UAMUZI wa Rais wa Amerika Donald Trump wa kutoza ushuru wa asilimia 10 kwa bidhaa kutoka Kenya, umeanza kuathiri sekta muhimu za uchumi wa nchi, huku wakulima na wafanyakazi wa viwanda vya nguo wakielezwa kuwa katika hatari zaidi.

Ushuru huo mpya, uliotangazwa wiki iliyopita na Trump, sasa umeanza kutekelezwa rasmi, na unahusisha bidhaa kama nguo, chai, kahawa, matunda na maua, ambazo awali ziliuzwa Amerika bila ushuru kupitia mpango wa Sheria ya Fursa na Ukuaji Afrika (AGOA).

“Kuanzia leo, ushuru huu unaanza. Bidhaa zinazosafirishwa kwenda Amerika huchukua siku 30 kufika,” alisema mmoja wa wazalishaji nchini.

Mwaka uliopita, 2024, Kenya ilisafirisha bidhaa za thamani ya Sh95 bilioni kwenda Amerika.

Kati ya bidhaa hizo, asilimia 72 (Sh68.7 bilioni) zilikuwa mavazi, sekta inayotegemea sana AGOA.

Takriban viwanda 39 vinavyofanya kazi katika maeneo ya EPZ na kuajiri watu 82,771 moja kwa moja vinauza bidhaa zao chini ya AGOA.

Sekta hiyo pia inaajiri watu zaidi ya 100,000 kwa njia zisizo za moja kwa moja.

Katibu wa Biashara, Juma Mukhwana, ameonya kuwa ushuru huu mpya huenda ukapunguza ushindani wa bidhaa za Kenya na kuwafanya wawekezaji wa kigeni kuikwepa soko la Kenya.

“Ushuru huu unaweza kuyumbisha ajira, mkataba na matarajio ya wawekezaji wanaotegemea soko la Amerika,” alisema Dkt Mukhwana.

Ingawa ushuru huo ni pigo kwa sekta nyingi, kwa sekta ya chai kuna matumaini. Hii ni kwa sababu ushuru kwa nchi zingine zinazouza chai Amerika — kama Sri Lanka (asilimia 44), China (asilimia 61), na India (asilimia 27) — ni mkubwa zaidi ikilinganishwa na Kenya (asilimia 10).

“Kenya ina nafasi ya kupanua soko lake la chai Amerika. Tunahitaji tu mazingira bora ya kuongeza uzalishaji wa chai yenye thamani ya juu zaidi,” alisema George Omuga wa EATTA.

Mpango wa AGOA unatarajiwa kuisha Septemba mwaka huu, 2025. Serikali ya Kenya sasa inalenga kufanikisha mkataba mpya wa mbadala ya AGOA.

Pia, Kenya inajenga uhusiano wa kibiashara na China, India, UAE, na mataifa ya Afrika kupitia eneo huru la kibiashara Afrika (AfCFTA) ili kupanua masoko mbadala kwa bidhaa zake.

Kwa upande mwingine, Dkt Mukhwana amesema huu ni wakati wa kufikiria upya uingizaji nchini wa mitumba, kwani umeathiri ukuaji wa sekta ya nguo ndani ya nchi.