSC iwe makini ili kuhakikisha jaji mkuu mpya atakayechaguliwa, awe mwanamke au mwanamme, ni mtu atayelinda hadhi ya idara hiyo ili kuvutia imani ya wananchi kuhusu mfumo wa haki nchi.
GAVANA wa Migori Okoth Obado anaendelea kijichimbia kaburi la kisiasa baada ya kujitokeza kumpinga kinara wa ODM Raila Odinga na ripoti ya Jopokazi la Maridhiano (BBI).
Baada ya kugundua kuwa muhula wake wa pili unakamilika, gavana huyo ambaye amekuwa na uhusiano vuguvugu na Bw Odinga sasa anaonekana kuchoshwa na uongozi wa ODM huku akikumbatia chama cha PDP kinachoongozwa na mwanasiasa wa Tangatanga Omingo Magara.
Ingawa ana haki ya kugombea wadhifa wowote ule unaofaa baada ya kutamatisha muhula wake wa pili kama Gavana, Bw Obado anafaa ajihadhari katika safari yake mpya ya kisiasa ili asifuate mkondo wa baadhi ya wanasiasa waliompinga Bw Odinga zamani na wakajipata wamejitumbukiza katika kaburi la sahau kisiasa.
Baada ya mfumo wa vyama vingi kukumbatiwa 1992, kila anayeazimia kutwaa wadhifa wowote wa kisiasa yu huru kufanya hivyo, ila ukweli ni kwamba siasa za Kenya bado zina miegemeo ya kikabila na ushawishi wa viongozi wakuu wa kieneo.
Iwapo Bw Obado alifahamu kuwa bado alikuwa na umaarufu kwa nini alikigura PDP alichotumia kushinda ugavana pembamba 2013 na kurejea ODM kuelekea uchaguzi mkuu wa 2017.
Bila shaka aligundua kwamba mawimbi makali ya chama hicho Migori yangemsomba ndiposa akaamua kupigania tiketi na kumbwaga seneta wa sasa Ochilo Ayacko wakati wa uteuzi wa ODM.
Hata hivyo, inaonekana gavana huyo alihitaji tu ODM kuingia mamlakani kipindi chake cha pili cha uongozi kisha ageuke ghafla na kuanza maasi akilenga kiti kingine. Hii ni tabia ambayo imekuwa ikitumiwa na viongozi ambao wana uchu wa uongozi na gavana huyo si wa kwanza.
Wakati wa uchaguzi mdogo wa useneta Migori mnamo Oktoba 2018, Bw Obado alikaidi ODM na kuanza kupima umaarufu wake kisha kumuunga mkono mwaniaji wa chama cha FPK Eddy Oketch Gicheru aliyeshindwa na Bw Ayacko.
Aidha kabla ya kupitishwa kwa ripoti ya Jopokazi la Maridhiano (BBI) Migori ilidaiwa kuwa Bw Obado alikuwa na uvuguvugu huku akiipinga kichichini. Baadhi pia wamekuwa wakidai kwamba ni Bw Odinga ndiye aliwashawishi madiwani wasipige kura ya kumwondoa mamlakani mnamo Septemba mwaka jana.
Japo kauli aliyoitoa kuwa BBI huenda isiwanufaishe raia jinsi inavyodaiwa, kauli ya madiwani wa ODM Migori kuwa anafaa atimuliwe chamani au ajiondoe ugavana inaafiki.
Inashangaza kuwa ODM ilikuwa chama kinachozingatia demkorasia wakati alipohitaji ugavana lakini chama dhalimu baada ya kuafikia malengo yake.
Bw Obado ikiwa anajiona mhimili wa siasa za Migori na Nyanza, anafaa ajiuzulu na kusaka ugavana upya jinsi alivyofanya Bw Odinga 1995 alipokosana na kinara wa Ford Kenya wakati huo marehemu Kijana Wamalwa.
Kuna wanasiasa waliokuwa na umaarufu na waliojaribu kumponya Bw Odinga ufalme wa siasa za Nyanza lakini mwishowe wakazama wasisikike tena huku baadhi wakinywea na kumtii.
Katibu Mkuu wa Jubilee Raphael Tuju, seneta wa Siaya James Orengo, mtaalamu wa teknolojia Shem Ochuodho, aliyekuwa mbunge wa Karachuonyo James Rege miongoni mwa wengine waliwahi kufuata njia anayojaribu Bw Obado na kufeli kabisa.
SERIKALI haifai kupuuza tafiti zinazotelewa na mashirika mbalimbali kuhusu mwelekeo wa taifa hasa wakati huu uchumi umeathirika na maisha ya raia kusambaratishwa kutokana na uwepo wa janga la virusi vya corona.
Mnamo Jumapili Shirika la Utafiti la Infotrak lilitoa matokeo yaliyoonyesha kwamba zaidi ya nusu ya Wakenya wanahisi taifa lipo kwenye mkondo mbaya kutokana na maisha magumu wanayoyapitia.
Kati ya mambo makuu ya sasa yanayowatatiza Wakenya hasa ni gharama ya juu ya maisha, ukosefu wa ajira na janga la corona ambalo halijatikisa Kenya pekee bali ulimwengu mzima.
Masuala mengine yaliyowakera Wakenya yaliyotajwa na Afisa Mkuu wa Shirika hilo Angela Ambitho ni ufisadi uliokita mizizi serikalini pamoja na nchi kuendelea kupata mikopo mikubwa kutoka kwa mashirika ya kifedha duniani kama IMF.
Kimukhtasari, Wakenya wengi wamelemewa na hali ya maisha ya sasa na utafiti huo unaafiki kabisa. Hata hivyo, swali kuu ni je, serikali huwa inatathmini tafiti hizi zinazohusisha Wakenya na kuwajibikia masuala yaliyoibuliwa?
Mara nyingi tafiti hizi huanika udhaifu wa serikali lakini ni vyema kwamba masuala yanayoibuliwa yaangaziwe na kutafutiwa suluhu. Kwa mfano suala la ukopaji wa kila mara linaanika jinsi ambavyo mzigo wa deni nchini unaendelea kupanda ilhali pesa hizo huishia mikononi mwa watu wachache kutokana na ufisadi uliokita mizizi kiasi kwamba Rais Uhuru Kenyatta amewahi kusema hadharani nchi hupoteza Sh2 bilioni kila siku.
Vilevile, suala la ajira limekuwa likiibuliwa katika tafiti nyingi wala si Infotrak pekee. Hata hivyo, utawala wa Jubilee ulioahidi kubuni nafasi nyingi za kazi haujafanya chochote cha kutimiza hilo na badala yake huzingirwa tu na ushindani wa kisiasa kati ya mirengo miwili.
Badala ya serikali kuona kama mashirika haya ya serikali yanaanika udhaifu wake na ni adui, inafaa ishirikiane nao kuhakikisha kuwa masuala hayo yanayowakumba Wakenya yanatatuliwa.
Kutokana na tafiti zinazoendelea kutolewa ni wazi maisha ya Wakenya yameathirika na janga la corona, na ni vyema iwapo serikali itakumbatie mbinu za kuwasaidia ili warejelee maisha yao ya awali.
HOTELI ya Lamu House iliyoko kisiwani Lamu imeibukia kuwa kivutio kikubwa cha wageni hasa watalii wanaozuru eneo hilo kwa mara ya kwanza.
Mvuto huo hauletwi na mandhari mazuri ya hoteli hiyo au mwonekano wake mzuri wa nje bali yote yanatokana na kigezo kwamba vyumba vya hoteli hiyo vimejengwa kwa mtindo wa aina yake na kupewa majina bayana ya visiwa vyote vinavyopatikana Lamu.
Aghalabu watalii wanaozuru Lamu kwa mara ya kwanza hupendelea kutumia likizo zao wakikodi vyumba kwenye hoteli ya Lamu House si kwa kujistarehesha tu bali pia kufahamu zaidi majina na historia ya maeneo yanayojumuisha Lamu hasa visiwa vyake.
Kwenye hoteli ya Lamu House, utapata vyumba vilivyobandikwa majina ya visiwa kama vile Kiwayu, Ndau, Kizingitini, Siyu na pia baadhi ya mbuga za wanyama zipatikanazo Lamu, ikiwemo ile iliyoko msitu wa Boni ya Dodori.
Unapofika kwenye eneo la mapokezi la hoteli hiyo, pia utapata ramani maalum inayokuchorea taswira kamili kuhusu mji wa kale wa Lamu, mitaa na visiwa vinavyopatikana eneo hilo.
Yaani ni bayana kwamba unapofika kwenye hoteli ya Lamu House na kuchukua muda wako vizuri kuzuru sehemu za hoteli hiyo, ikiwemo vyumba vyake ni sawa na kuitembea Lamu yenyewe.
Katika mahojiano na Taifa Leo, meneja wa hoteli hiyo, Bw Dominic Muli, alisema mpangilio na pia upeanaji wa majina kwa vyumba vya hoteli yake vimesaidia pakubwa kuwavutia wageni na watalii wa hapa nchini na ng’ambo.
Bw Muli aliwarai wale ambao hawaitambui Lamu na visiwa vyake kuzuru hoteli hiyo na kukodi vyumba ili kupata fursa ya kipekee kujifahamisha muundo wa Lamu na ujumulishi wake.
“Hoteli yetu ni ramani tosha ya Lamu. Vyumba vyetu vilipewa majina ya visiwa vya eneo hili. Utapata kuna chumba kama vile Kiwayu, Ndau, Siyu na kadhalika. Vyote hivyo ni visiwa vipatikanavyo Lamu. Badala ya kugharimika kulipa fedha nyingi kuzuru visiwa vya Lamu ambavyo viko kilomita kadhaa kila kimoja, njoo kwenye hoteli ya Lamu House na utavijua visiwa vyote kwa dakika moja tu,” akasema Bw Muli.
Meneja wa Hoteli ya Lamu House Bw Dominic Muli akihojiwa. Picha/ Kalume Kazungu
Baadhi ya wateja ambao wamekuwa wakikodi vyumba hotelini Lamu House hawakuficha furaha yao kufuatia muundo wa kuvutia wa vyumba vya hoteli hiyo.
Bi Lutfia Bakari ambaye ni mtalii wa ndani kwa ndani kutoka Mombasa alisema yeye huwa hakodi hoteli nyingine kila anapozuru Lamu.
“Kwa nini nitapatape kutafuta hoteli ambayo haina muundo wa kipekee kama hii ya Lamu House. Kwanza hoteli yenyewe iko katikati ya mji na iko tu mkabala na ufuo wa bahari. Mbali na hewa nzuri iliyoko hapa, Lamu House imeniwezesha kuvijua visiwa vya Lamu licha ya kwamba sijazuru eneo hili. Ninafahamu kuna Kizingitini, Siyu, Ndau, Kiwayu nakadhalika,” akasema Bi Bakari.
Bw Ralph Madison ambaye ni mtalii kutoka Uingereza alisema kila mara anapokanyaga Lamu hukodi hoteli ya Lamu House ili kujipatia fursa adimu kuisoma ramani ya eneo hilo na pia kutambua visiwa mbalimbali vilivyoko Lamu ambavyo ndiyo majina ya hoteli.
“Mara nyingi ninapofika Lamu hupendelea kumaliza wiki nzima nikiwa hoteli ya Lamu House. Kila siku ninakodi chumba tofauti cha hoteli hiyo. Leo nitakuwa Kiwayu, kesho Ndau, kesho kutwa Kizingitini na kadhalika. Ninapotoka Lamu hujihisi nimetembelea visiwa vyote vya Lamu kwa kukaa tu ndani ya hoteli,” akasema Bw Madison.
Vijana wanaotoa huduma za watalii ufuoni pia walikiri kuwa watalii wengi wanaotangama nao hupendelea sana kupelekwa kwenye hoteli ya Lamu House baada ya siku nzima ya kujivinjari.
Bw Omar Ali alisema huenda muundo wa hoteli hiyo ikawa kivutio kamili cha watalii hao kupendelea kukodisha vyumba hotelini humo.
“Tumetafiti na kugundua kuwa hata mtalii anayefika Lamu kwa mara ya kwanza utasikia akipendekeza apelekwe kwenye hoteli ya Lamu House. Sifa za hoteli hiyo, hasa mpangilio wake wa vyumba na majina umeenea kote Kenya na kimataifa,” akasema Bw Ali.
WAFUASI wa genge moja la wahalifu wametisha kuwaua wanafunzi 29 waliowateka nyara baada ya serikali ya Nigeria kukataa kulipa ridhaa ya Naira 300 milioni (Sh1.2 bilioni) ili wawaachilie huru wanafunzi hao.
Wanafunzi hao wa chuo cha Federal College of Forestry Mechanisation, kilichoko katika jimbo la Kaduna walitekwa nyara Machi 11, 2021. Wahuni hao walitaka ridhaa hiyo ilipwe na serikali ya jimbo la Kaduna.
Wanafunzi 10 waliachiliwa huru baada ya wazazi wao kulipa ridhaa. Lakini 29 waliosalia wangali wanazuiliwa kwa sababu Gavana Nasir El-rufai wa jimbo la Kaduna amekataa kushauriana na watekaji nyara hao licha ya wazazi wao kuomba mara kadha kwamba serikali izungumze na majambazi hao.
Mwakilishi wa wazazi hao, Bw Friday Sanni mnamo Aprili 16, 2021, alisema wamekuwa wakipata simu kutoka kwa watekaji nyara hao wakitisha kuwaua wanafunzi wa kiume na kuwaoa wale wa kike.
“Tunatoa wito kwa Serikali ya Nigeria, mashirika yasiyo ya kiserikali na wafadhili watusaidie kutoa fedha za kuokoa watoto wetu,” akasema Sanni.
“Wahalifu hao wametisha kuwaua watoto wetu. Serikali nayo inasema kuwa mzazi yeyote atakayefanya mazungumzo na majangili watashtakiwa,” akaongeza.
Serikali ya jimbo la Kaduna imeonya kwamba, haitakubali vitisho kutoka kwa wahalifu hao kuhusu hatima ya wanafunzi hao.
Kamishna wa Usalama wa Ndani na Masuala ya Nyumbani, Bw Samuel Aruwan, mnamo Aprili 6, 2021 akasema hivi: “Serikali itaongeza juhudi za kuhakikisha visa vya ujangili na utekaji nyara vimezimwa bila kukubali ‘vitisho na kuingizwa siasa kwa tukio hilo la kusikitisha’”
Alikanusha madai kuwa Gavana Nasir El-Rufau alitisha kuwafungulia mashtaka mzazi yeyote ambayo ataamua kufanya mazungumzo na walihalifu hao ambao wamewaweka mateka watoto wao.
“Gavana hatafanya mazungumzo na hatalipa ridhaa kwa majangili hao,” akakariri.
Alieleza kuwa “kuna watu ambao wamekuwa wakidai kuwa wameteuliwa na serikali kufanya mazungunzo na wahalifu hao kwa niaba yake.”
“Hawa ni waongo na ni matapeli wakubwa,” akasema Bw Aruwan.
Wakati huo huo, nyingi za shule 1,029 zilizofungwa ili kuzuia visa vya kutekwa nyara kwa wanafunzi katika majimbo ya Sokoto, Zamfara, Kano, Katsina, Niger na Yobe kaskazini mwa Nigeria zimefunguliwa.
MRUNDIKO wa sampuli ambazo hazijapimwa katika Kaunti ya Samburu unahujumu juhudi za kupambana na janga la corona katika kaunti hiyo.
Kulingana na maafisa wa afya, matokeo ya vipimo vya sampuli hizo huchukua muda wa wiki mbili kutolewa hivyo kuficha hali halisi ya msambao wa corona katika kaunti hiyo pamoja na athari zake.
Gavana wa Samburu Moses Lenolkulal alalamikia muda mrefu ambao huchukuliwa kwa matokeo ya sampuli zilizopimwa kuwasilishwa kutoka Taasisi ya Utafiti wa Kimatatibabu Nchini (KEMRI).
“Ni Kemri hufanya vipimo hivyo. Huwa tunapokea matokeo baada ya siku 10 na 14 kwa sababu ya kile huwa tunaambiwa ni mrundiko wa sampuli,” Bw Lenolkulal akasema kwenye kikao na wanahabari mjini Maralal.
Sampuli husafirishwa hadi Nairobi na hii inamaanisha kuwa wale ambao sampuli zake huchukuliwa hulazimika kusubiri kwa karibu siku 14 kabla ya kupata matokeo.
“Kucheleweshwa kwa matokeo hunajumu juhudi zetu za kupambana na janga hili ilhali wajibu wa kuwasilisha matokeo ya vipimo ni wa Kemri,” Lenolkulal akaongeza.
Gavana huyo alikubali kuwa kaunti ya Samburu inakabiliwa na changamoto katika juhudi zake za kupambana na Covid-19 kwa sababu haina kituo chake mahususi cha kupima virusi vya corona.
Bw Lenolkulal alifichua kuwa kaunti inapanga kuanzisha kituo cha upimaji Covid-19 katika Hospitali ya Rufaa ya Samburu kusaidia katika upimaji wa sampuli na matokea kutolewa haraka.
“Hivi karibuni tutaanzisha kituo cha upimaji hapa Samburu. Nadhani vituo kama hivyo vitabuniwa katika kaunti zote nchini ili kufupisha muda wa kutolewa kwa matokeo kote nchini,” akasema.
Waziri wa Afya katika kaunti ya Samburu Stephen Lekupe alifichua kuwa tangu virusi vya corona kugunduliwa nchini mwaka jana, kaunti hiyo imefanya vipimo vya jumla ya sampuli 2, 884. Sampuli 200 kati ya hizo zimepatikana kuwa na virusi vya corona.
Lekupe aliongeza kuwa kufikia jana kaunti ya Samburu imeandikisha vifo vitatu kutoka na ugonjwa wa Covid-19.
WAKULIMA wa miwa katika kaunti za Migori na Homa Bay, wanahofia hasara kubwa, baada ya usimamizi wa kampuni za kusaga miwa kufeli kutii maafikiano ya awali ya kukata miwa hiyo shambani na kuisafirisha isagwe viwandani.
Zaidi ya wakulima 500 kutoka Migori na Homa Bay wanadai kwamba hatua ya viwanda vya sukari vya Sony, Transmara na Sukari kughairi makubaliano ya awali, itawasababishia hasara kubwa kifedha.
Badala yake wakulima hao sasa wanadai viwanda hivyo vinaendea miwa kutoka kaunti nyingine huku miwa katika ekari kadhaa za ardhi Homa Bay na Migori zikiendelea kuharibika kwa kukosa kukatwa na kupelekwa kiwandani kwa wakati.
Miezi michache iliyopita, wakulima na usimamizi wa viwanda, walikubaliana kwamba miwa kutoka kwa wakulima wa kaunti hizo tatu itakatwa na kusafirishwa kiwandani ili kuzuia uharibifu wa kila mwaka wa mavuno.
Katibu Mkuu wa Chama cha Kitaifa cha Wakulima wa Miwa, Bw Era Okoth, alisema kuwa miwa katika mashamba mengi imekomaa na inaelekea kupita kiwango cha kukatwa huku akidai viwanda vingi sasa vinategemea miwa kutoka Kisumu.
“Masaibu yetu yanasababishwa na hatua ya viwanda kugeuka ghafla na kupuuza makubaliano yetu ya awali ambayo yangewezesha miwa yetu kupewa kipaumbele,” akasema Bw Okoth.
Kutokana na hatua hiyo, wakulima wa miwa sasa wametishia kuelekea mahakamani kama njia ya kulazimisha usimamizi wa viwanda kuagiza miwa yao iondolewe mashambani na kusagwa viwandani.
Aidha Bw Okoth amewataka viongozi kutoka Migori na Homa Bay waangazie suala hilo na kuwatetea wakulima ili suala hilo lishughulikiwe.
“Viwanda hivyo havifai kununua miwa kutoka kwa kaunti nyingine kwa muda wa miezi mitatu hadi miwa ya Homa Bay na Migori iondolewe mashambani kisha kusagwa,” akasema Bw Okoth.
Pia kutokata miwa kwa wakati katika Kaunti ya Homa Bay kumechangiwa na hali mbaya ya barabara hasa wakati huu mvua inapoendelea kushuhudiwa.
Wakulima wamelaumu utawala wa kaunti kwa kukosa kukarabati barabara licha ya kuwatoza ada ya usafirishaji wa miwa kila mara.
Wakulima kutoka Ndhiwa nao wametishia kuandaa maandamano makubwa dhidi ya serikali ya Kaunti ya Homa Bay ili kuishinikiza ikarabati barabara hiyo.
“Kaunti hututoza ada kila mara ili kutengeneza barabara. Tunataka kujua pesa hizo huenda wapi licha ya barabara kuendelea kuwa katika hali mbaya,” akasema mkulima kutoka Ndhiwa Vitalis Okinda.
KWA kawaida binadamu anajulikana ni mwenye kutenda madhambi.
Hakuna binadamu aliyesalimika na sifa hii ya kuwa mwenye kukosa mara kwa mara.
Kwa sababu hii, Mwenyezi Mungu kutokana na kuwa mwingi wa huruma kwa waja wake, amefungua na kuiweka wazi milango yote ya toba kila wakati, haswa katika msimu huu wa Ramadhani.
Katika aya nyingi za Qurani, Mwenyezi Mungu anawapa matumaini ya msamaha na rehema watenda dhambi.
Katika Suratu Zumar aya ya 53 Mwenyezi Mungu anasema: “Sema: Enyi waja wangu mliojidhulumu wenyewe! Msikate tamaa na rehema za Mwenyezi Mungu. Bila shaka Mwenyezi Mungu husamehe dhambi zote. Hakika Yeye ni Mwingi wa kusamehe, Mwenye kurehemu.”
Mwenyezi Mungu anawasisitizia watenda dhambi kwamba, hawatakiwi kukata tamaa kwa msamaha wa Mwenyezi Mungu kwani kitendo hicho cha kukata tamaa, ni dhambi kubwa.
Kwa sababu hiyo dini, ya Kiislamu imefungua milango ya matarajio kwa ajili ya msamaha wa Mwenyezi Mungu Mtukufu.
Katika Kumi la pili la mwezi mtukufu wa Ramadhan ambalo ni kumi la Maghfira, Waislamu wanatarajia kupata msamaha kutoka kwa Mwenyezi Mungu.
Yatupasa tuombe toba kwa makosa tuliyofanya. Yatupasa kuzidisha ibada sana ili tuwe miongoni mwa wale watakao samehewa
Wasomi wa Kiislamu wanasema kwamba toba ni faradhi kwa kila mwanadamu kulingana na mafunzo ya dini.
Mtume Muhammad (S.A.W) naye anatueleza faida ya kufanya Istighfaar kama ilivyo simuliwa na Hadhrat Abbaas [ra] kwamba Mtume [saw] alisema: Yule mtu anayeshikamana na Istighfaar, Mwenyezi Mungu Humtengenezea njia ya kutoka kwenye kila dhiki.
Mwenyezi Mungu humtengenezea njia ya faraja toka kwenye kila shida na humpatia riziki katika njia zile ambazo hata hawezi kuzidhania.
Ewe Mwenyezi Mungu hakika wewe Ni Msamehevu unapenda kusamehe, basi twaomba utusamehe.
Ewe Mwenyezi Mungu ulituambia wewe ni msamehevu. {Waambie Waja Wangu ya Kwamba Mimi ndiye Mwenye kusamehe, Mwenye kurehemu.} (Alhijr: 49).
Tuhurumie Na tusamehe Ewe Mwenye maghfira tupe nguvu ya kufanya Istighfaar na kutubia madhambi yetu haswa katika mwezi huu wa toba, mwezi wa Ramadhani.
WAMILIKI wa hoteli na wafanyabiashara kutoka Mombasa, Kwale na Kilifi wametoa wito kwa serikali za kaunti kuondoa ushuru wa vitanda, ipunguze leseni za kufanya biashara na pia ushuru wa pombe wakati huu sekta ya utalii inakabiliwa na hali ngumu kiuchumi.
Mwanachama wa kamati kuu ya Muungano wa wafanyakazi na wahudumu hotelini (KAHC) Dkt Sam Ikwaye alisema serikali ya kaunti ya Mombasa inaendelea kuwaumiza kwa kutoza ushuru wa vitanda ilhali hawana wageni baada ya sekta ya utalii kuathirika kutokana na janga la virusi vya corona.
Tangu Rais Uhuru Kenyatta afunge nchi kutokana na wimbi la kwanza la corona, kaunti hizo tatu zinazotegemea utalii, zimeathirika kimapato huku watalii wakipungua na kukabiliwa na mzigo mkubwa wa kuwalipa wafanyakazi wao na madeni wanayodaiwa na kampuni zinazowapa vyakula na huduma nyinginezo.
Dkt Ikwaye alisema hoteli chache zinazoendelea na biashara zimelemewa na haziwezi kumudu kuendelea na oparesheni zao chini ya sheria za kaunti.
“Inashangaza kwamba kaunti inasisitiza katika kutekeleza ushuru wa vitanda ilhali biashara zetu zinakabiliwa na wakati mgumu kutokana na uwepo wa corona,” akasema Dkt Ikwaye.
Afisa huyo sasa ametaka ushuru huo wa vitanda usitishwe. Pia wanataka ianze kutekeleza Hazina ya Fedha kwa wafanyakazi wa ufuoni ili wanachama waanze kuweka akiba kuwasaidia kukwamua biashara zao.
Mwenyekiti wa wamiliki wa baa katika Kaunti ya Kwale Richard Onsongo naye amemtaka Gavana Salim Mvurya kubuni mikakati ya kunusuru biashara zilizolemazwa na corona.
Bw Onsongo alisema kaunti hiyo hasa hutegemea watalii kutoka kaunti tano zilizofungwa na biashara zao zimeathirika kiasi kwamba hawawezi kuwalipa wafanyakazi wao. Alimtaka Bw Mvurya pia apunguze ushuru unaotozwa pombe kwa siku 60 ili biashara zao ziimarike kama zamani.
“Tunaomba miezi miwili au mitatu turuhusiwe kutolipa ushuru kwenye mauzo ya pombe kwa kaunti,” akasema Bw Onsongo.
