KALAMENI mmoja kutoka hapa, alizua kioja kwa kumlaumu mamamkwe kwa kumrudisha nyuma kimaendeleo!
Inasemekana polo alidai mama mkwe alikuwa kizingiti cha maendeleo yake maishani na kwamba alikuwa amemfanya maskini mkubwa mno kijijini.
Kulingana na polo, mara kwa mara, mama mkwe alikuwa akimsumbua akitaka msaada. “Mara anataka hiki, mara kile. Miaka nenda miaka rudi niko palepale.
Nikipanga kufanya maendeleo, utamuona na huo uzee wake akifika na kuitisha msaada,” polo alidai.
Inadaiwa mama mkwe alikuwa akifika kwa polo kila Ijumaa kuitisha msaada. Penyenye zinasema polo aliamua kumkabili mama mkwe moja kwa moja.
“Wewe kila mara huja kwangu kuitisha msaada, kwani ulimzaa msichana mmoja tu,” polo alimuuliza mama mkwe.
Mama mkwe alimuangalia polo na kumuambia mali yake ni ya binti yake. Polo alimkaripia mama mkwe huku akitisha kumtimua pamoja na binti yake.
Msaada
“Mali gani ya binti yako iko hapa. Kila mara unakimbia kwangu ukitaka msaada mpaka umenifilisisha. Nitakutorosha hapa pamoja na msichana wako,” polo alimfokea mama mkwe.
Polo hakumpa mama mkwe nafasi ya kujieleza. “Leo nikipanga kununua hiki, sijui huwa unatokea wapi. Mbona usinipe nafasi,” polo alimkaripia mama mkwe.
Mama mkwe alimrai polo apunguze hasira huku akiapa kutoomba kitu chochote. Inadaiwa polo alimweleza mama mkwe kuwa hatampa mahari akisema msaada wote aliompa unatosha ng’ombe watano.
“Kuanzia leo, hata na mimi ninataka kusonga mbele kimaendeleo. Tabia yako ya kuja hapa kila wakati ikome kabisa,” polo alimzomea mama mkwe ambaye alilazimika kuondoka bila kusema neno lolote.
DEMU mmoja mjini hapa, alishangaza wapangaji alipoanza kulia akimlaumu mdosi wake kwa kutombusu.
Kitendo hicho kiliwafanya wafanyakazi wenzake kubaini kwamba demu huyo alikuwa na uhusiano wa mapenzi na mdosi ambaye ana mke na watoto.
Yasemekana uhusiano huo ulikuwa umeanza kuingia baridi na demu akamwendea mdosi na kumtaka ambusu.
“Kwa siku nyingi umenipuuza, hata salamu hakuna. Umenipiga chenga kwa muda mrefu sana licha ya kuwa ninakupenda. Unaumiza moyo wangu sana na sasa ninataka busu,” demu alimwambia mdosi wake.
“Pole sana hata kama ninakupenda sitaki kuendelea kuzozana na mke wangu. Niwie radhi kwa sababu siwezi kukupa busu kwa sasa, endelea na kazi,” jamaa alisema.
Kulingana na mdokezi, buda alimpuuza demu na kutoka nje lakini demu alimfuata huku akipiga kelele na kulia.
“Demu alizidi kulia mpaka wenzake wakaenda kujua kilichokuwa kikijiri na kufahamu kuwa demu alikuwa analilia busu kutoka kwa mdosi wake,” alieleza mdokezi.
Hata hivyo, haikujulikana kilichojiri baada ya kioja hicho. Pia aikujulikana ikiwa mkewe bosi alipata habari kuhusu tukio hilo la kustaajabisha.
Kutoka kushoto: Mshindi Ali Hilal Ali atuzwa Sh500,000 na Jaji Mkuu mstaafu Dkt Willy Mutunga na Profesa Abdilatif Abdalla katika Ukumbi wa Kitaifa wa Maigizo jijini Nairobi, Februari 13, 2017 katika hafla ya Tuzo ya Mabati-Cornell. Picha/ Chris Adungo
Na CHRIS ADUNGO
Kwa ufupi:
Dotto Rangimoto kutoka Tanzania aliibuka mshindi wa kwanza na kutia mfukoni Ksh500,000 katika Kitengo cha Ushairi
Kazi hizo zilikuwa miongoni mwa miswada 30 iliyosomwa na waamuzi watatu ambao ni Profesa Ken Walibora, Daulat Abdalla Said na Ali Attas
Tuzo ya Kiswahili ya Mabati-Cornell ya Fasihi ya Kiafrika hutolewa kila mwaka kwa miswada bora
Miswada inayoshinda huchapishwa na East African Educational Publishers (EAEP) na Mkuki na Nyota Publishers
WASHINDI wa Tuzo ya Kiswahili ya Mabati-Cornell ya Fasihi ya Afrika walitangazwa rasmi na Mwenyekiti wa Bodi ya Wadhamini, Abdilatif Abdalla mnamo Januari 15, 2018.
Madhumuni makuu ya tuzo hiyo iliyoanzishwa mnamo 2014 na Dkt Lizzy Attree (Mkurugenzi wa Tuzo ya Caine) na Dkt Mukoma wa Ngugi (Chuo Kikuu cha Cornell, Marekani) ni kuthamini uandishi kwa lugha za Kiafrika, kuhimiza sanaa ya tafsiri baina ya lugha za Kiafrika zenyewe kwa zenyewe na pia kutafsiri maandishi ya lugha nyingine kwa lugha za Kiafrika.
Dotto Rangimoto kutoka Morogoro, Tanzania aliibuka mshindi wa kwanza na kujipa uhakika wa kutia mfukoni Dola 5,000 (kima cha Ksh500,000) katika Kitengo cha Ushairi kutokana na kazi yake, Mwanangu Rudi Nyumbani.
Rangimoto almaarufu ‘Jini Kinyonga’ aliwapiku Mbaruk Ally (Tanzania) na Richard Atuti Nyabuya (Kenya) waliowasilisha miswada ya diwani Hali Halisi na Umalenga wa Nyanda za Juu mtawalia.
Ally Hilal Ali kutoka Tanzania pia alitia kapuni Dola 5,000 baada ya kuibuka mshindi wa Kitengo cha Riwaya kutokana na kazi yake Mmeza Fupa.
Wengine waliokamilisha orodha fupi ya waandishi waliokuwa wakiwania tuzo hiyo ni Hassan Omar Mambosasa (Tanzania) na Profesa Mwenda Mbatiah (Kenya) waliowasilisha miswada Nsungi na Kibweta cha Almasi mtawalia kwa minajili ya Kitengo cha Riwaya. Prof Mbatiah kwa sasa ni Mhadhiri wa Kiswahili katika Chuo Kikuu cha Nairobi.
Miswada
Kazi hizo zilikuwa miongoni mwa miswada 30 iliyosomwa na waamuzi watatu ambao ni Profesa Ken Walibora (Mwenyekiti wa Majaji) ambaye ni mwanataaluma na mwandishi; Daulat Abdalla Said ambaye pia ni mwanataaluma na mwandishi anayesomesha Chuo Kikuu cha Taifa cha Zanzibar; na Ali Attas ambaye ni mwandishi na mwalimu wa Kiswahili na Kiingereza katika Wizara ya Mambo ya Nchi za Nje, Japan.
Zawadi za tuzo hiyo mwaka huu zitatolewa mnamo Februari 13, 2018 jijini Nairobi, Kenya.
Tuzo ya Kiswahili ya Mabati-Cornell ya Fasihi ya Kiafrika, yenye thamani ya jumla ya Dola za Marekani 15,000, hutolewa kila mwaka kwa miswada bora, au kwa vitabu vilivyochapishwa miaka miwili kabla ya mwaka wa kutolewa zawadi, katika fani za riwaya, ushairi, wasifu na riwaya za picha.
Kuchapishwa
Miswada inayoshinda huchapishwa na mashirika ya uchapishaji vitabu ya East African Educational Publishers (EAEP) na Mkuki na Nyota Publishers.
Na mswada bora wa ushairi hufasiriwa kwa Kiingereza na kuchapishwa kitabu na shirika la Africa Poetry Book Fund.
Tuzo hii inadhaminiwa na kampuni ya Mabati Rolling Mills (MRM), Kenya, na kampuni ya ALAF Limited, Tanzania (ambazo ni miongoni mwa kampuni za Safal Mauritius Limited); pia na Ofisi ya Makamu wa Mkuu wa Masuala ya Kimataifa katika Chuo Kikuu cha Cornell, na Idara ya Taaluma za Afrika ya Chuo Kikuu cha Cornell, Marekani.
Kampuni ya Safal Investments Mauritius Limited na matawi yake (ambayo ni pamoja na Mabati Rolling Mills Limited, Kenya, na ALAF Limited, Tanzania) inajulikana kwa jina la jumla la The Safal Group.
Hii ni kampuni kubwa kabisa inayotengeneza mabati katika nchi 12 za Afrika (www.safalgroup.com). Wakizingatia historia ndefu ya uandishi katika lugha ya Kiswahili, majaji walieleza:
Mwanangu rudi nyumbani:
Mashairi yaliyomo katika diwani hii yametumiliwa lugha iliyojaa taswira na majazanda yanayowakilisha vyema hisia zinazoelezwa katika dhamira mbalimbali.
Mshairi amefaulu sana kuzitumia mbinu na miundo kadha wa kadha ili kuyajadili masuala yanayohusu hali na mazingira tafauti tafauti katika maisha ya binadamu.
Anayazungumza maswala mazito mazito, lakini kwa namna ambayo hayamuelemei msomaji wake.
Bali, badala yake, huwa yanamhimiza aendelee kuyasoma. Hata yale masuala makongwe, kwa mfano uhusiano baina ya wazazi na wana wao, yanajadiliwa kwa namna ya kuvutia na kuyafanya kama kwamba ndiyo mwanzo yanaanza kujadiliwa sasa.
Mshairi huyu ni mtunzi stadi. Na diwani hii ni mchango mkubwa katika ushairi wa Kiswahili wa zama zetu hizi.
Mmeza fupa:
Si mno mtu kukutana na riwaya ya Kiswahili ambayo mwandishi wake amejidhihirisha kuwa ni mbuji wa lugha fasaha na ya kisanii, inayotiririka kitabia kwa hiari yake, na bila ya kuonesha dalili zozote kwamba imelazimishwa.
Wahusika wake wote wamebuniwa kwa ustadi, na kupewa kazi mwafaka za kuziwakilisha tanzu na matabaka mbalimbali ya jamii – pamoja na mikinzano na mazingira yao ya kihistoria, ya kisiasa, ya kisaikolojia, ya kitamaduni, ya kimjini au ya kijijini.
Licha ya kwamba matukio ya riwaya hii yanatokea katika kisiwa cha kubuni, masuala yanayojadiliwa humu ni miongoni mwa yale masuala sugu yanayoendelea kulisumbua bara la Afrika kisiasa, kijamii na kiuchumi.
Riwaya hii inatudhihirishia mandhari mapya ya utanzu huu wa Fasihi ya Kiswahili.
Katibu Mkuu wa Kuppet, Bw Akelo Misori. Picha/ Maktaba
Na LEONARD ONYANGO
VYAMA vya walimu sasa vinataka Tume ya Kuajiri Walimu (TSC) kuondoa walimu wote kutoka maeneo ya Kaskazini Mashariki hadi serikali itakapowahakikishia usalama.
Chama cha Walimu wa Sekondari (Kuppet) na Chama cha Kitaifa cha Walimu (Knut) Jumapili vilisema walimu katika ukanda wa Kaskazini Mashariki sasa wanahudumu kwa hofu kufuatia shambulio la kigaidi la Ijumaa ambapo walimu wawili wasiokuwa wenyeji waliuawa baada ya magaidi wa Al-Shabaab kuvamia shule ya Msingi ya Qarsa katika Kaunti ya Wajir.
Walimu hao Seth Oluoch Odada na Kevin Shari waliuawa wakiwa manyumbani mwao. Mkewe Odada, Caroline, pia aliuawa katika shambulio hilo lililotekelezwa alfajiri.
Viongozi wa Kuppet, waliokuwa wakihutubia wanahabari jijini Nairobi, walimshutumu Waziri wa Usalama Fred Matiang’i kwa kusalia kimya tangu kutokea kwa shambulio hilo siku tatu zilizopita.
“Kufikia sasa Waziri wa Usalama hajatoa tamko lolote kuhusiana na shambulio hilo. Serikali imesalia kimya huku walimu wakichinjwa,” akasema Katibu Mkuu wa Kuppet Akelo Misori.
Alisema Kuppet itaitisha mgomo wa kitaifa endapo TSC itaadhibu walimu wanaotoroka Kaskazini Mashariki kwa sababu za kiusalama.
Kuondoa walimu
“Kufuatia shambulio hilo, chama cha Kuppet kinataka TSC kuondoa walimu wote kutoka Kaunti za Wajir na Mandera hadi watakapohakikishiwa usalama wao,” akasema Bw Misori.
Katika taarifa tofauti, Katibu Mkuu wa Knut Wilson Sossion alimtaka Waziri Matiang’i kubuni kikosi maalumu cha kulinda walimu na shule.
Alishutumu tume ya TSC kwa kuendelea kupuuza masilahi ya walimu na wanafunzi huku wakiendelea kuhangaishwa na magaidi.
Alisema kuwa walimu na wanafunzi wanasoma kwa hofu katika maeneo ya Wajir, Mandera, Garissa, Kerio Valley, Lamu na Tana River.
Mnamo 2015, walimu wasio wenyeji waligura maeneo ya Kaskazini Mashariki kufuatia shambulio la kigaidi.
Mateso aliyopitia mikononi mwa Al shabaab na majeraha yamesababisha mabadiliko makubwa maishani mwake
Aliona damu ikitapakaa kila mahali na marafiki zake wakiguna kwa uchungu. Yeye alirushwa mbali na mlipuko uliotokea
Amepitia maumivu mengi tangu shambulio hilo na sasa anahitajika takribani Sh200,000 ili kufanyiwa upasuaji
Serikali inafaa kuwapa msaada waathiriwa wa mashambulio ya kigaidi kwani familia hizi hupitia masaibu mengi
WAATHIRIWA wa shambulio la kigaidi katika Kanisa la AIC mjini Garissa mnamo 2012, wamesimulia kwa mara ya kwanza masaibu waliyopitia waliposhambuliwa na magaidi wa Al Shabaab.
Bi Gladys Munyambu, kutoka eneo la Musuani, eneo la Mwingi katika Kaunti ya Kitui asema walishambuliwa wakiwa wanaendelea na maombi katika kanisa.
“Tulisikia milipuko mikubwa kanisani mahubiri yalipokuwa yakiendelea. Hadi leo siamini niliyoyaona siku hiyo mwaka wa 2012,” aeleza Bi Munyambu.
BI Gladys Munyambu akionyesha jeraha alilopata kwenye shambulio katika kanisa la AIC Garissa mnamo 2012. Picha/ Maktaba
Akiwa mmoja wa walionusurika kifo baada ya shambulio la kigaidi la Julai 1, 2012, anasema katu hatasahau mateso aliyopitia siku hiyo mikononi mwa magaidi wa Al shabaab na majeraha aliyopata siku hiyo ambayo yamesababisha mabadiliko makubwa maishani mwake.
“Niliamka kama kawaida na kuenda kanisani pamoja na familia yangu. Tuliendelea vizuri na mahubiri hadi mwendo wa saa nne. Ghafla tulisikia mlipuko mkubwa.
Mwanzo tulipuuza tukidhani ni mawe yaliyotupwa kwenye mabati lakini baadaye tukagundua kwamba halikuwa jambo la kawaida. Wanaume wawili waliingia kanisani wakiwa wamejifunika nyuso na wakaanza kufyatua marisasi kila upande. Hapo ndipo tulipojua kuwa maisha yetu yalikuwa hatarini,” alisimulia Bi Gladys.
Damu
Mwanamke huyu anaeleza kuwa aliona damu ikitapakaa kila mahali na marafiki zake wakiguna kwa uchungu. Yeye alirushwa mbali na mlipuko uliotokea karibu naye na akapoteza fahamu.
Bi Peninah Kituku ambaye pia alijeruhiwa katika shambulizi la kigaidi katika kanisa la AIC Garissa. Picha/Boniface Mwaniki
“Niliamshwa na kelele za watoto wangu wakiita ‘mama’, ‘mama’ amka, nikiwa kwenye chumba cha wagonjwa mahututi katika hospitali kuu ya Garissa. Nilimuona pia mume wangu kando yangu na hapo nikajua kuwa familia yangu iliponea shambulio hilo,” aliongeza Bi Munyambu.
Wakati wa shambulio hilo, watu 14 waliuawa. Wakati huo Kenya ilishuhudia mashambulio mengi ya kigaidi. Mashambulio makanisani yalionekana kama jaribio la Al Shabaab kuleta uadui baina ya Wakristo na Waislamu.
Yeye alipigwa risasi kwenye mguu wa kulia na vidole vyote vikakatika.
“Nililazwa katika hospitali ya Garissa kwa muda wa miezi mitatu kisha nikahamishiwa hospitali ya Kijabe. Tangu siku hiyo nimefanyiwa upasuaji mara 11 na bado sijamaliza matibabu,” akasema. Anasema ameuza kila kitu kugharimia matibabu.
Peninnah Muli Kituku, mama wa watoto wawili, kwa upande wake asema ni kama kulikuwa na mzozo baina ya Wakristo na Waislamu kabla ya shambulio hilo.
“Nilipata fahamu na kujipata kwenye chumba cha wagonjwa mahututi katika hospitali ya Garissa pamoja na waumini wengine wengi.
Mguu wangu wa kushoto ulikuwa na jeraha kubwa sana na tangu siku hiyo nimekuwa nikienda kliniki mjini Garissa ili kupokea matibabu zaidi,” alisimulia Bi Kituku.
Maumivu
Bi Kituku anaeleza kuwa amepitia maumivu mengi tangu shambulio hilo na sasa anahitajika takribani Sh200,000 ili kufanyiwa upasuaji.
“Huwa ninapitia maumivu makubwa nikikumbuka vile biashara yangu mjini Garissa ilivyokuwa imenawiri, na sasa siwezi hata kujilipia matibabu yangu wala kulipa karo ya watoto wangu wawili walio kwenye kidato cha tatu na nne. Mguu wangu wa kushoto pia huganda mara kwa mara na hivyo siwezi kufanya kazi ya sulubu,” akasema Bi Kituku.
Bi Peninah Kituku ambaye pia alijeruhiwa katika shambulizi la kigaidi katika kanisa la AIC Garissa. Picha/Boniface Mwaniki
Katika kijiji cha Wikitoo, kata ndogo ya Musuani, eneobunge la Mwingi magharibi pia yupo Naomi Joel ambaye alipoteza baba yake katika shambulio hilo. Kwa familia hiyo, kumbukumbu yao imekuwa tu kaburi la baba yao.
“Wakati wa kifo cha baba yetu nilikuwa katika darasa la nane. Mamangu amepitia wakati mgumu kunitafutia karo ili kuniwezesha kukamilisha masomo ya kidato cha nne. Serikali inafaa kuwapa msaada waathiriwa wa mashambulio ya kigaidi kwani familia hizi hupitia masaibu mengi,” akasema.
Kwa waathiriwa wa mashambulio ya kigaidi nchini, imebakia tu maombi na matumaini kuwa siku moja serikali itasikia kilio chao na kuwapa fidia ama kugharimia malipo ya gharama za matibabu.
Katibu Mkuu wa Umoja wa Mataifa, Bw António Guterres. Picha/ AFP
Na VALENTINE OBARA
WATAALAMU wa masuala ya sheria za uhalifu wa kimataifa kutoka nchi mbalimbali watakutana Nairobi kujadili mbinu bora za utendaji wa haki.
Kongamano hilo litafanyika wakati ambapo Mahakama ya Kimataifa ya Uhalifu (ICC) inaadhimisha miaka 20 tangu kupitishwa kwa Mkataba wa Roma ambao ndio msingi wa sheria zake, na pia wakati ambapo utawala wa Jubilee unazidi kushutumiwa kwa kuhujumu uhuru wa mahakama nchini.
Mkutano huo ulioandaliwa na shirika lisilo la serikali la Wayamo Foundation na lile la Africa Group for Justice and Accountability utafanyika kuanzia Februari 27 hadi Machi 2 katika Chuo Kikuu cha Strathmore.
Watakaohudhuria ni wadau wa masuala ya haki kutoka kwa serikali, mashirika yasiyo ya serikali, wasomi, wafanyakazi na wanachama wa mashirika ya kijamii.
Miongoni mwa masuala yaliyopangiwa kujadiliwa ni kuhusu uwajibikaji katika utendaji wa haki kimataifa, barani na kitaifa.
Masuala mengine ni kuhusu uhalifu wa kimataifa, maoni kutoka kwa mahakama na kutoka kwa makundi ya watu walio hatarini zaidi kudhulumiwa kihalifu kama vile watoto na waathiriwa wa dhuluma za kimapenzi.
Ijumaa iliyopita, maadhimisho ya miaka 20 tangu kubuniwa kwa ICC yalifanywa katika makao makuu ya mahakama hiyo yaliyo The Hague, Uholanzi.
Maadhimisho hayo yalikuwa yaliandaliwa na shirika lisilo la serikali la Coalition for the International Criminal Court.
Waliohutubia maadhimisho hayo walizungumzia mafanikio yaliyopatikana kufikia sasa katika juhudi za kusaka haki kwa waathiriwa wa uhalifu wa kimataifa na changamoto zilizopo, huku wito ukitolewa kuimarisha mfumo wa utendakazi katika mahakama hiyo.
Umuhimu wa haki
Katika hotuba yake, Katibu Mkuu wa Umoja wa Mataifa, Bw António Guterres, alisema kwamba maadhimisho hayo yametoa nafasi kwa wadau wote kutafakari kuhusu umuhimu wa haki katika kudumisha amani, usalama na kutetea haki za kimataifa.
“Hakuwezi kukawa na matumaini ya kuzuia uhalifu na kudumisha amani katika siku za usoni iwapo wahusika wa uhalifu wa aina hizo hawatashtakiwa na kuadhibiwa,” akasema.
Wengine waliohutubu ni aliyekuwa Katibu Mkuu wa UN, Bw Kofi Annan, Rais wa ICC, Jaji Silvia Fernández de Gurmendi, Kiongozi wa Mashtaka katika mahakama hiyo, Bi Fatou Bensouda na Balozi wa Mashauri ya Kigeni katika Muungano wa Ulaya, Bi Federica Mogherini miongoni mwa wengine.
“Sote tunafahamu kuwa tunaelekea katika kipindi chenye misukosuko zaidi ulimwenguni. Ushirikiano wa mataifa ambao ulisaidia kufanikisha kubuniwa kwa mahakama hii uko hatarini,” akasema Jaji Gurmendi.
Mahakama hiyo ilikashifiwa vikali na viongozi wa Afrika wakati wa kesi kuhusu ghasia za baada ya uchaguzi wa 2007 dhidi ya Rais Uhuru Kenyatta na naibu wake William Ruto.
Waziri mpya wa Kilimo Bw Mwangi Kiunjuri akihutubu. Picha/ Maktaba
Na STEVE NJUGUNA
WAZIRI wa Kilimo Bw Mwangi Kiunjuri amesema hana chuki dhidi ya kiongozi yeyote katika kaunti ya Laikipia ama eneo la Mlima Kenya waliotaka atemwe serikalini.
Bw Kiunjuri aliyekuwa akizungumza kwenye hafla ya mazishi ya Bw David Wokabi Muriithi, ambaye ni nduguye Gavana wa Laikipia Ndiritu Muriithi, alisema amewasamehe waliomtakia mabaya.
Kwenye ujumbe ulioonekana kumlenga mbuge mwakilishi wa wanawake kaunti ya Laikipia, Bi Catherine Waruguru na viongozi wengine wa Mlima Kenya waliokuwa wamemhimiza Rais Uhuru Kenyatta asimjumuishe katika baraza lake la mawaziri, Bw Kiunjuri alisema madai ya kuwepo kwa chuki kati yake na viongozi hao ni dhana tu.
“Sijawahi kuchukia mtu yeyote. Ninataka kusema wazi hapa kwamba sina chuki dhidi ya mtu yeyote, na hasira inayosemekana ninayo kwa yeyote ni dhana tu,” akasema.
Awali kulikuwa na kampeni katika eneo la Mlima Kenya, huku sehemu ya viongozi wakiomba Rais Kenyatta kuzingatia kuacha Bw Kiunjuri nje ya baraza lake la mawaziri.
Viongozi walionyesha upinzani dhidi ya waziri huyo wakisema kuwa walikuwa wamepoteza imani kwake.
Hata hivyo Rais Kenyatta hivi majuzi alimteua Bw Kiunjuri ambaye alikuwa amehudumu katika baraza la mawaziri katika kipindi cha kwanza kwa miaka mitatu na kumteua tena kwenye wizara ya Kilimo.
SERIKALI ya Uchina imeipa Kenya msaada wa mchele ili kukabiliana na baa la njaa linaloendelea kukumba sehemu mbalimbali humu nchini.
Akipokea msaada huo wa magunia 90,000 ya mchele katika bandari ya Mombasa, Jumamosi, Waziri wa Ugatuzi Eugene Wamalwa alisema chakula hicho kitatolewa kwa wakazi wanaokumbwa na baa la njaa kukabiliana na janga hilo.
Aidha, Bw Wamalwa alisema serikali imeweka mikakati kabambe ya kukabiliana na njaa ikiwemo kuimarisha kilimo cha unyunyiziaji mimea maji.
Aliilaumu kiangazi kusababisha njaa hususan katika kaunti za maeneo kame kama Wajir, Mandera, Garissa na Isiolo.
“Maafisa husika wafanye bidii ili chakula hiki kiwafikie wahanga wa njaa. Wakenya msiwe na wsiwasi msaada umefika, sasa kuna chakula.
Mchele huu utapelekwa Isiolo ambapo kuna hatari ya njaa, vile vile Wajir, Garissa, Mandera miongoni mwa sehemu nyingine humu nchini,” akasema waziri huyo. Alisema kuna uhaba mkubwa wa mchele humu nchini.
“Tuna mahindi, maharagwe na mafuta ya kupikia; kilichobakia ni mchele ambao tunaagiza sababu ya uhaba. Ni majuzi tu ambapo tulizindua ujenzi wa bwawa la Thiba huko Kirinyaga ambalo litaongeza zao la mchele katika mradi wa umwagiliaji maji wa Mwea,” Bw Wamalwa akasema.
Ujenzi huo utakapomalizwa, Bw Wamalwa alisema utazalisha mchele wa tani 80,000 hadi 160,000 kwa mwaka. Ujenzi huo utagharimu Sh20 bilioni. Kwa sasa mradi huo unazalisha tani 80,000 za mchele.
“Tutaimarisha miradi kadhaa ya umwagiliaji maji eneo la Nzoia ambayo pia itaongeza mazao, ile ya Soin-Koru miongoni mwa mingine,” akasema Bw Wamalwa. Katika eneo la Pwani, Kaunti ya Tana River inakabiliwa na ukosefu wa mazao kutokana na kiangazi.
Gavana Dhadho Godhana atanunua tani 40 ya mahindi kwa wakulima wa Bura ili kusambaza kwa wakazi wanaokabiliwa na baa la njaa kutokana na kiangazi.
Mbunge wa Nandi Hills, Bw Alfred Kiptoo Keter. Picha/ Maktaba
ALIPOKAMATWA mnamo Ijumaa kwa kuwasilisha stakabadhi zinazodaiwa kuwa ghushi katika Benki Kuu ya Kenya, mbunge Alfred Keter wa Nandi Hills aliongeza msururu wa sakata ambazo zimekuwa zikimwandama.
Bw Keter, alikamatwa na polisi katika majengo ya benki hiyo pamoja na wafanyabiashara wawili; Arthur Ingolo Sakwa na Madat Suburari Chatur kwa madai ya njama ya kuilaghai serikali Sh633 milioni.
Na licha ya hisia kali kutoka kwa baadhi ya wabunge wa Bonde la Ufa kwamba hatua hiyo ni “maonevu” ya wazi dhidi ya mwenzao, hiyo haikuwa mara yake ya kwanza kujikuta katika makabiliano na serikali.
Majuzi, mbunge huyo mbishi alijipata lawamani kwa kukaidi agizo la uongozi wa chama cha Jubilee kujiuzulu kama mwenyekiti wa Kamati ya Bunge kuhusu Masuala ya Leba.
Hii ni licha ya kuraiwa kufanya hivyo na Rais Uhuru Kenyatta na naibu wake William Ruto, ili kutoa usawa katika uongozi wa Jubilee bungeni. Hata hivyo, Bw Keter alikaidi agizo hilo, akidai kwamba Ikulu inaingilia uhuru na utendakazi wa Bunge la Kitaifa.
“Sitajiuzulu. Nilichaguliwa kihalali kama mwenyekiti wa kamati hii. Hatutaruhusu Ikulu ituamulie mpangilio wa uongozi wa bunge, kwani hii ni taasisi huru,” akasema Bw Keter.
Licha ya hayo, aliondolewa katika nafasi hiyo, baada ya wabunge wa kupiga kura ya kutokuwa na Imani naye.
Wabunge wengine waliokaidi agizo hilo ni mbunge wa Moiben, Silas Tiren, David Bowen (Marakwet) na Alex Kosgey wa Emgwen.
Ukaidi na vitisho
Mnamo 2015, Keter alinaswa katika video akiwatishia maafisa wa kukagua mizigo katika Kituo cha Kukagua Mizigo cha Gilgil. Aliwatishia kuhusu “hatua kali” ikiwa hawangeruhusu kuachilia lori moja, lililomilikiwa na aliyekuwa mbunge maalum, Bi Sonia Birdi.
Alinukuliwa kwenye video hiyo akisema,”Hizi sheria ni sisi tunaziunda na tunazivunja tutakavyo.”
Mwaka uo huo, Bw Keter alitishia kuwashinikiza wenzake kupiga kura ya kutokuwa na imani, iwapo aliyekuwa Waziri wa Ugatuzi, Bi Anne Waiguru, hangejiuzulu.
Hiyo ni baada ya Bi Waiguru kuhusishwa na sakata ya ufisadi katika Huduma ya Kitaifa kwa Vijana (NYS) ambapo zaidi ya Sh791 milioni zinaaminika kupotea.
Mbali na hayo, aliibuka kama mkosoaji mkuu wa uongozi wa Rais Uhuru Kenyatta pindi Reli ya Kisasa (SGR) ilipoanza kujengwa kwa kudai uwepo wa njama za kuwafilisi Wakenya zaidi ya Sh100 bilioni.
Hata hivyo, serikali illiyataja madai yake kama uongo mtupu. Na licha ya sakata hizo, Bw Keter amekuwa akisisitiza kuwa lengo lake kuu ni “kuwatetea wananchi.”
“Huwa niko tayari kukabiliana na lolote katika kuwatetea wananchi, kwani ndio walinichagua kama kiongozi wao,” akasema Bw Keter.
Mbunge huyo anahudumu katika kipindi chake cha pili, baada ya kuchaguliwa kwa mara ya kwanza mnamo 2013.
Mbunge wa Mwingi ya Kati, Bw Gideon Mulyungi. Picha/ Maktaba
BONFACE MWANIKI na BEN MATHEKA
Kifupi:
Bw Mulyungi asema Wiper iko tayari kuhama Nasa wakati wowote iwapo ODM itaendelea kumkosea heshima Bw Musyoka
Asema sharti viongozi wa ODM wakome kumtusi Bw Musyoka kwa kuwa haikuwa lazima Kalonzo kuhudhuria “uapisho” huo
ODM kimekuwa kikitenga vyama vingine vya muungano huo na hiyo ndiyo sababu ilifanya Wiper kuandikia barua Spika wa Bunge
MBUNGE wa Mwingi ya Kati, Gideon Mulyungi mwishoni mwa wiki alionekana kumkanganya kinara wake katika chama cha Wiper, Kalonzo Musyoka kuhusu msimamo wa chama hicho katika Muungano wa NASA.
Mnamo Jumamosi Bw Mulyungi aliwaambia wanahabari nyumbani kwake Mwingi kuwa Wiper iko tayari kuhama Nasa wakati wowote iwapo viongozi wa ODM wataendelea kumkosea heshima Bw Musyoka.
Lakini akizungumza jana katika kaunti ya Kilifi, Bw Musyoka alikariri kuwa vinara wa NASA wameungana na kuwa ni Jubilee inayobuni madai ya mgawanyiko katika muungano huo wa upinzani.
Wiki iliyopita, Bw Musyoka alionekana kuwa na msimamo tofauti alipotisha kuwa Wiper inaweza kuondoka NASA iwapo viongozi wake hawataheshimiwa na wenzao.
Bw Mulyungi alieleza kuwa hawajaridhishwa na kukosewa heshima kwa kiongozi wao Bw Musyoka na baadhi ya viongozi wa ODM tangu alipokosa kuhudhuria hafla ya kuapishwa kwa Raila Odinga kama “rais wa wananchi” mnamo Januari 30.
Alisema sharti viongozi wa ODM wakome kumtusi Bw Musyoka akieleza kuwa haikuwa lazima kwake kuhudhuria “uapisho” huo uwanjani Uhuru Park.
Furaha ya kunguru
“Tunajua viongozi wa Jubilee wanameza mate wanapoona uwezekano wa kuvunjika kwa NASA wakidhani kuwa tunaweza kujiunga nao.
Ndugu zetu wa ODM wanafaa kuwa waangalifu, la sivyo tutawaachia muungano huo wakiwa na kiongozi wao tuone vile watakavyoendelea kivyao,” akasema Bw Mulyungi.
Kuhusu kugawana viti vya kamati za bunge, Bw Mulyungi alisema ODM kimekuwa kikitenga vyama vingine vya muungano huo na hiyo ndiyo sababu ilifanya Wiper kuandikia barua Spika wa Bunge kutaka mbunge wa Borabu Ben Momanyi kuwa mwanachama wa Tume ya Huduma ya Bunge.
ODM kiliwasilisha majina matatu ya wanachama hicho bila kushirikisha wale wa vyama vingine vya NASA, jambo analosema linaweza kusambaratisha muungano huo.
“Ndugu zetu katika ODM wanachochea mgawanyiko mkubwa katika NASA kwa sababu hatutakubali waendelee kutudhulumu ilhali kulingana na mkataba wa muungano huo tuko sawa,” alionya mbunge huyo.
Alisema Bw Musyoka sio mwoga na yuko tayari kula “kiapo” mradi tu wafuasi wake wanaunga mkono hatua hiyo.
Makundi haya yameibuka kwa visingizio kuwa yanalinda usalama, lakini badala yake yamekuwa ya wauaji
Kaunti za Kirinyaga, Nairobi, Kiambu, Nyamira na Murangá ndizo zinazoongoza kwenye visa hivyo vya mauaji
Visa hivyo vimekuwa vikizuka kwa kuwa wananchi wengi hawaelewi kuhusu lengo kamili la Nyumba Kumi
Wengine wanatumia makundi hayo kutatua mizozo ya kibiashara, kimapenzi, urithi na kisiasa
MPANGO wa usalama wa Nyumba Kumi umegeuka kuwa kero baada ya kutekwa na makundi ambayo yanawaua washukiwa kiholela na kuhangaisha raia.
Kwa mujibu wa Mkurugenzi wa Mpango wa Nyumba Kumi, Bw Joseph Kaguthi, makundi hayo yaliwaua watu 603 mwaka 2017.
Bw Kaguthi anaeleza kuwa makundi haya yameibuka kwa visingizio kuwa yanalinda usalama, lakini badala yake yamekuwa ya wauaji.
Makundi hayo pia yanalaumiwa kwa kuwaua watu wasio na hatia kwa kulipwa kuhangaisha baadhi ya watu kutokana na mizozo kama vile ya kifamilia, urithi na kibiashara.
Kulingana na Bw Kaguthi, kuundwa kwa kundi lolote la raia kulinda usalama ni kinyume cha sheria kwani jukumu hilo ni la polisi.
“Hakuna ruhusa kisheria kwa raia kujiunga na kundi lolote la kiusalama ama kumvamia mshukiwa na kumuua au kumpa kipigo. Washukiwa wanafaa kukabidhiwa polisi,” akasema.
Mpango wa Nyumba Kumi ulianzishwa mnamo 2013 katika juhudi za kupiga jeki ushirikiano wa raia na polisi katika kudumisha usalama.
Alieleza kuwa wajibu wa raia katika Nyumba Kumi ni kutoa habari kwa polisi na maafisa wa utawala na kuhakikisha wanawafahamu majirani zao na mienendo yao.
Akiongea na Taifa Leo katika kaunti ya Murang’a, Bw Kaguthi alisema kaunti za Kirinyaga, Nairobi, Kiambu, Nyamira na Murangá ndizo zinazoongoza kwenye visa hivyo vya mauaji ya washukiwa na watu wasio na hatia.
“Magenge hayo ya mauaji yanajiunda kwa visingizio kuwa ni ya Nyumba Kumi. Hakuna uhalali wowote wa kuua washukiwa na hakuna mahali katika mpango wetu penye mwanya wa kuundwa kwa makundi ya kijamii ya kulinda usalama,” akasema Bw Kaguthi.
Kaunti zilizoathirika
Kaunti ya Kirinyaga inaongoza katika mauaji ya washukiwa ikiwa na visa 62 mwaka 2017. Inafuatwa na Kisii ikiwa na visa 43, ambapo wengi wa waliouawa Kisii ni washukiwa wa uchawi.
Kimaeneo, Kati inaongoza kwa visa 187, Nyanza 126 na Nairobi 79.
Mkurugenzi wa Mpango wa Nyumba Kumi, Bw Joseph Kaguthi. Amesema makundi haramu yaliwaua watu 603 mwaka 2017. Picha/ Maktaba
Bw Kaguthi alisema kuwa ofisi yake imezindua warsha za kuhamasisha raia katika kaunti zote 47 kuhusu mbinu za kutekeleza mpango wa Nyumba Kumi bila kukiuka haki za binadamu.
Kulingana na mkurugenzi huyo, kuna baadhi ya wanasiasa na maafisa wa usalama ambao wanahusika katika magenge hayo.
Alitoa mfano wa machifu wawili na wanakamati watatu wa Nyumba Kumi katika kaunti ya Nyeri ambao walishambulia na kuua mshukiwa wa kuuza changáa katika kijiji cha Ichuga kwa madai kuwa alikaidi kukamatwa.
Kukwepa kushtakiwa
Alisema pia kuna mwanasiasa wa Kiambu ambaye anakinga kushtakiwa kwa jamaa wake ambaye pamoja na watu wengine waliodai kuwa wanachama wa Nyumba Kumi eneo la Ruiru walimuua Francis Kimani, 33, mwezi Novemba 2017.
Mkurugenzi wa Mpango wa Ushirika Kati ya Polisi na Raia katika kupambana na uhalifu, Philip Tuimur anasema visa hivyo vimekuwa vikizuka kwa kuwa wananchi wengi hawaelewi kuhusu lengo kamili la Nyumba Kumi.
“Nyumba Kumi haimaanishi raia wajigeuze kuwa polisi na hakimu. Wanafaa watupatie habari muhimu kuhusu uhalifu nao polisi wachunguze na kuandaa mashtaka.
Inasikitisha kuwa raia wengi wameamua kuwa kuwaua wahalifu ndio suluhu. Lakini tumekataa hilo na tutakuwa tukiwaandama wote ambao watashiriki visa hivyo kama wahalifu,” asema.
Mauaji kutatua mizozo
Bw Kaimur anaeleza kuwa kuna baadhi ya watu ambao wanachukua fursa ya mpango huo kuwaua watu waliokosana.
“Tunajua kuna wengine ambao wanatumia makundi hayo kutatua mizozo ya kibiashara, kimapenzi, urithi na kisiasa kwa kufadhili magenge hayo yawaue maadui kwa visingizio kuwa ni wahalifu,” akasema.
Kwa mujibu wa afisa wa shirika la Independent Medical Legal Unit (IMLU), ambalo hutetea waathiriwa wa ukiukaji wa haki za kibinadamu, Samuel Mohochi, visa vya raia kuwaua washukiwa vimetokana na wananchi kukosa imani kwenye kikosi cha polisi.
Anasema kuwa raia wengi wamepoteza imani na polisi kwa kuwa licha ya habari muhimu kutolewa kwao kuhusu uhalifu hawachukui hatua.
Mudavadi ataendelea kuwa msemaji wa jamii ya Waluhya bila kutatizwa na yeyote
Bw Atwoli alikuwa ametaja Bw Mudavadi kuwa mwoga na kuomba msamaha
Bw Mudavadi anaweza tu kupokonywa wadhifa wa msemaji wa jamii na watu milioni moja Waluhya waliomuidhinisha
KATIBU Mkuu wa Muungano wa Vyama vya Wafanyakazi (Cotu), Bw Francis Atwoli, Jumapili alisema kwamba amemsamehe kinara mwenza wa NASA, Musalia Mudavadi, kwa kuhepa hafla ya kumuapisha kiongozi wa muungano huo Raila Odinga mnamo Januari 30, 2018.
Bw Atwoli alitangaza hayo baada ya kukutana faraghani na Bw Mudavadi nyumbani kwake Khiswero, katika Kaunti ya Kakamega.
“Tumekubaliana kwamba Bw Mudavadi ataendelea kuwa msemaji wa jamii ya Waluhya bila kutatizwa na yeyote,” alisema Bw Atwoli.
Mkutano huo ulihudhuriwa na viongozi wa kisiasa na wazee wa jamii ya Waluhya.
Bw Atwoli alikuwa ametaja Bw Mudavadi kuwa mwoga na kuomba msamaha jamii ya Waluhya kwa kumuidhinisha kuwa msemaji wao kabla ya uchaguzi mkuu wa Agosti 8, 2017.
Bw Francis Atwoli alimwomba radhi Bw Musalia Mudavadi katika kikao cha faragha nyumbani kwake Khiswero, katika Kaunti ya Kakamega Februari 18, 2018. Picha/ Maktaba
Ni wazee kutoka kaunti tano za uliokuwa mkoa wa Magharibi ambao walisaidia kupatanisha Bw Atwoli na Bw Mudavadi baada ya tofauti kuzuka kiongozi huyo wa chama cha Amani National Congress (ANC) alipokosa kuhudhuria uapisho wa Bw Odinga.
Watu milioni moja
Baada ya mkutano wa Jumapili, Bw Atwoli alisema kwamba Bw Mudavadi anaweza tu kupokonywa wadhifa wa msemaji wa jamii hiyo na watu milioni moja kutoka jamii ya Waluhya waliomuidhinisha.
Alisema umoja ambao jamii iliasisi Desemba 31, 2016 unapaswa kulindwa kwa hali na mali.
Mwenyekiti wa wazee wa eneo la Magharibi ya Kenya, Bw Philip Masinde, alisema kwa kuungana, eneo hilo litafaulu kisiasa na kiuchumi.
Bw Mudavadi alimpongeza Bw Atwoli kwa kumkosoa alipokosa kuhudhuria hafla ya Januari 30 2018 katika bustani ya Uhuru Park.
“Ninapenda kukosolewa kwa sababu kunanifanya kufahamu ninapokosea,” alisema.
Umoja
Aliwahimiza Wakenya kuzingatia kinachounganisha NASA ambacho ni haki katika uchaguzi, asasi huru za umma ikiwa ni pamoja na mahakama, vyombo vya habari na kuimarisha ugatuzi.
“Niko NASA kwa sababu ninajua mizizi yake na ninaelewa malengo yake, mtu asifikirie kukosa kujumuika pamoja Uhuru Park kulibadilisha chochote,” alisema Bw Mudavadi.
Miongoni mwa waliohudhuria ni seneta wa kaunti ya Busia Amos Wako, Mwakilishi wa wanawake kaunti ya Vihiga Beatrice Adagala, Wabunge Sakwa Bunyasi (Nambale), Tindi Mwale (Butere), Omboko Milemba (Emuhaya), Christopher Aseka (Khwisero), Ayub Savula (Lugari), Alfred Agoi (Sabatia) na Ernest Ogesi (Vihiga).
BAADHI ya viongozi wa kisiasa kutoka Pwani jana walimtaka gavana wa Mombasa Hassan Joho kuwania Urais mwaka wa 2022.
Walikuwa wakiongea katika ukumbi wa mikutano wa Mikindani Kwa Shee Jumamosi baada ya kuanzishwa rasmi kwa kituo cha kukuza talanta kwa vijana wa Jomvu.
Viongozi hao wakiongozwa na mbunge wa Jomvu, Bw Badi Twalib walisema kuwa gavana Joho anatosha kuendesha nchi hii akipatiwa nafasi.
Akiwemo Seneta wa Mombasa Mohamed Faki, spika wa bunge la Mombasa Arub Khatri na wawakilishi kadha wa wadi viongozi hao walisema wataunga mkono juhudi za Bw Joho kuwania Urais.
“Kutokana na yale ambayo umefanya kote Pwani ikiwemo kutuunganisha pamoja, wewe kwa sasa ndiye tunayekutizama kama Rais mwaka wa 2022. Hatuna mwengine kwa sasa,” akasema Bw Twalib.
Mbunge huyo alisema kuwa watasukuma gavana huyo kuwania urais ili shida zinazowakumba watu wa Pwani zishughulikiwe kwa kina.
“Tuko na rekodi yako ya maendeleo kama Wapwani kwa hivyo hatuna shaka lolote tunaposema kwamba tunataka uwe Rais. Tunajua ukiwa pale, zile shida ambazo tunakumbana nazo Pwani zitaisha,” akasema mbunge huyo.
Hata hivyo, gavana Joho alikwepa kulizungumzia swala hilo aliposimama kuhutubu.
Badala yake alilalama kuhusu mashirika ya umma ambayo alisema yanabagua makabila mengine wakati wa kuajiri wafanyakazi.
Ukakamavu wa Bw Echesa utamfaidi zaidi ikiwa ataanza kujiimarisha kimasomo akiwa kazini
Bw Echesa alisema babake alikuwa mchomaji makaa na mamake alikuwa muuzaji wa ndizi
Waziri huyu atakuwa akipokea mshahara wa Sh924,000 tofauti na Sh3,000 alizokuwa akipokea zama za kale
Anasifiwa kwa kuwezesha Jubilee kupata viti vinane vya ubunge katika eneo la magharibi
Rashid Echesa Muhamed ambaye sasa atahudumu kama Waziri wa Michezo na Turathi ameshauriwa kutumia nafasi hiyo kurejea shule kujiendeleza kimasomo.
Hii ni baada ya wabunge wa Jubilee kuidhinisha uteuzi wake, pamoja na wenzake wanane waliopendekezwa na Rais Uhuru Kenyatta kuwa mawaziri katika kikao kilichosusiwa na wenzao wa NASA.
Akishiriki mjadala kuhusu ripoti ya kamati ya uteuzi iliyomwidhibisha Bw Echesa, na wenzake wanane, mbunge wa Yatta Charles Kilonzo alisema huenda mawaziri wakahitajika kuwa na shahada za digrii siku zijazo.
“Nilifurahishwa na namna Bw Echesa alivyojibu maswali mbele ya kamati ya uteuzi lakini anafaa kurejea shuleni kwa sababu huenda sheria ikabadilishwa siku moja na watakaoteuliwa mawaziri kuhitajika kuwa na shahada za digrii,” akasema Bw Kilonzo.
Bw Kilonzo, ambaye ni mbunge huru, alieleza kuwa ukakamavu wa Bw Echesa utamfaidi zaidi ikiwa ataanza kujiimarisha kimasomo akiwa kazini.
Lakini kiongozi wa wengi Aden Duale alisema uhitimu wa kimasomo siyo hitaji kuu kuliko uwezo wa mtu kutekeleza majukumu ya uwaziri.
“Kazi ya uwaziri haina uhusiano wowote na shahada za digrii au chuo kikuu ambacho mtu alisomea bali uwezo wake wa kutekeleza majukumu aliyopewa,” akasema Bw Duale.
Katiba haijafafanua kuhusu kiwango cha masomo ambacho mtu anafaa kuwa nacho kabla ya kuteuliwa waziri.
Ripoti ya kamati ya uteuzi inamweleza waziri huyo mteule kama “mwenye umri wa chini zaidi na mkakamavu zaidi” na aliyesoma katika Shule ya Msingi ya Shibale kati ya mwaka wa 1990 na 1997.
Bw Rashid Echesa akielezea kamati ya bunge iliyomhoji kuhusu changamoto alizokumbana nazo kuanzia utotoni mpaka akaamua kujiunga na siasa. Picha/ Hisani
Changamoto tele
Hata hivyo, kutokana na changamoto za kulipa karo hakuweza kuendeleza masomo yake, kulingana na ripoti hiyo ambayo ilitolewa na Spika wa Bunge Justin Muturi.
Alipofika mbele ya kamati hiyo Ijumaa iliyopita, Bw Echesa alisema babake alikuwa mchomaji makaa na mamake alikuwa muuzaji wa ndizi.
Kulingana naye, wakati mwingine mamake alilazimika kutembea kilomita sita hadi sokoni kuuza ndizi.
“Kutokana na kuwa nilizaliwa katika familia yenye watoto wanane, hali ilikuwa ngumu kwangu kwani mamangu na babangu walikuwa wanasumbuka sana kutulea na walishindwa hata kutulipia karo,” akasema.
Kazi ya kupakia
Baada ya kusitisha masomo yake ghafla, Bw Echesa alitafuta kibarua katika Kampuni ya Sukari ya Mumias ambapo alipata kazi ya kupakia magunia ya sukari kwa malori.
Ni wakati alipokuwa Mumias ambapo aliingilia ndondi chini ya Klabu ya Ndondi ya Mumias.
Bw Echesa ambaye anatoka katika ukoo wa Nabongo ulioongozwa na Mumia Nabongo, alipanda daraja katika ndondi hadi akafikia daraja la Kenya Open.
“Baadaye niliandamwa na aliyekuwa kocha mkuu wa timu ya magereza Bw Gichuki, ambaye aliniambia angependa nijiunge na timu yake. Kutokana na kuwa maisha yalikuwa magumu, wazazi wangu walishindwa hata kulipia ndugu zangu karo, niliamua kujiunga na kikosi cha magereza,” akasema.
Mwanamume huyo sasa akiidhinishwa kuwa waziri atakuwa akipokea mshahara wa Sh924,000 tofauti na Sh3,000 alizokuwa akipokea zama hizo za kale.
Bw Rashid Echesa aliyeidhinishwa na bunge kusimamia Wizara ya Michezo. Yeye ni miongoni mwa watu wanaosifiwa kwa kuwezesha Jubilee kupata viti vinane vya ubunge katika eneo la Magharibi. Picha/Maktaba
Alitumia PNU kujenga umaarufu
Bw Echesa alieleza kuwa alivutiwa kuingilia mambo ya kisiasa katika mwaka wa 2007 alipokuwa nyumbani akipumzika baada ya kuoa, wakati alipomsikia jirani akimwambia mamake kuhusu mkutano wa Chama cha PNU.
Alisikia chama hicho cha Mwai Kibaki kilikuwa kikitafuta mtu wa kusimamia shughuli zake na akajiamini kwamba kutokana na alivyokuwa mashuhuri miongoni mwa vijana, angefanya kazi hiyo ipasavyo.
Kocha wake alimruhusu ajiunge na siasa na akachaguliwa kuwa mratibu wa PNU katika eneo la Mumias.
Alijisifu kwamba licha ya kuwa chama hicho hakikuwa maarufu magharibi, aliyekuwa rais Kibaki alifanikiwa kupata kura 18,000.
Katika mwaka wa 2008, alijiunga na ODM ambapo alichaguliwa kuwa kiongozi wa vijana kitaifa lakini akahamia mrengo wa serikali mwaka wa 2016.
Yeye ni miongoni mwa watu wanaosifiwa kwa kuwezesha Jubilee kupata viti vinane vya ubunge katika eneo la magharibi.
Mwanahabari wa zamani wa runinga ya Citizen Bi Farida Karoney ambaye ndiye Waziri mpya wa Ardhi na Mipango ya Miji. Picha/ Hisani
Na CHARLES WASONGA
MAWAZIRI wapya wametakiwa kuwahudumia Wakenya kutoka pembe zote za Kenya bila kuzingatia ukabila, maeneo au mirengo ya kisiasa wanayounga mkono.
Mbunge wa Yatta Bw Charles Kilonzo pia aliwashauri kuepukana na mwenendo wa zamani ambapo mawaziri walikuwa wakiwateua watu kutoka makabila yao katika Mashirika ya Serikali yaliyoko katika wizara zao bila kuzingatia taratibu zilizowekwa katika utumishi wa umma.
“Nawaunga mkono mawaziri hawa wote kwani wanafaa kwa wizara ambazo Rais aliwateua kuhudumu. Lakini wanafaa kutambua kwamba wao ni watumisha wa Wakenya wote na ni wajibu wao kuwahudumia bila mapendeleo kwa misingi yoyote ile ikiwemo siasa,” akasema.
Bw Kilonzo ambaye ni mbunge alichaguliwa bila udhamini wa chama cha kisiasa, vile vile aliwaonya mawaziri hao kwamba bunge litapendekeza wafutwe kazi endapo hawatatekeleza majukumu yao ipasavyo au kujihusisha na ufisadi.
Kuwang’oa ofisini
“Endapo utendakazi wenu hautaridhisha bila shaka bunge hilo ambalo linawaidhinisha halitasita kuwaondoa afisini. Kwani hivyo, nawaomba mawaziri hawa tisa kufanya kazi nzuri ya utumishi kwa wote,” akasema Bw Kilonzo.
Mbunge huyo alisema hayo alipokuwa akichangia mjadala kuhusu ripoti ya kamati ya kuhusu uteuzi ambayo iliidhinisha majina ya mawaziri hao wateule.
Wale walioidhinishwa ni; Profesa Margaret Kamar kama Waziri wa Utumishi wa Umma, Vijana na Masuala ya Jinsia, John Munyes (Mafuta na Madini), Balozi Monica Juma (Mashauri ya Kigeni), Farida Karoney (Ardhi na Mipango ya Miji) na Peter Munya (Afrika Mashariki).
Wengine ni aliyekuwa Mkurugenzi wa Mashtaka ya Umma (DPP) Keriako Tobiko (Mazingira na Misitu), Simon Chelugui (Maji na Usafi), Ukur Yatani (Leba) na Rashid Echesa Muhamed (Michezo na Utamaduni).
Wakichangia mjadala huo, wabunge wa Jubilee waliwaunga mkono tisa hao wakiwataja kama wanaume na wanawake ambao wana uwezo wa kuisaidia Jubilee kutekeleza nguzo nne za maendeleo zilizoko kwenye manifesto yao.
Harambee Stars washerekea bao dhidi ya Burundi katika mchuano wa CECAFA 2017. Picha/ Maktaba
Na GEOFFREY ANENE
KENYA imeteremka nafasi moja kwenye viwango bora vya Shirikisho la Soka Duniani (FIFA) vilivyotangazwa Alhamisi.
Mabingwa hawa wa Cecafa Senior Challenge Cup mwaka 2017 wanashikilia nafasi ya 106 duniani.
Wako katika nafasi ya 26 barani Afrika kutoka nambari 25 na wanasalia katika nafasi ya pili katika eneo la Afrika Mashariki na Kati (Cecafa).
Tunisia inasalia nambari moja Afrika na 23 duniani. Inafuatiwa na Senegal (chini nafasi tatu hadi 27 duniani), Jamhuri ya Kidemokrasia ya Congo (imepaa nafasi nne juu hadi 39 duniani), Morocco (chini nafasi tatu hadi nambari 42 duniani) nayo Misri inafunga mduara wa tano-bora baada ya kuporomoka nafasi 13 hadi nambari 43 duniani.
Cameroon (chini nafasi sita hadi 51 duniani), Nigeria (imeteremka nafasi moja hadi 52 duniani), Ghana (imeshuka nafasi nne hadi 54 duniani), Burkina Faso (imetupwa chini nafasi 13 hadi 57 duniani) na Algeria (chini nafasi tatu hadi nambari 60 duniani) zinashikilia nafasi za sita hadi 10 barani Afrika.
Uganda yaongoza Afrika Mashariki
Katika eneo la Cecafa, Uganda inasalia nambari moja katika nafasi ya 78 duniani baada ya kuteremka nafasi tano.
Kenya ni ya pili (106 duniani), Rwanda (juu nafasi mbili hadi 114 duniani), Sudan (imeimarika nafasi sita hadi 118 duniani), Ethiopia (imepaa nafasi mbili hadi 138 duniani), Burundi (imesalia 143 duniani), Tanzania (imekwamilia 146 duniani), Sudan Kusini (haijasonga kutoka nafasi ya 153 duniani) na Djibouti (inasalia nambari 187 duniani). Eritrea na Somalia zinaendelea kuvuta mkia katika nafasi ya 206 duniani.
Hakuna mabadiliko katika nafasi 17 za kwanza duniani ambapo Ujerumani inafuatwa na Brazil, Ureno, Argentina, Ubelgiji, Uhispania, Poland, Uswizi, Ufaransa, Chile, Peru, Denmark, Colombia, Italia, Croatia, Uingereza na Mexico katika usanjari huo. Misri na Burkina Faso ni mataifa yaliyoshuka sana (nafasi 13) nayo Congo Brazzaville iliimarika katika orodha hii ya mataifa 206. Congo inashikilia nafasi ya 88 baada ya kuruka juu nafasi nane.
SHIRIKISHO la Soka la Kenya (FKF) limealika wachezaji 99 kwa majaribio ya kuunda timu ya taifa ya Under-20 yatakayoanza Februari 19, 2018 uwanjani Kasarani, Nairobi.
Kikosi cha kwanza cha wachezaji 50 kitajaribiwa Februari 19 na Februari 20, huku kundi la pili likijaribiwa Februari 21 na Februari 22.
Taarifa kutoka FKF zimesema Jumatano kwamba wachezaji wa kimataifa na wale watakaotambuliwa kutoka kwa mashindano ya Chapa Dimba Na Safaricom ya mikoa ya Kati na Nairobi watajiunga na timu juma lijalo.
Wachezaji 99 walioitwa kwa majaribio walitambuliwa katika mashindano ya Chapa Dimba Na Safaricom, ambayo bado yanaendelea, na Ligi za FKF. Kocha Mkuu wa zamani wa timu ya taifa ya watu wazima, Harambee Stars, Stanley Okumbi aliongoza shughuli ya kutafuta talanta hiyo changa.
Timu ya taifa ya Under-20 ya wanaume, ambayo inajulikana kama Rising Stars, itapimana nguvu na Tanzania jijini Dar es Salaam mapema mwezi Machi kabla ya kuelekea nchini Misri kwa mashindano ya mwaliko ya mataifa manne yatakayofanyika jijini Cairo kutoka Machi 18 hadi Machi 28, 2018.
Kenya itatumia mechi hizo kujitayarisha kwa michuano ya kufuzu kushiriki mashindano ya Afrika ya Under-20, ambayo inatarajiwa kuandaliwa nchini Niger mwaka 2019.
Balozi wa Amerika humu nchini Bw Robert Godec. Picha/ Maktaba
Na LEONARD ONYANGO
VIJANA wa muungano wa NASA wametishia kufanya maandamano ya kushinikiza Balozi wa Amerika humu nchini Robert Godec kumwomba msamaha kiongozi wa Upinzani Raila Odinga.
Vijana hao walimpa Bw Godec makataa ya siku tatu kuuomba msamaha kutokana na kauli iliyotolewa na mabalozi wa mataifa ya Magharibi wakimtaka Bw Odinga kutambua Rais Uhuru Kenyatta kama Rais wa Kenya.
Jumamosi iliyopita, mabalozi 11 wakiongozwa na Bw Godec na Nic Hailey wa Uingereza walimtaka Bw Odinga kutambua Rais Kenyatta kwani ndiye alichaguliwa kwa mujibu wa katiba.
“Mabalozi wa mataifa ya kigeni haswa Bw Godec wamegeuka kuwa wanasiasa humu nchini. Hatutakubali wageni kuingilia siasa zetu na tumempa siku tatu kuomba msamaha la sivyo tutafanya maandamano katika ubalozi wa Amerika,” akasema David Ochola, kiongozi wa vijana wa NASA.
Kutafuta kandarasi
Wakati huo huo, Viongozi wa NASA wakiongozwa na wabunge TJ Kajwang’ (Ruaraka), Simba Arati (Dagoretti Kaskazini), Godfrey Osotsi (Maalumu) na mwanauchumi David Ndii walidai serikali ya Amerika imekuwa ikiunga mkono Rais Uhuru Kenyatta ili kujipatia kandarasi mbalimbali.
“Mwaka jana Balozi Robert Godec alikuwa katika mstari wa mbele katika kushinikiza Amerika kuuzia Kenya ndege za kivita ambazo bei yake iliongezwa maradufu. Kandarasi hiyo imekwama kwa sababu mmoja wa maseneta alisema kuwa kampuni moja kutoka jimbo lake inaweza kuuza ndege hizo kwa nusu ya bei,” akasema Bw Kajwang’.
Wanasiasa hao wa NASA pia walidai kuwa serikali ilitoa kandarasi ya kutengeneza barabara ya kutoka Mombasa hadi Nairobi kwa Amerika siku chache kabla ya uchaguzi wa Agosti 8 kama ‘hongo’ ya kutafuta uungwaji mkono.
“Kampuni moja ya Amerika ilitunukiwa kandarasi ya kukarabati barabara ya Mombasa-Nairobi kinyume cha sheria,” akasema.
WANASIASA wa Upinzani nchini Venezuela wametangaza kuwa watamuiga kinara wa National Super Alliance (NASA) Raila Odinga kwa kuapisha mwaniaji wao ikiwa Rais Nicolas Maduro ataiba kura katika uchaguzi ujao.
Mwanaharakati wa kisiasa wa Upinzani ambaye ni Meya wa zamani wa Caracas nchini Venezuela, David Smolansky ambaye sasa anaishi uhamishoni nchini Amerika, Jumatano alisema kuwa Bw Odinga amekuwa kielelezo kwao kwa kujiapisha kuwa ‘rais wa wananchi’ baada ya kuwepo kwa udanganyifu wa kura.
Bw Smolansky aliyekuwa akizungumza katika mahojiano na kipindi cha HARDtalk katika runinga ya BBC, alisema Upinzani pia utasusia uchaguzi uliopangwa kufanyika Aprili 22, 2018.
Mwanaharakati wa kisiasa wa Upinzani nchini Venezuela, Bw David Smolansky akihutubu awali. Picha/ Hisani
“Rais Maduro aliteua na kuweka wendani wake katka tume ya uchaguzi hivyo hakuna haja ya kushiriki uchaguzi ambao tayari matokeo yake yanajulikana. Tutaiga mfano wa Kenya na kuapisha rais wetu,” akasema Bw Smolansky.
Mwanasiasa huyo alisema upinzani utaapisha rais wake na kuteua baraza la mawaziri.
“Tutakuwa na serikali mbili na sisi tutatuma ombi kwa Umoja wa Mataifa (UN) kututambua kama taifa lililojitegemea.
“Tutatafuta misaada kutoka kwa mataifa rafiki na kuendesha serikali yetu sambamba. Tumefurahishwa mno na kinachoendelea nchini Kenya,” akasema.
Rais Maduro, 55, ambaye amekuwa mamlakani tangu 2013 kutoka kwa Rais Hugo Chavez, anapigiwa upatu kushinda uchaguzi wa Aprili.
Maduro alikuwa dereva wa basi na kiongozi wa chama cha kutetea wafanyakazi kabla ya kuchaguliwa kuwa rais.
Wanasiasa wa Upinzani Henry Ramos na Henri Falcon wametangaza kuwania urais. Lakini Rais Maduro amelaumiwa kwa kuwazuia kuwania wanasiasa wa Upinzani wenye ushawishi Leopoldo Lopez na Henrique Capriles.
Wauzaji wa maua walikuwa wachache katikati ya jiji ambako shughuli za kawaida za kibiashara ziliendelea
James Waweru alichukua fursa hiyo kumtafuta mkewe aliyetoroka wakati wa kampeni za Mei 2017
Nation Media Group ilitumia Siku ya Valentino kutembelea watoto mayatima kutokana na virusi vya HIV
Mwanamume wa miaka 23 alijitoa uhai nyumbani kwake eneo la Mishomoroni, Mombasa
SIKU ya Wapendanao almaarufu Valentino Dei iliadhimishwa Jumatano nchini huku mwanamume akijiua kwa kukosana na mpenzi wake.
Uchunguzi wa Taifa Leo ulionyesha biashara ilikuwa chini sana huku watu wachache wakionekana kununua maua.
Aidha wauzaji wa maua walikuwa wachache katikati ya jiji ambako shughuli za kawaida za kibiashara ziliendelea.
Mwanamume akinunua ua la waridi katikati ya jiji la Nairobi. Mwaka huu biashara hiyo imepungua baada ya wachuuzi kufurushwa kutoka katikati ya jiji. Picha/ Bernadine Mutanu
Kulingana na baadhi ya wafanyabiashara waliozungumza na Taifa Leo, mambo yaliyochangia biashara kuonekana chini ni wachuuzi kufukuzwa katikati ya Jiji la Nairobi na Baraza la Jiji.
Kufukuzwa jijini
“Tumekatazwa kuuzia katikati mwa Jiji, wachuuzi wengi wamefukuzwa na tunaomba ikiwa watu wanaweza kuruhusiwa kufanya biashara. Haifai wachuuzi kuonekana kama watu wasio na maana,” alisema Joseph Muriuki, mmoja wa wafanyabiashara waliojaliwa kuwa katikati ya jiji.
Mwanamke anunua maua katikati ya jiji la Nairobi Februari 14, 2018. Bei ya maua ilikuwa kati ya Sh300 na Sh1000. Picha/ Bernadine Mutanu
Licha ya watu wachache kuonekana kununua maua, shada moja la maua 20 lilikuwa likiuzwa kwa Sh1,000 na lingine ndogo la maua sita lilikuwa likiuzwa kwa Sh300.
“Biashara iko chini sana kutokana na kuwa hali ya maisha ni ngumu,” alisema mfanyabiashara mwingine ambaye hakutaka jina lake kutajwa. Mitaani kulikuwa na maua ya Sh50, ya plastiki na waridi pia.
Kutafuta mke aliyepotea
Bw James Waweru alichukua fursa hiyo kumtafuta mkewe aliyetoroka wakati wa kampeni Mei 2017, miezi kadhaa kabla ya uchaguzi mkuu.
Mwanamume huyu, Bw James Waweru alichukua fursa ya Valentino Dei kumtafuta mkewe aliyepotea wakati wa kampeni za 2017. Picha/ Bernadine Mutanu
“Tumekuwa tukijadiliana lakini majadiliano ni kama yamekwama. Sasa wakati wa Valentine nilikuwa nikitumainia kuwa tupata mahali tukae tuongee angalau nione kama anaweza kupunguza hasira. Mke wangu anaitwa Naomi Syombua,” alisema Bw Waweru.
Pia, kampuni zilichukua fursa hiyo kutangaza bidhaa zao.
Mfanyakazi wa kampuni ya pikipiki ya TVS, alitumia fursa ya Valentino Dei kutangaza biashara yake jijini Nairobi Februari 14, 2018. Picha/ Bernadine Mutanu
“Tumechukua fursa hii kutangaza bidhaa zetu kwa kushirikiana na waendeshaji pikipiki siku hii ya wapendanao. Waendeshaji wa bodaboda hufikiriwa vibaya na tunataka kuonyesha watu kwamba waendeshaji wa pikipiki wanaweza kuonyesha upendo,” alisema Moses Gitonga, afisa wa mauzo kutoka TVS, tawi la kampuni ya kuuza magari ya Car and General.
Kutembelea mayatima
Kwingineko, wafanyakazi wa kampuni ya Nation Media mjini Eldoret walitumia maadhimisho ya siku ya wapendanao ya Valentino kutembelea watoto ambao ni mayatima kutokana na virusi vya HIV katika makao ya Neema Children’s home.
Wafanyakazi hao wakiongozwa na mhariri wa kanda ya North Rift Jeremiah Kiplangat na mwenzake wa Mauzo Isaac Muge, walitaka Wakenya wa matabaka mbalimblai kuonyesha mapenzi yao kwa watoto kama hao.
“Ni jambo la busara kuonyesha mapenzi ya dhati kwa watoto kama hawa ambao hawana wazazi, tumekuja hapa ili kuonyesha upendo wetu kwenyu,” alisema Bw Kiplangat.
Wafanyakazi wa Nation Media Group watabasamu wakishika maua ya waridi ofisini Februari 14, 2018. Kampuni hii ilitembelea watoto ambao ni mayatima kutokana na virusi vya HIV katika makao ya Neema Children’s Home, mjini Eldoret. Picha/ Valentine Obara
Wafanyakazi hao walishiriki kiamsha kinywa kama njia moja ya kuonyesha upendo na kukabiliana na ubaguzi dhidi ya watoto kama hao.
Watoto hao ni wa umri wa kati ya siku moja na miaka 16.
Bw Muge alitaka wahisani wengine kujali watoto kama hao mara kwa mara. “Ni vyema kwa watu ambao tumebarikiwa katika jamii kuwa na mazoea ya kugawana baraka na mali tulionayo na watoto kama hawa mara kwa mara,” alisema Bw Muge.
Mwanzilsihi wa makao hayo Kasisi Mariam Mbithi, alisema watoto hao mara kwa mara hutegemea usaidizi kutoka kwa wahisani.
Bi Mbithi ambaye alishukuru wafanyakazi wa NMG kwa ukarimu huo alisema kuwa changamoto kubwa kwa watoto hao ni kupatwa na maradhi mara kwa mara kutokana na hali yao.
“Ni lazima tuwe macho kuhusiana na afya ya watoto hawa kwani kinga yao iko chini hivyo basi mara kwa mara wanahitaji kufanyiwa uchunguzi wa kimatibabu,”alisema.
Ajitia kitanzi
Mjini Mombasa, Peter Mwilu, 23, alijitoa uhai nyumbani kwake eneo la Mishomoroni, baada ya kujinyonga kutumia neti ya kuzuia mbu.
Kulingana na Rehema Moris, ambaye ni rafiki wa marehemu, mwanamume huyo aliamua kujiua baada ya mpenzi wake kugundua kwamba alikuwa na uhusiano na mwanamke mwengine aliyekuwa amezaa naye.
“Alikuwa na mtoto aliyekuwa amezaa na mpenzi wake wa zamani lakini alikuwa amefanya siri kwa mwaka mmoja ambao amekuwa na mpenzi wake mpya. Alikuwa katika uhusiano mpya na kuficha kuhusiana na uhusiano wake wa zamani,” akasema Bi Moris.
Alisema baada ya mpenzi wake huyu mpya aliyemtambua kwa jina la Mercy kujua siri hiyo wiki mbili zilizopita, wawili hao wamekuwa wakizozana mara kwa mara.
“Baada ya Mercy kujua, Mwilu alikuja na kuniambia kuwa anataka kujitoa uhai kwani hakuweza kustahamili shida alizokuwa anapitia,” akaeleza.
Alisema kuwa wiki iliyopita, Mwilu alijaribu kujitoa uhai lakini alizuiwa na majirani waliomfumania wakati alipojaribu kutekeleza kitendo hicho.
Ripoti za BERNADINE MUTANU, TITUS OMINDE na MOHAMED AHMED
KIOJA kilishuhudiwa katika klabu mjini hapa pasta maarufu alipong’atwa sikio na mume wa muumini wake alipomfumania akimkumbatia mkewe.
Kulingana na mdokezi, mtu wa Mungu aliwahadaa waumini wake kuwa alikuwa amealikwa mjini hapa kuhudhuria mkutano wa wahubiri. Inasemekana waumini walijitolea kumchangia pesa ili kufanikisha ziara yake.
“Pasta alichangiwa hela za usafiri na malazi na waumini wake ili ahudhurie mkutano huo. Baadhi yao waliamini kwamba kwa kumsaisdia pasta wao kueneza injili wangepata baraka,’’ alisema mdokezi.
Inasemekana kwamba, polo aliabiri gari hadi mjini hapa na akajitoma katika chumba kimoja cha starehe na kuagiza soda baridi. Alimpigia simu mwanamke aliye muumini wa kanisa lake aliyekuwa muuzaji wa mboga na matunda katika soko mjini ili wakutane waponde raha.
“Pasta alimuita muumini wake wa kike na wakaanza kupiga gumzo,’’ akasema mdokezi.
Twaarifiwa kwamba, mume wa mama huyo alipigiwa simu na jirani yake aliyewaona wakibarizi chumbani humo huku wakipapasana na kukumbatiana kimahaba.
“Mume wa mwanamke huyo alifika mara moja na akawafumania peupe wakiwa katika hali ya kutatanisha,’’ alieleza mdaku wetu.
Ang’atwa sikio
Duru za kuaminika zaarifu kuwa, mume wa mama huyo alimparamia pasta mithili ya simba marara na akamng’ata sikio kwa hasira. Mkewe alitoroka kupitia mlango wa nyuma alipoona mambo yamechacha.
Kulingana na mdokezi, wawili hao walitenganishwa na wahudumu wa klabu waliposikia pasta akigwaya kwa maumivu.
Walimuonya Mtu wa Mungu dhidi ya kuwanyemelea wanawake wa wenyewe na msamaria mwema akampeleka hospitali ya kibinafsi kutibiwa.
MWANADADA kutoka sehemu hii, alitokwa na machozi baada ya mpenzi wake kumpiga chenga na kukataa kumtimizia ahadi siku ya wapendanao.
Inasemekana jamaa alikuwa amemuahidi gari siku ya wapendanao mwaka huu.
Kwa furaha, demu alizidisha mapenzi kwake. Hata hivyo siku ilipowadia, jamaa aliingia mitini.Inasemekana demu aliamua kwenda kumtafuta na akampata akitulia kwake.
“Nimesubiri zawadi kwa muda mrefu hadi siku imefika. Uliniahidi gari na sasa haushughuliki,” demu alisema. Inasemekana jamaa alimweleza hakuwa na pesa na demu akaanza kufoka.
“Wewe ni mtu muongo sana. Kama hauwezi kutimiza ahadi utaweza kunilisha ukinioa?” demu alisema akilia kisha akamtema jamaa huyo.
Wakazi wa jiji la Nairobi wakinunua maua kwa wapendwa wao Valentino Dei Februari 14, 2018. Picha/ Bernardine Mutanu
Na WANDERI KAMAU
Kwa ufupi:
Valentino ni hadaa ya usasa. Ni mambo ya kigeni ambayo ni mwigo wa kigeni
Mapenzi ya sasa ni kama kamari. ‘Mshindi’ mmoja husherehekea huku mamilioni ya walalahoi wakiomboleza
Ni siku hii ambapo mabikra hupoteza ubikra wao huku mateka wa ngono wakipata uzoefu
Mwigo huu wa tamaduni za uzunguni umetuzalia uozo wa kimaadili tunaoshuhudia kwa sasa
SIKU ya Valentino ambayo iliadhimishwa Jumatano hujaa vituko na vizushi vya kasumba iitwayo ‘mapenzi.’
Ni kasumba ambayo kwa namna moja, imedunisha tamaduni zetu na kutufanya kama vinyago tu!
Mwanadamu hugeuka kama kwamba kavuta bangi ama kanywa pombe ndipo akalewa na uzushi huo.
Kwa mantiki ya Kiafrika, Valentino ni hadaa ya usasa. Ni mambo ya kigeni aliyojiwekelea Mwafrika, ambayo ni mwigo wa kigeni na ukinzano mkuu wa maisha ya Kiafrika.
Kuna maswali kadhaa: Mbona iwe Februari 14 ndipo ‘mapenzi’ hudhihirika? Inamaanisha kwamba siku zingine hayapo? Tofauti ya siku hii na zinginezo ni ipi? Mbona uzushi huu unakumbatiwa na kizazi cha sasa?
Naam, haya ni baadhi ya maswali ambayo yangali yanatafutiwa majibu, wakati kila mmoja anajifumba upofu ‘kusherehekea’ Valentino. Kwangu, mapenzi ya usasa ni utapeli mtupu.
Kamari ya mapenzi
Ni mfano wa biashara ya kishetani ambayo imefichwa na hadaa kuu. Mapenzi ya sasa ni kama mchezo wa kamari, ambapo ‘mshindi’ mmoja husherehekea, wakati mamilioni ya walalahoi wakiomboleza kwa kulaghaiwa jasho lao.
Ni dhahiri kwa kila mmoja kwamba mapenzi yalipoteza thamani yake zamani sana. Ujio wa usasa ulifanana na gharika kali, ambalo lilisomba thamani yake, ambayo ilizingatiwa na mababu zetu.
Siku hii ni mfano wa Siku ya Kiyama. Ni Siku ya Kicheko kwa Shetani au Mahoka Mkuu. Ni siku iliyolaaniwa. Ni siku ambapo dhambi huitawala dunia.
Ni siku ambayo Shetani na malaika wake husherehekea Jehanamu kwa kupata wingi wa wafuasi.
Wanaume walio katika ndoa hupata ajali. Wengine hutumwa safari za mbali kazini mwao. Ni siku hii ambapo mabikra hupoteza ubikra wao. Ni siku ambapo mabumbumbu wa ngono hupata uzoefu.
Maombolezo
Siku ii hii ndipo malimbukeni wa mihadarati huwa wazoefu. Ni siku ambapo wamilikio vyumba vya malazi ya kukodisha husherehekea.
Hivyo, ni siku ya Maombolezo Makuu. Hadaa itaitawala dunia.
Mwigo huu wa tamaduni za Kimagharibi ndiyo umetuzalia mmomonyoko wa kimaadili tunaoshuhudia kwa sasa, hasa miongoni mwa wanandoa.
Hivyo, wakati kila mtu anang’ang’ana kununua, maua, nimeamua kuandika nyaraka hii ya maombolezo, kulilia upofu aliyojivika mwanadamu.
Sitasherehekea. Sitoitambua. Nitakuwa kimya, katika dua nikimwomwa Muumba kuirejeshea jamii yetu utambuzi wa thamani ya kuzingatia upendo kila siku!
Bw Rashid Achesa aliyeidhinishwa na wabunge kusimamia Wizara ya Michezo. Picha/Maktaba
Na MHARIRI
Kifupi:
Ni muhimu wabunge watathmini kwa kina uwezo wa baadhi ya walioteuliwa na kuzingatia masuala nyeti yaliyoibuliwa
Wabunge wa Jubilee waweke maslahi ya chama kando, na kuhakikisha wamewapa Wakenya mawaziri wanaofaa
Kuna Wakenya wengi wanaohitimu kuongoza wizara kwa hivyo haifai kwa Rais kuteua wasiofaa kwa sababu za kisiasa
Dkt Matiang’i alifanya kazi mufti katika sekta ya elimu na ni vyema wabunge wapate sababu kwa nini alihamishwa
BAADA ya kuwapiga msasa watu waliopendekezwa na Rais Uhuru Kenyatta kuhudumu katika Baraza la Mawaziri, wabunge jana walianza kuijadili ripoti kuhusu shughuli hiyo.
Tayari kuna utata kuhusu kiwango cha masomo cha baadhi ya walioteuliwa, na ni muhimu wabunge watathmini kwa kina uwezo wa baadhi ya walioteuliwa na kuzingatia masuala nyeti yaliyoibuliwa na umma kuwahusu.
Kwa mara nyingine, inasikitisha kuwa wabunge wa upinzani walisusia kikao cha kujadili ripoti hiyo Jumatano na kuachia wabunge wa chama tawala cha Jubilee nafasi ya wazi kuidhinisha majina hayo.
Ni muhimu wabunge husika wa Jubilee waweke maslahi ya chama chao kando, na kuhakikisha wamewapa Wakenya mawaziri wanaofaa kuwahudumia kikamilifu, bila kujiingiza katika masuala ya siasa.
Wito wetu ni kwa wabunge husika wasisite kutowaidhinisha baadhi ya walioteuliwa iwapo kuna ushahidi wa kutosha kuwa hawataweza kuchapa kazi ipasavyo.
Alipotangaza Baraza la Mawaziri, Rais Kenyatta alisema anaendelea kuunda serikali yake, na kwa hivyo kuna nafasi ya kufanya mabadiliko.
Kauli hiyo inatoa fursa kwa Wakenya kumpa Rais Kenyatta rai zao, kuhusiana na baadhi ya watu aliowapendekeza.
Mmoja wa walioteuliwa alieleza wabunge wazi kuwa elimu yake iliishia shule ya msingi na ni muhimu kudumisha hadhi ya afisi ya waziri wa serikali kwa kuhakikisha kuwa anafuzu kuongoza wataalamu wengine katika wizara yake.
Kando na utata wa kiwango cha masomo miongoni mwa baadhi ya walioteuliwa, kumeibuka tashwishi kuhusiana na kuhamishwa kwa Dkt Fred Matiang’i kutoka Wizara ya Elimu hadi ile ya Usalama.
Sababu ya Matiang’i kuhamishwa
Ni wazi Dkt Matiang’i alifanya kazi mufti katika sekta ya elimu na ni vyema wabunge wapate sababu nzuri kutoka kwa rais kwa nini waziri huyu ahamishwe hadi wizara ya usalama.
Sharti wabunge watathmini masuala kama haya kwa kina kabla ya kuwaidhinisha waliopendekezwa.
Kuna Wakenya wengi wanaohitimu kuongoza wizara na idara mbalimbali za serikali kwa hivyo haifai kwa Rais kushinikiza kuteua wasiofaa kwa sababu za kisiasa.
Itakuwa jambo la busara kwa rais kuhakikisha hatamu yake ya mwisho uongozi haijakumbwa na msukosuko kutokana na uzembe na ufisadi kwa kuwateua watu wenye maadili na waliohitimu.
WAKIMBIAJI wengi nyota wa Kenya hawajasisimuliwa na mashindano ya Jumuiya ya Madola yatakayofanyika nchini Australia mnamo Aprili 4-15, 2018.
Badala yake wameamua kutafuta donge nono kwenye Riadha za Diamond League.
Baadhi ya watimkaji shupavu walioamua kulenga macho yao kwa Riadha za Diamond League zitakazofanyika kutoka Mei 4 hadi Agosti 31, 2018 ni bingwa wa Olimpiki wa mbio za mita 800, David Rudisha.
Mshikilizi huyu wa rekodi ya dunia ya mbio hizo za mizunguko miwili alishinda medali ya fedha miaka minne iliyopita Kenya ilipomaliza juu ya jedwali la riadha kwenye mashindano ya Jumuiya ya Madola kwa dhahabu 10, fedha 10 na shaba tatu.
Bingwa wa Olimpiki wa mbio za mita 1,500 mwaka 2008 Asbel Kiprop, mfalme wa Nusu-Marathon duniani Geoffrey Kamworor na mshikilizi wa zamani wa rekodi ya mbio za kilomita 21 Peres Jepchirchir hawatashiriki mashindano hayo nchini Australia.
Kiprop ameamua kuelekeza nguvu zake katika maandalizi ya Riadha za Diamond League, ambazo mshindi hutunukiwa Sh5, 062,500.
Bingwa wa New York City Marathon Kamworor atatetea taji lake la Nusu-Marathon duniani mnamo Machi 24, siku chache tu kabla ya mashindano ya Jumuiya ya Madola kuanza.
Jepchirchir, ambaye alishinda Nusu-Marathon duniani mwaka 2016 jijini Cardiff, Wales, yuko katika likizo ya uzazi. Kamworor na Jepchirchir walijishindia karibu Sh3, 039,060 kila mmoja jijini Cardiff.
Malkia wa mbio za mita 1,500, Chepng’etich, ambaye alinyakua mataji ya Jumuiya ya Madola (2014), Olimpiki (2016) na Dunia (2017), pia yuko katika likizo ya uzazi.
Bingwa wa mbio za mita 800 wa Jumuiya ya Madola mwaka 2006, Janeth Jepkosgei, 34, ni mmoja wa wakimbiaji 170 walioalikwa kushiriki mchujo wa kuunda timu ya kuenda Australia.
Mchujo huo utafanyika katika uwanja wa kimataifa wa Kasarani jijini Nairobi hapo Februari 17, 2018. Wanariadha 60 watapata tiketi ya kupeperusha bendera ya Kenya mjini Gold Coast, Australia.
MKENYA Ezekiel Chebii amethibitisha atatetea taji la Lake Biwa Mainichi Marathon nchini Japan hapo Machi 4, 2018.
Chebii, 27, anajivunia muda bora kuliko wapinzani wake katika mbio hizi za kilomita 42 wa saa 2:06:07 aliotimka mjini Amsterdam nchini Uholanzi mwaka 2016.
Mahasimu wake wakuu ni Mswizi Tadesse Abraham, 35, na Muethiopia Abera Kuma, ambao walitimka muda wao bora wa saa 2:06:40 na 2:05:56 mwaka 2016 na 2014, mtawalia. Watatu hawa wanapigiwa upatu kutwaa taji la mwaka 2018.
Hata hivyo, kuna wakimbiaji wengine ambao hawawezi kupuuzwa. Wakimbiaji hao ni bingwa wa Gold Coast Marathon mwaka 2017 Takuya Noguchi, Satoru Sasaki, Takuya Fukatsu, Fumihiro Maruyama, Kenta Murayama, Asahi Kasei na Masato Imai (wote kutoka Japan).
Jake Robertson (New Zealand) na mkazi wa Japan, Macharia Ndirangu (Kenya) wanakamilisha orodha ya wakimbiaji wanaoweza kushinda makala haya ya 73.
Daniele Meucci (Italia), Cristhian Pacheco (Peru), Mohammed Zani (Morocco), Samson Gebreyohannes (Eritrea) na Mkenya Michael Githae (Kenya) pia wako katika orodha ya washiriki watajika.
FOWADI matata wa Liverpool na straika wa timu ya taifa ya Brazil, Roberto Firmino wamesema kwamba uthabiti unaojivuniwa na miamba hao wa soka ya Uingereza katika safu yao ya uvamizi ni moja kati ya mambo yatakayowachochea kuyazima makali ya FC Porto usiku wa Jumatano nchini Ureno.
Vikosi hivyo viwili vitashuka dimbani kuvaana katika mchuano wa mkondo wa kwanza wa hatua ya 16-bora ya kuwania ufalme wa Klabu Bingwa Ulaya (UEFA) uwanjani Estadio do Dragao saa 22.45.
Kipute hicho kitapeperushwa moja kwa moja kupitia runinga ya KTN Home kwa ushirikiano na kampuni ya Mediapro kutoka Uhispania.
Kwa mujibu wa kocha Jurgen Klopp, kikubwa zaidi kitakachowatambisha vijana wake ni kiu ya kuendeleza ubabe walioudhirisha katika mechi za makundi ambapo Liverpool waliibuka kidedea baada ya kuwapiga kumbo Sevilla, Maribor na Spartak Moscow.
Mabao 23
Katika kampeni hizo, masogora hao wa Klopp walitikisa nyavu za wapinzani mara 23 huku Firmino akipachika wavuni jumla ya mabao sita.
Nyota mzawa wa Misri, Mohamed Salah ambaye anatazamiwa Jumatano kuongoza idara ya ushambuliaji ya Liverpool alitia kapuni mabao matano sawa na kiungo Phillipe Coutinho aliyejiunga na Barcelona mnamo Janauri 2018.
Liverpool wanajibwaga katika mchuano huo wakitawaliwa na motisha ya kuwakomoa Southampton 2-0 katika mchuano wa Ligi Kuu ya Uingereza wikendi iliyomshuhudia Salah akijizolea bao lake la 29 hadi kufikia sasa katika michuano yote aliyowapigia waajiri wake hao.
Virgil van Dijk
Mchuano huo utakuwa jukwaa mwafaka vilevile kwa beki ghali zaidi duniani, Virgil van Dijk kudhihirisha ukubwa wa uwezo alionao katika soka ya bara Ulaya huku Porto wakipania kuzitegemea pakubwa huduma za mafowadi Vincent Aboubakar na Moussa Marega.
Hadi kufikia sasa, Aboubakar amewafungia Porto jumla ya mabao 26 kutokana na michuano 32 iliyopita huku Marega akizititiga nyavu za wapinzani wao mara 16 katika mechi 20 zilizopita.
Refa bora wa mwaka 2017 wa kunyanyua kibendera nchini Aden Range Marwa. Picha/ Maktaba
Na GEOFFREY ANENE
REFA bora wa mwaka wa kunyanyua kibendera nchini Kenya mwaka 2017, Aden Range Marwa amejumuishwa katika orodha itakayokuwa katika Kombe la Dunia nchini Urusi mnamo Juni 14 hadi Julai 15, 2018.
Marwa, ambaye ni mwalimu wa somo la hisabati na kemia katika shule moja ya upili kutoka Kaunti ya Migori, ni Mkenya pekee katika orodha hiyo.
Marefa waliochaguliwa kutoka Afrika na Shirikisho la Soka duniani (FIFA) ni Grisha Ghead (Misri), Abid Charef Mehdi (Algeria), Sikazwe Janny (Zambia), Tessema Weyesa Bamlak (Ethiopia), Diedhiou Malang (Senegal) na refa bora Barani Afrika mwaka 2014, 2015 na 2016 Gassama Bakary Papa (Gambia).
Marefa wasaidizi (wanyanyuaji vibendera) ni Etchiali Abdelhak (Algeria), Hmila Anouar (Tunisia), Camara Djibril (Senegal), Samba El Hadji Malick (Senegal), Birumushahu Jean Claude (Burundi), Aden Range Marwa (Kenya), Achik Redouane (Morocco), Ahmed Waleed (Sudan), Dos Santos Jerson Emiliano (Angola), Siwela Zakhele Thusi (Afrika Kusini), Safari Olivier (Ivory Coast) na Ssonko Mark (Uganda).
Timu za taifa za Misri, Tunisia, Morocco, Senegal na Nigeria zilifuzu kuwakilisha Bara Afrika nchini Urusi. Mataifa 32 yatashiriki Kombe la Dunia ambapo mechi 64 zitasakatwa katika kipindi hicho cha mwezi mmoja.
